Müzikterapi

Müzik terapisi, psikiyatri temelli hastalıklarda 1940’lerden bu yana etkin olarak kullanılıyor. Türk toplumu, müzikle tedavinin farkında değil. Oysa Farabi, Razi, İbn-i Sina ve Gevrekzade Hasan Efendi gibi Türk alimleri bu alanda çok önemli çalışmalara imza atmışlardır. Aslında, insanlık müzikteki şifa kaynağının her zaman farkında idi. Eski Yunan, Roma, Çin ve Mısır’da müziğin tedavi edici özelliğinden faydalanılıyorlardi. Bugün de dünyanın birçok yerinde psikiyatrik hastalıkların tedavisinde müzikten yararlanılmakta.

Felsefe, tıp, astronomi, matematik, musiki gibi daha bir çok bilim dalında eserler veren İslam âlimi Yakup El Kindi’nin tüccar komşusunun oğlu birdenbire hastalanır. Yemeden içmeden kesilir. Hastalık, tüccarın işlerini sekteye uğratır, çünkü her işi oğlu yönetmektedir. Hastalığa çare bulunamaz. Bir arkadaşı tüccara, bu hastalığı ancak Kindi’nin tedavi edebileceğini söyler. Tüccar, komşusu Kindi’yi bilmektedir ama o ana kadar aralari pek iyi degildir, sürekli aleyhine olmuştur. Yine de aracı vasıtasıyla ondan yardım ister, Kindi de kabul eder. Hastanın nabzını kontrol ettikten sonra musikide hünerli öğrencilerinden birkaçını çağırır. Onlara ne çalmaları gerektiğini söyler ve sürekli o musikiyi icra etmelerini ister. Dakikalar geçtikçe nabzı kuvvetlenen ve nefesi canlanan hasta bir süre sonra kımıldamaya, oturmaya ve konuşmaya başlar. Kindi, tüccara, “Oğluna ne sormak istiyorsan sor?” der. Sorular sorulup cevaplar alındıktan sonra hasta yeniden eski haline döner. Baba müzisyenlerin devam etmesini isteyince Kindi, “Hasta son gayretini gösterdi. Fazlasına imkan yok; çünkü ömrü tamamdır.” diye soyler.

Günümüzde psikiyatrik rahatsızlıklar ‘biyopsikososyal’ çerçevede değerlendiriliyor. Yani hastalığın biyolojik, psikolojik ve sosyal açılardan tedavisi öneriliyor. Buna kapsayıcı model deniyor. Batı dünyası da 1940 lerde keşfedilen müzikle tedavi, alternatif tedavi yöntemi değil, geleneksel tıbba uygun ve kuralları kendine has bilimsel bir tedavi yöntemi olarak kabul ediyor.

Ilk olarak ikinci Dünya Savaşı’nda yaralanan askerlerin terapisinde müzikten yararlanıldi. Ardından, 1947’de ABD’nin Michigan Devlet Hastanesi’nde müzik tedavi programına alındı. Böylece bu konuda araştırmalar hızlandı. Depresyon, şizofreni, zeka geriliği, alkol ve madde bağımlığı ile mücadelede müzik tedavi yöntemine başvuruldu.Son noktayi 1947’de Amerikan Muzikterapi birligi koydu. Bu olay litirature “Müzikterapi, bireylerin fiziksel, psikolojik, sosyal ve zihinsel ihtiyaçlarını karşılamada müziği ve müzik aktivitelerini kullanan uzmanlık dalıdır.” Diye gecer.

Bugün Batı dünyasinda da bes binden fazla uzman, müzik terapisi uyguluyor. Müziğin, serotonin, norepinefrin, dopamin, melatonin, kortizol, adrenalin, testosteron gibi psikiyatrik hastalıkların oluşumunda etkili hormonlarin; solunum ritmi, solunum kalitesi, kan basıncı, nabız sayısı gibi fizyolojik olaylara olumlu etki yaptığı bilinmekte.

Hoşçakalin,

Mustafa Uçman