Nail Tan'a Armağan kitabı üzerine bazı düşünceler

Sanat ve kültür dünyamızda, özellikle Türk folkloru ( halk Bilimi ) coğrafyasında Nail Tan’ın ayrı bir yeri vardır. Nail Tan deyince biraz durmak ve düşünmek gerekir... Yaklaşık yarım asırdır Türk kültürüne ve Türk halk bilimine kalemiyle, hazırladığı özgün, kalıcı ve Türk folkloruna ışık tutan kitaplarıyla Türk kültürüne onurla hizmet veriyor. Çalışkan, üretken, tuttuğunu koparan, dürüst bir kişiliye sahiptir...

Nail Tan, Milli Eğitim Bakanlığı'nın bünyesinde uzun yıllar onurla hizmet vermiş, idealist bir eğitimci ve güçlü bir yazardır. İlköğretim okullarında birkaç yıl çalıştıktan sonra, öğretmen okulu ve liselerde bir süre Türkçe- Edebiyat öğretmenliğinden sonra kültür ve Turizm Bakanlığı'nda uzun süre hizmet yapmıştır.

Milli Eğitim Bakanlığı Milli Folklor Enstitüsü Müdür V. Milli Folklor Araştırma Dairesi Başkanı, Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı ve Genel Müdürü, yine Türk Dil Kurumunda da sekiz yıl değerli çalışmalarıyla önemli ve onurlu görevlerde bulunmuş, 2011 yılında 70 yaşında iken kendi isteğiyle emekliye ayrılmıştır...

Nail Tan'la dostluğumuz ta eskilere dayanıyor ve aynı zamanda onu hocam, öğretmenim olarakta tanıyor ve takdir ediyorum. Bu yazıyı yazıyorsam Sayın Nail Tan’ın emekleri vardır üzerimde. 1970’lerde Nail Tan Mardin Kız İlköğretmen Okulu'nda öğretmen iken ben de Mardin’in bir dağ köyünde ( Uluköy / Üzeyir’de ) çiçeği burnunda heyecan dolu bir köy öğretmeni idim. Yalnız o yıllarda yüz yüze görüşmek kısmet olmadı.

1974 Temmuz’unda Ankara’da İçcebeci’de bir Folklor Araştırmaları Derleyici Kursu açılmıştı. O günlerde ben de Mardin’den bu Folklor Araştırmaları Derleyici Kursu’na devam ediyordum. İşte o günlerde Nail Tanla tanışmış ve o günden bu yana dostluğumuz aralıksız olarak devam ediyor. Koca 37 Yıl oldu.

Şimdi bana gönderdiği bu Armağan' ın sayfaları ve belgeleri arasında o günlerde kurslara katılanlarla birlikte bize ders veren değerli hocalarımızın ve kursiyer arkadaşlarımızında fotoğraflarını bu ARMAĞAN'da görüyorum. Bana geçmiş yıllarımı hatırlattılar. ( Sayfa: 487, 488 ) ‘de. Sayın N.TAN'a teşekkürlerimi burada sunmak istiyorum.

Sırası gelmişken bu kurslarda Türk Folkloru konusunda bizlere ders veren değerli hocalarımızın adlarını burada sunmak istiyorum. Prof. Dr. Orhan Acıpayamlı, Prof. Dr. Nermin Erdentuğ, Dr. Metin Kazancı, Nail Tan, Kamil Toygar, İsmail Öztürk, Osman Sınayuç, Dr. Zafer İlbars, Gönül Tizer, Osman Nahya, Zümrüt Erk, Enver Keskin, Özcan Seyhanlı ve Dr. Umay Güney vardı.

Bu kurslarda benimle birlikte bazı arkadaşlarımı burada isimleriyle anmak istiyorum. Kadir Ak, Ahmet Akcan, İsmail Hakkı Acar, Türker Bekât, Ziynet Bahar, Birgün Bender, Bektaş Celep, Cafer Çil, Mehmet Emin Ergin, Çetin Eldem, Abdülkadir Güler, Şahver Kara Süleymanoğlu, Mehmet Kelkit, Çetin Eldem, Mustafa Kutaş, Mehmet Meşe, Kamuran Oktay, Faize Öcal, Abdurrahim Töre, Şener Usanmaz, Şahin Yalçın, M. Sabri Koz, Aydın Oy, Aydın Şenol, Hasan Temiz, Mustafa Turan, Haşim Karpuz, Fuat Önder, Nabey Önder, Bilge Türk İçin, İlhan Yardımcı, Sadiye Yeda ve Nezihe Yıldırım vardı.

Bu isimler arasında kurslardan sonra o günden bu yana Türk folkloru araştırmaları sahasında eserleriyle sanat ve kültür dergilerinde ve gazetelerde ürün verenler oldu:

Bunlardan özellikle M. Sabri Koz, İlhan Yardımcı, Mehmet Emin Ergin, Abdülkadir Güler, Mustafa Turan, Şahver Kara Süleymanoğlu, Haşim Karpuz, Aydın Oy ve İsmail Hakkı Acar eserleriyle Folklorik araştırmalarıyla yazı ve kitaplarıyla çeşitli dergilerde ve seçkilerde eserleriyle görünenler vardır.

Gerek değerli hocalarımız ve gerekse kursiyer arkadaşlarımızın içlerinde bugün bazıları yok aramızda, Onları saygıyla ve rahmetle anıyorum, yaşayanlara sağlıkla uzun ömürler ve buradan yıllardan selam ve saygılar gönderiyorum…

Şimdi Nail Tan hocamızla ilgili hazırlanan Armağan’a dönmek istiyorum. Nail Tan’a Armağan kitabını hazırlamak üzere eserleriyle, yazılarıyla Türk Folkloru coğrafyasında yakından tanıdığımız ve Nail Tanı yakından tanıyan isimler vardır. Bu düzenleme kurulunda:

Prof. Dr. Tuncer Gülensoy, Prof. Dr. Taciser Onuk, Hayrettin İvgin, M. Sabri Koz, Dr. Yaşar Kalafat. ve Doç. Dr. Eyüp Akman’dan oluşuyor. Bunların hepsi de Türk Folkloru Araştırmaları konunusda eserleriyle birer köşe taşlarıdırlar. Armağanı özenle baskıya hazırlayanlar ise Prof. Dr. Tuncer Gülensoy ve Hayretin İvgin beylerdir. 2001 yılında Ankara’da Kültür Ajans Tanıtım ve Organizasyon Ltd. Şti Yayınları arasında çıkmış olup 560 sayfadan ibarettir.

Armağan dört bölümden oluşuyor.

1. Bölümde: NailTanın hayatı, yayınları, hizmetleri, sanatı

2. Bölümde: Nail Tan’a saygı yazıları

3. Bölümde: Armağan makaleleri

4. Bölüm: Belgeler, Fotoğraflar.

Armağan’da hazırlanan konular hakkında yazı yazsam bu köşemi aşıyor, Armağanı tanıtmak için bir makale yetmez. Çünkü Armağan dört dörtlük ve çok detaylı olarak hazırlanmıştır. Nail Tan’ın hizmetleri, yazıları, bibliyografyası, hazırladığı kitapları, makaleleri, yazılarının yer aldığı dergiler, gazeteler ve çeşitli folklor içerikli yazılar, aldığı ödülleri, yazar arkadaşlarının onun için kaleme aldığı zengin araştırmaya dayalı bilimsel makaleleri, kendisine gelen bazı mektupları, aldığı ödüller, Azerbaycan / Bakü Üniversitesi’nden ve Türk dünyasından kendisine verilen doktorluk ve profesörlük unvanları gibi belgeler, çocukluğundan, okul hayatından, mesleki çalışmalarından bu günlere kadar geniş bir kapsamda çeşitli fotoğraf ve kayda değer belgelerle fotoğraflarla Armağan kitabı zenginleştirilmiştir.

Özellikle araştırmacı yazar Hayrettin İvgin Beyin Nail Tan ile ilgili bibliyograyısını çok yararlı bulduğumu söylemek isterim. Bu alanda geniş bir araştırma ve inceleme yaptığını görüyoruz...Kitabın dikkatle ve özen hazırlandığını görüyoruz.

Sözü buraya kadar getirmişken Nail Tan’ın yaklaşık yarım asır içinde Türk edebiyatına, Türk folkloruna kazandırdığı eserlerinden bir kaçını buraya almak istiyorum.

Evliya Çelebi Seyahatnamesi / 1974, Borlu Kemali Baba / 1975, Türk Çocuklarına Yanıltmacalar ( Yüzendağ, Ş.Dil’le ) 1975, H.Cahit Öztelli Kaynakçası ( İ.Ü. Nasrattınoğlu ile ), 1979, Atatürk ve Türk Folkloru / 1981, Ayhan İnal’ın Şairliği / 1981, Çocuklarımıza Folklor Hazinemizden Seçmeler 3. baskı / 1993, Âşık Tahiri Bibliyografyası ( H.İvgin’le ), 1983, Karınca Dergisi Kooperatifçilikle ilgili Bibliyografyası ( H. İvgin, İ.Ü. Nasrattınoğlu ile ) , 1984, Folklorumuzda Ölçülü Sözler 2.baskısı / 1986, Folklor ( Halk Bilimi ) Genel Bilgiler 6. baskısı / 2000, Türk Halk Ezgileri ( M. Özbek ve Y. Doruk’la, 3.baskı ), 1990, Acaba Biraz Maviniz var mı? Şiirler / 1990, 21.Yüzyılın Eşiğinde Örf ve Adetlerimiz ( N.Araz, U. Günay, K. Toygar, E.Öksüz, B. Seyidoğlu ve Y.Doruk’la beraber 3. Baskı ) 1997, Türk Halk Oyunları Kataloğu / 1999, Folklorik Türk Kıyafetleri ( M. Özenle 2. Baskı ) 1992, Kayseri Albümü ( A. Satoğlu, A.Yeğenle ), 1995, Bayburt Musiki Folkloru ( S.Turanla ), 1996, Akara Halk Müziği ( S.Turanla ) 1998, Çankırı Halk Müziği ( S.Turanla 1999), Sepetçioğlu Osman Efe ( 2.baskı 2005), Folklorumuzda Politik Fıkralar ( 1999 ), Divan ve Halk Edebiyatımızda Laedri ve Ölçülü Sözler ( 1999 ), Cumhuriyetin 75, Yıldönümünde Türk Kooperatifçilik Kurumu ( İ.Kayacan ve İ.Ü. Nasratınoğlu ile / 1999 ), Böyle Daha Güzel Akıllı Kim – Oyun- Masal ( 1999 ), Atatürk ve Türk Halk Kültürü ( 2000 ), Kırşehir Halk Müziği ( S.Turhan, A.Gündüz, İ. Kara ile 2000 ), Kırıkkale Halk Müziği ( S.Turhan’la ( 2000), Kastamonulu iki Yazar Oğuz Atay, Ata AtaAmbarcıoğlu ( 2001 ), 50. Sanat Yılında Ayhan İnal ( 2001 ), Van Halk Müziğine Giriş ( S.Turhan’la ( 2001), Kuruluşunun 70. Yıldönümünde TDK ( 2001 ), Gelince Gözlerine Bahar / Kollarıma Giriyor Çiçeklerin / Şiirler ( 2002 ), Orhan Şaik Gökyay 1. 3. Baskı H. Rıdvan Çongur’la, 3.baskı ( 2004 ), Sabretya Plaket ya / Oyun ( 2002 ), Kastamonulu İki Şair Orhan Şaik Gökyay – M. Behçet Necatigil ( 2002 ), Cumhuriyet Dönemi Kültür Çalışmalarının Dünü bugünü ve yarını ( 2003 ), Kastamonulu Ünlü Sahne Sanatçıları ( 2004 ), Duvarların Arasındaki Gökyüzü / şiirler ( 2004 ), Atatürk ve Güzel Sanatlar Sempozyumu ( H.İngin’le 2005 ), Türk Şekerliğinin Öncüsü Araçlı Hacı Bekir Ailesi ( 2005 ) Atatürk ve Türk Dil Kurumu ( 2007 ), Atatürk Dönemi Kültür Kurumlarından Örnekler ( 2006 ), Orhan Şaik Gökyay ( Kudret Ünal’la / 2006 ), Nasrettin Hoca Senfonisi ( Roman / 2006 ), Türk Halk Bilgisi Derneği ( 2006 ), Altun Hisarlı Âşık Kemali Baba ( 2006) , ve Derlemeler – Makaleler ( 2.Baskı 2007) gibi yayımlanmış eserlerinden sadece bazılarıdır.

Sanat ve kültür dergilerinde üç yüze yakın bilimsel makaleleri, bildirileri Türk Folklor Araştırmaları, Türk Folkloru, Folklor Edebiyat, Sivas Folkloru, Tarla, Türk Kültürü, kültür ve Sanat, , Kültür Çağlayanı, Türk Dili, Türk Edebiyatı, Türk Dünyası Araştırmaları, Milli Folklor, Erciyes, Hisar, Anadolu Folkloru, Çağrı, Güneyde Kültür , Türk Halk Müziği, Milli Eğitim ve Kemalist Ülkü, TÜRSAB , TÜRKSOY, Bilge, Size, Bizim Kümbet, Türk Dünyası gibi dergilerde şiir ve araştırmaya dayalı makaleleri , folklor ( halk Bilimi ) konulu yazıları yayınlanmıştır.

Bunlardan başka yurtiçi ve yurtdışında ulusal ve elli yakın Uluslararası kongrelere katılmış ve bildiriler sunmuştur. Azerbaycan, Makedonya, Saray-Bosna, Romanya, Kosova, Hırvatistan, Macaristan, Moldova, Ukrayna, ( kırım ), KKTC, Irak, Avusturya, Slovakya ve Bulgaristan gibi ülkelere gidi sanat ve kültür bağlamında bilimsel bildiriler sunmuştur.

Sayın Nail Tan’ın aldığı ödüllerden de bazıları:

1981 İhsan Hınçer Türk folkloruna Hizmet ödülü

1997 Motif Halk Bilimi Hizmet ödülü

1999 UNİMA Geleneksel Türk Tiyatrosu Hizmet Ödülü

2007 Hüseyin Gazi Kültür ve Sanat Vakfı Türk Dünyası Kültürüne Hizmet Ödülü

2008 Maltepe Rotariy Kulübü 2007- 2008 Meslek Yılı Hizmet Ödülü

Ayrıca 1979 yılında Spor Toto Müdürlüğü’nün açmış olduğu masal yazma Yarışmasında En Akılı Kim? Masalıyla ikincilik ödülü,

Merkezi Azerbaycan’ın BAKÜ Şehrinde bulunan VEKTOR Uluslar arası Bilim Merkezi’nce 2003 yılında “Fahri Doktor” unvanı, 2006 yılında da “Fahri Profesör “ unvanı almıştır. 9 Ekim 2006 yılında Kastamonu Belediye Meclisi tarafından alınan bir kararla adı bir caddeye verilmiştir. Yine 2007 yılında TBMM Üstün Hizmet Ödülüne de layık görülmüştür.

Sözün özü, bu “ARMAĞAN “ HAGEM Eski Genel Başkanı araştırmacı yazar Sayın Nail Tan’a yakışıyor. Baskıya hazırlayanlar Prof.Dr. Tuncer GÜLENSOY ve ( Prof.Dr ) Hayrettin İVGİN beylerle birlikte düzenleme kurulunda görev değerli bilimadamları ve yazarlarımıza, yarınlarımıza ve genç kuşaklara yararlı, ilerisi için kaynak olabilecek devasa bir kaynak eser hazırlamışlardır. Bu özverili çalışma her türlü takdirin üstündedir...

Sevgili hocamız Nail Tan’ın bir seveni ve dostu olarak ben de bu saygı değer yazarlarımıza böylesine değerli bir Armağan’dan dolayı teşekküre ediyor, Sayın Hocamız Nail Tan’a da uzun yıllar, sağlıklı günler, tebrik ve saygılarımı sunuyorum...