Namaz ve uyum düzenlemeleri (İbadet'te kolaylık)

Düşünüp, bazan bu konuyu yazmayım diyorum. Ama aynı görüşleri başka söyleyen olmayınca, yazmadan rahat edemiyorum. "İnancın görünen tarafı" blog yazımla konuya giriş yapıp devamını yazayım derken, gazetelerde ki haber bu konuda önceleme duygusu verdi. Bende bu blogu haberlerde çıkan "Sandalyeli namaz dönemi" büyük puntolu ana manşet yazılarına takılarak yazayım dedim.

Bazan gazeteler, fiilen var olan konularda, yeni bir şey imiş gibi sıradan normal konuları abartarak yazmayı hüner (beceri) sanıyorlar. Oysa bu haberin belittiği konuda, yani camiler de engelliler için her kolaylık vardır. ancak bu belli disiplin ve düzende olmayabilir. Şimdi bunu daha düzenli ve kalıcı düzenleme şekline getirmek için bir uygulama başlatmış oldukları anlaşılıyor.

Kiliselerde salon boyunca sandelye veya sıra düzenlemesi var. Bu durum da kiliselere soradan girmiş olmalıdır. Çünkü Hiristiyanlığın değişik mezheplerinde ve anadoluda ki kiliselerde, camilere benzer halı-kilim serili olanlarda var. Hatta ortadoğunun kadim inançlarında da ibadetler yerde yapılmaktadır.

Siz ibadeti basite indirgeyip şekilcilik olarak mı ! Ya da kendimizce bir niyaz durumunu bir şekle bağlamak olarak mı algılamak sanıyorsunuz. Düşünün bu dünya yaşamımız da bize etkili olabilecek makam ve mevkide ki kişilerin huzuruna vardığımız da, kendi durumumuza bizmi karar verip, ricamızı (arzuhalimizi) istediğimiz şekilde, laubalilikte mi yapıyoruz.

Egemen gücü temsil eden bey, derebeyi, sultan, kıral, generalin emrinde ve tebaası durumunda ki bir kişi ya da kişiler kendi insiyatiflerine göre huzura girip istedikleri şekilde davranış içinde olarak niyetlerini veya isteklerini beyan edemezler. Kimse egemenliği altında olduğu amire veya sultana, ben öyle sizin huzurunuz da esas duruşta duramam, bir sandalye getirsinler rahat oturayım sonra size derdimi anlatayım veya emirlerinizi dinleyeyim diyemez. Demokratik ülkelerde dahi herkes saygılı olmak durumundadır. Saygılı olmak kendi saygınlığını da sağlamış olur.

Bunu kısa ömrümüzde belki bir defalık karşılaşacağımız yetkili bir kişi huzurunda yapamazken Bizim varlığımızı sağlayan, içinde bulunduğumuz çevremizi ve alemi var eden, yaşama koşullarımızın ve her şeyin mutlak sahibi olarak kabul ettiğimiz alemlerin Rabbi, bu dünya ve öte dünya da herşeyin hükümranı Allah'ın huzurunda nasıl olurda yapabiliriz. Lakayt bir davranışla laubalilik gösterip saygısız davrana biliriz.

Fakat Rahman ve Rahim olan Rab'bimizin elçisi Peygamberimiz: "Zorlaştırmayınız, kolaylaştırınız" diyerek zaten manisi olanlar için şartlarına uygun her kolaylığa cevaz verilmiştir. Aslında halı kilim düzenlemesi gelişmişliğin bir ürünüdür. Yoksa mest uygulaması ayakkabı içine giyilen ikinci bir ayakkabı için değildir. Önceleri insanlar çoğunluk yalın ayak gezerlerdi. Herkes her zaman çarık dahi giyemezler di. Ve namaz kuru toprak zemin üzerinde kılındığı için abdest alırken ayaklar yıkanır, fakat gezerken, ayakları temiz tutan ayakkabı giyildiği takdirde üzeri mesh edilerek çıkarılmadan namaz kılındığı anlaşılmaktadır. Secde de esas olan yere kapanarak alın'ı toprağa koymaktır.

Zamanla imkan ve şartların gelişmesi medeni yaşamın olanaklarının, şekli bozmamak üzere cami içinde daha temiz imkanlar sağlanmıştır. Fakat kulların secde şekli ve ibadet formu değişmemiştir.

İlahi vahdet inancında ibadetler inanan herkese farzdır. Bir kısım insanların diğerleri yerine ibadet ederek diğerleri seyirci olarak dururken, ibadet yapmış sayılamayacakları gibi, dini ibadet motifi içinde zikir ve benzeri hal ve hareket için de aynı düşünce geçerlidir. Seyirlik, zikir ve ibadet olmayacağı gibi seyredenler de yapanların sevabına kavuşamazlar.

O nedenle engeli olanlara ibadet ortamında yardımcı olmak, ibadetlerin her şart ve ortamda yapılabilirliği ölçüde zorlanmadan yapabilme şartlarının sağlanması, bir yenileme veya değişim değil; zaten var olan kolaylık ve imkanların kullanılmasıdır.