Nasıl bir demokrasi isterim? Seçimlerde partiye değil, vekil adaylarına oy verebilmeliyiz

Demokratik bir seçimin en ön önemi unsuru elbette bizleri temsil edecek vekillerin seçilmesidir. Bir seçimde hedeflenen nokta, partilerin milletvekili sayısıdır. Partiler, parlamentoda kazandıkları sandalye sayısına göre ya hükümeti kurabilecektir ya da muhalefette kalabilecektir. Tabi ki seçim barajını geçebilirlerse...

Sonuçta işin özü, biz seçmenleri temsil edecek vekillerin seçilmesidir. Bu bağlamda, seçime katılacak siyasi partilerin vekil adayları bir liste ile belirlenmektedir. Vekil adaylarının listesi, parti delegelerinin seçimleri ile değil, parti başkanının veya parti merkezinde etkin olan yöneticilerin seçimi ile yapılmakta, sıralanmakta ve önümüze sunulmaktadır. Bizler ise o adayları, ancak bizlere sunulan liste sırasına göre seçebilmekteyiz. Bir bölgede, en çok oy alan parti, baraj sisteminin izin verdiği oranda, 1. sıradan alt sıralara doğru milletvekili çıkarabilmektedir.

Halbuki bizlere sunulan vekil aday listesinin, hangi esaslara göre düzenlendiği tamamen belirsizdir. Listenin parti tabanının eğilimlerini ne kadar temsil ettiğini de bilemeyiz. Hal böyle olunca da demokratik bir seçimin seyri, daha başlangıç noktasında kanımca demokratik esaslara ters düşen bir uygulama ile değişikliğe uğramaktadır.

Bu ülkenin tüm siyasi partileri durmaksızın demokrasinin büyüklüğünden söz ederler, onun nimetlerini anlatırlar. Ancak partiler, vekil adaylarını parti delegelerinin seçimlerine göre belirlemezler, tamamen merkez yönetimin kişisel(?) kriterlerine göre belirlerler.

<ı>Partilerin vekil aday listesinin, partisine üye olmuş delegeleri tarafından seçilmesini zorunlu hale getirecek bir yasa düzenlenmelidir. Seçimden önce bir ön seçim yapılmalı, vekil adayları, bu seçimin sonucuna göre belirlenmelidir. İlgili parti, o seçimin sonucuna göre vekil listesini düzenlemelidir.

Partiler seçime o liste ile girmelidirler.

Genel seçimde ise, kendi bölgemde herhangi bir partiye tek oy vermem yerine, vekil aday listesinden herhangi bir milletvekili adayına oy verebilmeliyim. Böylece her seçmen, kendi siyasi eğilimlerine göre kendi vekilini direk seçebilecektir. Listelerden en çok oy olacak vekil adayı, o bölgenin 1. sırasından seçilen milletvekili olacaktır ve partisi de o milletvekili ile o bölgeden en yüksek oy alan partisi olacaktır.

Gerçek demokrasi için, seçmenin siyasi eğilimlerini, seçim sonuçlarına en ideal şekilde yansıttıracak düzenlemeleri yapmak zorundayız. Bir seçmen olarak bunu istemem en demokratik hakkım olacaktır.

Görsel: Democracy?, Orysia Sinitowich-Gorski, 2003
http://www.iskryart.ca/index.html