Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

11 Temmuz '14

 
Kategori
Sağlıklı Yaşam
 

Nazi Almanya'sında sigara karşıtlığı

Nazi Almanya'sında sigara karşıtlığı
 

Sigara Karşıtlığı


Bir önceki yazımda önyargı ve sigara arasında nasıl bir düşünce ağının olduğuna değinmiştim. Önyargılarımız aslında sadece sigara üzerine değildir. Tarihteki sigara bıraktırma kampanyaları için de insanoğlu uzun yıllar önyargılı olmuştur. Tarihte sigaranın insan sağlığına zararlarını ilk kez bilimsel çalışmalarla kanıtlayan ve bunun yanı sıra tarihte ilk sigara karşıtı kampanyaları da başlatanlar Nazi Almanyası’nın bilim adamları olmuştur. Çok şaşırtıcı değil mi? Irkçı düşüncelerle insanları öldürmüş olan Naziler, sigara karşıtı kampanyaların ilk sahipleridirler. O dönemde sigara ve akciğer kanseri arasındaki bağlantı, epidemiyolojik çalışmalarla yürütülmüştür. Adolf Hitler’in de kendi kişisel servetinden bu çalışmalara parasal yardımlarda bulunduğu bilinmektedir.

         Sigaranın içindeki katran vb. birçok maddenin kansere neden olabileceğine yönelik çalışmalar, dünya’nın farklı bölgelerinde bazı bilim insanları tarafından 1950 yılı öncesinde söylenmiştir. Fakat ilk kez bir ülke toplumsal açıdan sigaranın insan sağlığı üzerindeki zararlı etkilerini kabullenmiş ve birçok önlem almıştır.

1933 yılında iktidara gelen Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi (NSDAP), iktidara geldikten sonra sigara reklamlarını, devlet memurlarının ve askerlerin sigara içmesini, kamuya açık alanlarda sigara içilmesini ve kadınların sigara içmesini yasaklamıştır. Sigara yasaklarının en önemli nedeni, gençliğinde yaklaşık 2 paket sigara içen ama sonraları bırakan Hitlerin sigaraya karşı olan nefretidir. Çok ilginçtir ki o dönemde Avrupa’nın ırkçı liderlerinden olan Mussolini ve Franco’da sigara karşıtıydılar ve sigara içmemekteydiler. Bu açıdan bakılınca Hitlerin ve diğer ırkçı liderlerin sigara karşıtlığının ana nedeni, “arı ırk” veya “temiz genler” gibi ırkçı düşüncelerdir.

Buraya kadar bu yazıyı okuyanlar “iyi de bütün bunlardan bize ne!” diye düşünebilirler. Hemen konunun önyargıyla olan bağlantısını daha fazla uzatmadan anlatayım o zaman. Avrupa’nın birçok ülkesi ve ABD, uzun yıllar sigaranın zararları üzerine araştırmaların başlama noktasını 1950’li yıllar ve sonrası olarak görmüşlerdir. Hâlbuki 1930’lu yıllarda Nazi Almanyası’nda sigaranın zararları üzerine çalışmalar yapılmaktaydı. Dönemin Nazi Almanyası’nda yapılan bu çalışmalar, o dönemde ve ondan sonraki uzun yıllarda sırf Naziler bu çalışmaları yaptığı için pekte dikkate değer görülmemiştir. Milyonlarca insanı gaz odalarında öldüren ve insanları sokaklarda kurşuna dizen Nazilerin, sağlık üzerine yaptıkları bu çalışmanın doğru olup olmadığı, bu nedenlerin yarattığı önyargılardan dolayı düşünülmemiştir bile.

Bu makalede amaç asla Nazileri veya Hitleri övmek değildir. Ancak dönemin Nazi Almanyası’nda sigaranın sağlığa zararları üzerine önemli bilimsel çalışmaların yapıldığı da gerçektir. Dönemin birçok Avrupa ülkesinde ve ABD’de, o sırada sigaranın zararlarına hâlâ şüpheyle bakılmakta olduğu düşünüldüğünde, Nazi Almanyası’nda ki sigara karşıtlığının nedenleri, en azından bilim insanları tarafından, araştırılsaydı belki de bugün sigarayla mücadelede daha farklı, belki de, daha ileride olmak mümkün olabilirdi.

Nazi Almanyası’nda sigara karşıtlığına değindiğimiz bu yazıda, son olarak önemli bir ayrıntıya da değinmek gerekir. 1933-1940 yılları arasında Nazi Almanyası’nda sigara kullanımı, yasaklara rağmen, iki kat artmıştır. Ancak o dönemde sigara yasağı olmayan ülkelerden olan Fransa’da, sigara içenlerin sayısında dikkate değer bir artışın olmaması da çok ilginç bir detaydır.

 
Toplam blog
: 8
: 4099
Kayıt tarihi
: 07.06.14
 
 

İstanbul Üniversitesi gazetecilik bölümü yüksek lisans mezunuyum. Farklı alanlarda makaleler yazm..