Neden Yalan söyleriz?

İnsan olarak bazen doğruluğun zarar verdiğini ifade ederiz.

Ters bir durumdur.

Mesela Türkçemizde “doğru söyleyeni dokuz köyden kovarla” diye bir söz vardır. Burada doğru söylemenin iyi bir eylem olmadığı anlatılmaya alışılır.

Normalde yalan söylemeyi, bilerek ve isteyerek yanlış ifadede bulunmak diyebiliriz.

Neden yalan söyleriz?

Gerçeği söylemenin yaratacağı sonuçlardan kaçınmak için yalan söyleyebiliriz. .

Bazen, bir hatayı gizlemek amacıyla yaparız bunu.

Çoçuklar mesela yalan söyleyemezler, onlar hareketin nereye gittiğini, nelere mal olacağını kestiremezler, doğru söylerler.

Yalan söylemeye 4-5 yaşlarında başlarız. Çocukların yalanları kasıtlı ve kötü niyetli değildir.

Olup olmadık yerlerde, onların bu doğru söylemeleri anne babayı zor durumda da bırakabilir. Mesela eve kalabalık misafir gelen bir durumda, “Babam annemi dövdü” diyebilirler. Böyle bir olayı, annenin akrabalarının, baba ve kardeşlerinin olduğu bir ortamda nasıl tepki doğuracağını düşünebiliyormusunuz? Çocuklar yalan söylemezler, ama onlarda yaşadıkça, etrafındakileri görerek yalan söylemeyi öğrenirler, yalan söylemeye başlarlar.

Yalan söyleme ile bir hastalık da vardır.

Buna Mitomanya denir. Burada hastalar yalan söylediklerinin farkında değildirler. Hayal gücüyle ürettikleri düşüncelerin, ya da yalanların gerçekliğine inanırlar. Normal bir insan yani bizler yalan söylediklerimiz zaman, kendimizi kötü hissederiz. Utanç ve suçluluk duygusuna kapılabiliriz. Mitoman hastalarda böyle bir durum görülmez.

 Hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik yapanlar, bunlara kendilerinde mantıklı bir kılıf uydururlar.

Bir gün İstanbul Kadıköy de, sokağa bir bırakılan bir tıra, gece hırsız giriyor, tabiî ki yakalanıyor. Hırsız, ben tırın sahibinden şikayetçiyim, tırı mahalleye koydu, benim hırsızlık, yani suç yapmama sebep oldu. Bende ondan şikayetçiyim diyordu. Sanki suç kendisinde değil, onu bu yola iten Tır kamyonu sahibinde gibi davranıyor. Buna kendisi inanıyor, ama başka kimse inanmaz.

Galeriden araba alırken, genelde arabanın hatalarını galericiler söylemez, söylerse, arabayı satamayacağını bilir. Espertiz raporu almanızı da istemez, sonuçta o rapor alında, araba ne var, ne yok ortaya çıkmaktadır. Galerinin yalanı da ortaya çıkar, bu nedenle o da bu tür raporun alınmasını çoğu zaman istemez.

Yalansız bir hayatımız olmaz herhalde.

Birini gördüğümüz zaman, “çok iyi görünüyorsun, saçların seni açmış.” Deriz.

Nasılsın diyen birine kötü hissessek bile “iyiyiz” deriz.

Bunlara birilerini memnun etmek için uydurduğumuz "beyaz yalanlar" deriz.