Nitrox Nedir

Merhabalar...

Bugün sizlerle dalışı hava dışında oksijenden daha zengin ama nitrojenden daha azaltılmış olan dalış şekli hakkında bilgi ve düşüncelerimi paylaşmaya çalışacağım. Buna Nitrox deniyor.

Peki nedir bu Nitrox ?

Nitrox, Enrıched Aır açılımından gelen zenginleştirilmiş hava ile dalış türüdür. Yukarıda da bahsettiğim üzere oksijeni daha yüksektir ve bu oranda Nitrojeni düşürülmüştür.

Peki neden Nitrox dalışı var, neden bu şekilde de dalınır ?

Yukarıdaki oranlara baktığımız zaman en soldaki, mevcut hava ile yapılan dalışlarda kullandığımız, kompresörün havadaki nemi arındırarak tüpe basmasından oluşan hava türüdür. Yani soluduğumuz hava %21 oksijen %79 Nitrojen (Azot). Aslında bunlar küsuratlı olduğu için havada sadece bu iki gaz yoktur. Başka gazlar da vardır. Ama bizi ilgilendiren gaz oksijen ve nitrojendir. Diğerine baktığımızda %32 lik bir oksijen artışı olduğunu ve dolayısı ile de nitrojenin %79 dan %68 e düştüğünü görmekteyiz.

Peki ne olacak ki ister %21 olsun ister %36 yada daha fazla.

Nitroxla dalış normal havaya göre her zaman dalıcıyı daha zinde tutacaktır. Dip zamanınızı uzatacaktır. Sportif limitler içinde Nitrox dalışları ve ardışık dalışlar yapıyorsanız, Nitroxla dalmayı (eğer bölgede bu hizmet mevcutsa) tercih ediniz.

Nitrox eğitimi almadan nitroxla dalış yapmamalısınız. Maalesef  bazı dalış merkezleri buna göz yummakta, ama bu işin ciddi sıkıntılar doğuracağını da göz ardı etmektedirler. Bu yüzden eğitiminizi tamamladıktan sonra Nitrox dalışları yapınız.

Genelde %32 %36 sportif limitler doğrultusunda kullanılır. Bunun üstü yani daha yüksek konsantreli oksijen örneğin %50 ve daha üst karışımlar genelde teknik dalışta kullanılır. Bu başka bir konudur. Bunu ayrı bir başlık altında paylaşacağım.

Peki bu karışımlarla daldığımızda, mevcut derinliklerimiz ne olmalıdır. Hava ile aynı mı olacak? Kural, tabii ki karışımınıza göre derinlikler değişmektedir. Küçük bir hesaplama yaparsak;

Resimdeki %32 lik bir oksijen karışımı ile dalarsak

Sportif limitlerde oksijenin kısmı basıncını 1.4 olarak alırsınız.

1.4 / 0.32= 4.375 yapar, bu da 33 metredir. Eğer biz kısmı basıncı 1.6 alırsak

1.6 / 0.32 = 5 yapar.Bu da 40 metreye karşılık gelir. 1.6 oksijen zehirlenmesi için sınır barem olduğu için genelde 1.4 alınır.

Teknik dalışta deko beklemelerinde yapılacak gaz değişiklerinde oksijen derinlik hesaplamaları 1.6 üstünden yapılır.

Oksijen artıkça derinliğiniz azalacaktır. Bunlar nitroxla dalışın önemli noktalarından biridir.

Bir diğer husus, tüpünüzdeki oranı ölçmeyi bilmek ve tüpünüze bir bant yapıştırarak tüpün içindeki oksijen yüzdesini yazmanızdır.

Peki bu karışımın ne kadar olduğunu nasıl ölçeceğiz.

Bunu bir oksiken analizatörü ile yapıyoruz.

Bu gördüğünüz oksijen analizatörlerden biri. Çeşitli marka ve özelliklere göre değişirler. Bazıları, eğer karışım dalışlar yapıyorsanız, tüpün içindeki helyum miktarını da gösterir. Bu resimdeki sadece oksijen seviyesini gösterir. Bu analizatörü tüpünüzün o-ring kısmına gelecek şekilde koyduktan sonra tüpünüzü hafifçene açiyorsunuz. Birden hızlıca açmayın, analizatörünüz bozulur. Az açtıktan sonra analizatörün saymaya başladığını ve bir noktada durduğunu göreceksiniz. Daha sonra örneğin %33 çıktı; Kapatıyorsunuz tüpünüzü ve %33 lük verinizi dalış bilgisayarınızın oksijen kısmına giriyorsunuz. Bu bilgisayara bu dalışın %21 değilde % 33 bir oksijen le dalacağınızı ve  dekompresyonsuz yada dekompresyonlu durağınızı da girmiş olduğunuz veriye göre hesaplayacaktır.

Bu işlemi her dalış öncesi yapmakta yarar var, lakin %33 ya da diğer dalışta %32 çıkması çok bir fark yaratmayacaktır. Ama, esas nokta size teknedeki elemanların “al bunda tam%32 var” deyip te sizin kontrol etmeden hazırlanıp dalmanız büyük bir hatadır.

Çünkü o kişi hatalı ölçmüş yada farklı bir tüp vermiş olabilir size ve belki de içinde daha yüksek bir oksijen seviyesi var ve siz %32 ye göre hesap yapıp dalıyorsunuz. Bu zehirlenmelere ve daha ileri hayati tehlikelere kadar gidebilir. Bu yüzden her dalış öncesi analizatörle kendi tüpünüzü ölçün ve değeri kendiniz görün.

Nitrox dalış sonrası bir nebze de olsa azot  mayhoşluğunu hissetirmeyecektir. Günde 4 ve her gün dalış yapıyorsanız, özellikle tekne konaklamalı turlarda ve Nitrox imkani var ise tercih etmenizde yarar olduğunu düşünüyorum

Hepinize sağlıklı, huzurlu bir hafta dilerim.

Çalışmalarımı web sitemden  takip edebilirsiniz. Sitemden Youtube taki kanalımada bağlanabilir oradaki videolarımı da takip edip abone olabilirsiniz.

Doğada ve mavide kalmayı unutmayın.

Instagram: peter_salvatore

Web Site: www.psalvatore.com

Bir sonraki yazıma kadar şimdilik hoşçakalın.

Peter Salvatore.