Niyagara berberi/Açık doğa ticaret ve çalışma ofisleri

Valla şu ticaret insanının zeki olduğunu hiç sanmıyorum. Bakın örneğin işyerleri… Hani halk şehirlerde yaşıyor, kalabalıklar halinde cadde ve sokaklara doluyor ya dükkânları da işte buralara yapıyorlar. Neymiş, gelip geçen alırmış.

Alışveriş bir kültürdür; gelip geçerken alışveriş edenler bilinçsiz tüketicilerdir. Ayaküstü alışveriş merkezleri kalite içermedikleri gibi, tüketiciye özgür seçme şansı da vermezler. Buralarda gözünüze ilk takılanı alırsınız.

Ben hep düşünürüm; Beyoğlu’ndaki bir market olağanüstü doğa güzellikleri olan şehir dışında bir yere taşınsa kapısına kilit mi vurur. Müşteriler için servis koydun, bir saat içinde gidip geliniyor. Arabası olanlar zaten haftada bir toplu alışveriş yapıyor. Önemli olan tanınmak. Üstelik kira da yok. Beyoğlu gibi yerde dükkân kirası dünya para.

Geçici yaz sezonları da yapılabilinir. “Diyarbakır karpuzlarının dağıtımı Ay Vadisi’nde yapılıyor" İnsanlar hem alışveriş eder hem doğanın keyfini çıkarır. Şehrin kirli arka sokaklarından birine pis bir dükkân açmış. İçine rasgele ne varsa doldurmuş. Kapısında da koca bir tabela”Süpermarket” Camiden ve parktan başka yer bilmeyen, öğrenmek de istemeyen varoşun Hatice nineleri için ideal ama memur karısı Sultan hanım evinin yanında market varken alışveriş için  ta kanyona gidiyor.

Kaldı ki kanyon müşterileri de seçici değil; çünkü tek amaçları ucuzluk. Aslında onlar için Topkapı bitpazarı idealdi ama yıkıldı ne yazık ki!

Artık ülkemizde insanların yarısı alacağı şeyi değil önce alışveriş edeceği marketi seçiyor. Müşteride gelişme var ama satıcı hala mağara devrinde; varoşlu Hatice ninelere mal satarak ilerleyeceğini sanıyor. Onu daha kolay kandırıyor, ondan mı acaba.

Alışveriş yapılan yerin mutlaka insanlara yakın olması gerektiği fikri günümüzde artık önemini kaybediyor; çünkü uzaklar yakın oldu. Üstelik alışverişin kapalı yerlerde yapılabileceği savı ilkel bir görüş. Bir güzel dere, nehir ya da gölün kenarına açacağınız meyve sergisi bir yaz sezonunda bile sizi ihya edebilir. Şehir merkezinden kalkacak araçlarınızla götürüp getirecekseniz insanlar niye gelmesin. Çok mu meraklıyız beton yığınları arasında, şehrin pis sokaklarında dolaşmaya.

Ve hizmet dükkânları… Kuş sesleri arasında, deniz, nehir ya da göl kenarında dükkânınızı kurdunuz. Cennet gibi doğa, temiz hava, Şopen’den de bir parça… Çocuklara ders verdiniz, müşterinizi traş ettiniz, terzilik yaptınız falan filan… Dükkân kirası yok. Elektrik, doğalgaz parası yok. Kuzular çevriliyor “Kes bir döner!” Yok ya, bu insanlarda hakkaten akıl yok!