NUTUK DÜNYA PRÖMİYERİ

NUTUK ORATORYOSU’NUN DÜNYA PRÖMİYERİ YAPILDI

Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün “Nutuk”undan esinlenerek librettosunu, geçen vefat eden emekli Orgeneral Aytaç Yalman’ın yazdığı ve orkestra şefi, besteci Serdar Yalçın’ın bestelediği Nutuk Oratoryosu’nun, Dünya Prömiyeri 17 Mayıs 2022 Salı akşamı 20.30’da İstanbul Levent’teki İş Kuleleri Kültür Merkezi’nde ücretsiz gerçekleşerek seyircisi ile buluştu.

İstanbul Opera Orkestrası ve Korosu’nu, eserin bestecisi olan orkestra şefi Serdar Yalçın yönetirken, orkestranın başkemancısı Seda Subaşı Yalçın, koro şefi Sema Subaşı idi.  Konsere solist olarak Gökhan Ürben (bas), Hüseyin Likos (tenor), Hande Ürben (soprano) ve Deniz Likos (mezzosoprano) katıldılar.

Serdar Yalçın’ın uzun zamandır üzerinde düşünerek projelendirdiği ve Atatürk’ün Samsun’a çıkışının 103. yılı nedeniyle besteleyerek sahnelenen Nutuk Oratoryosu, İş Kuleleri Konser Salonu’nda, bir Dünya Prömiyeri yapılarak, çok büyük bir başarı kazandı. Konser başlar başlamaz, yüreklere umut veren, içimizi coşturan melodiler sıralanmaya başladığında, kendimizi bir anda Atatürk’ün Samsun’a çıkışından, Kurtuluş Savaşı ve devrimlere uzanan o mükemmel başarının içinde bulduk. Atatürk’ün hitabete dayalı ifadelerini Nutuk adlı eserinin kısa bir özeti, anlatımdan müziğe dönüştürülmesinin oldukça zor olan anlatıma ve müziğe dönüştürmedeki oldukça zor engelleri başarı ile aşarak bu mükemmel eseri başarı ile vücuda getirmiştir.

Konsere orkestra ve koronun ardından tenor, soprano ve mezzosoprano ile şefin de yerini almasıyla konsere başlanıyor. Anlatıcı görevi üstlenen 3 solist, orkestra ve koro eşliğinde, bazen anlatıcı, bazen de şarkıcı olarak eseri yorumlarken, bu kez sahneye Atatürk                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                              karakteri ile bas (Gökhan Ürben) geliyor.  Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün sesi olarak Nutuk’tan parçalar okuyan bas Gökhan Ürben, şef Serdar Yalçın’ın yönetimindeki 60 kişilik orkestranın güçlü müziğinin eşliğinde Nutuk’tan bölümler dinlerken, diğer sanatçılarla gerek solo gerekse ansambl olarak eserin icrasına devam edilerek, büyük bir tarih gözler önüne sergilendi. Evet, burada, bestecimiz Serdar Yalçın, hep ince sesli ve kısa boylu olarak bildiğimiz Atatürk karakterini bas ses ve uzun boylu olacak şekilde tasarlayarak bestelediği eseri ve onun kişiliğini bizlere farklı bir pencereden tanıtmıştır.

Atatürk'ün Kurtuluş Savaşı dönemini birinci ağızdan aktarıldığı, Cumhuriyet Tarihi açısından önemli olan Nutuk ile söz konusu kişi Atatürk ve eser de onun yegâne aynı adlı bir hitabesi olunca; müziği de bu bağlamda coşturucu, yüreklendirici ve heyecan verici olarak bestelendiği için, seyirci bölüm aralarında bile, beğenisini göstermek için sürekli alkışlamıştır.  Aynı zamanda, Milli Mücadele’den sonra Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin kuruluşunu ve kuruluşta nelerin yaşandığını, Türkiye'nin kuruluş sürecini detaylı olarak ele alan Nutuk oratoryosunun ana fikri Türkiye’nin son derecede zorlu koşullarda kurulmuş bir ülke olduğunu, bundan dolayı vatana sıkı sıkı bağlı kalınması ile vatana sahip çıkılmasının imajını, sanatçıların melodileri ile kalbimize işleyerek, vatan sevgisini bir kat daha arttırdı. Atatürk’ün 36 saatte okuduğu nutku, üç anlatıcı; tenor Hüseyin Likos, soprano Hande Soner Ürben, mezzosoprano Deniz Likos ve Atatürk’ü seslendiren Gökhan Ürben, iki saate sığdırarak bizlere inanılmaz anlar yaşattılar.

Eser Gençliğe Hitabe ile sona ermiştir. Eserde yer alan tüm orkestra, koro ve solistler mükemmel bir performans göstererek, tüm salonun beğenisini kazanmışlar ve uzun süren alkışlarla defalarca selama gelmişlerdir. Konser bitmiş, ancak, alkışlar kesilmemiştir. Bu nedenle sahneden ayrılan sanatçılar tekrar sahneye gelerek, Nutuk oratoryosu final bölümünde Atatürk ‘ün Gençliğe Hitabe’sini bir kez daha içimize işleten şefimiz Serdar Yalçın’a, solo sanatçılarımıza, koro şefimize, koroya ve orkestraya sonsuz teşekkürler.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        

Eseri hakkında açıklamalarda bulunan besteci ve orkestra şefi Serdar Yalçın, kısaca şu konulara değindi:

‘’Gençlerin Nutuk gibi bir eseri baş ucu kitabı yapmaları lazım. Gençliğe Hitabe’yi ezbere bilip, içlerine sindirmeleri lazım. Buradan yola çıkarak, daha önceden de kafamda oluşturduğum ve başkalarının da önerdiğim bu eseri besteledim. Pandemi nedeniyle sayılarını azalttığımız 64 kişilik orkestra, 40 kişilik koro, 4 solist ki, bunlardan biri Atatürk’ü temsil ediyor, diğer üçü ise anlatıcı, diğer erkek solist bazen İnönü, bazen de Kazım Karabekir oluyor. Bir konuşma metnini müziğe dönüştürdüm. Bazen konuşma altında bir müzik, bazen de konuşma ile müzik oluyor. Bazen de gerçek bir arya gibi müzikler yer alıyor.

Atatürk’ün sesini hep böyle ince, ince hatırlarız. Ben bunu bas yaparak, herkese dolu, dolu ifade edecek şekilde yapabilecek bas arkadaşlarım var ama bunun için Gökhan Ürben’i uygun gördüm. Ayrıca Hüseyin Likos, Hande Ürben ve Deniz Likos da anlatıcı oldular.’’

Nutuk oratoryosu, Türk tarihinde türünün ilk örneğidir. Metin ve hitabete dayalı ifadelerden bir müzik üretilerek, büyük bir iş başarılmıştır. Bu bir mucize eserdir. Bu eserin oluşmasında, başta kurucumuz Mustafa Kemal Atatürk, libretto yazarı rahmetli emekli Orgeneral Aytaç Yalman, besteci ve orkestra şefi Serdar Yalçın ile tüm solist, koro ve orkestra sanatçılarını kutluyorum. Ayrıca bir teşekkürüm de bu etkinliği sahnesinde yer veren İşsanat yönetimine.

İsmail Hakkı Aksu