ÖSYM, YGS ve Şifre Yazıları-4: Farklı 1,7 milyon kitapçık olması iptal için gerekli şaibeyi yarattı.

I. GİRİŞ 

27 Mart 2011’de yapılan YGS ile ilgili yazdığım üç yazıda yapılan hataları anlattım, önerilerde bulundum. 

İlk yazıda kimi salonlarda yalnızca kız öğrencilerin bulunmasına neden olacak bir durumu öngörememelerinin ÖSYM’nin ciddi bir hatası olduğunu ve bu hatayı yapanların başka hataları yapmalarının doğal olduğunu anlattım (1). 

İkinci yazıda şifre olmadığına ikna olmamız için 1, 7 milyon öğrenci için farklı hazırlanan kitapçıklar için soru ve cevap dağılımlarının olduğu veri bankasının açılması gerektiğini yazdım (2). 

Üçüncü yazıda ise 1, 7 milyon farklı kitapçığın hazırlanması yerine daha az sayıda farklı kitapçıkla güvenliğin çok daha iyi sağlanacağının kanıtlarını sıraladım (3). 

II. İYİ Kİ 

KPSS’de kopya olayını ortaya çıkartan kimi adayların açgözlüğünden kaynaklanan hataları olmuştu. Hiç kimse 120 soruyu yapmasaydı böyle bir şey ortaya çıkmazdı. İyi ki bu açıkgözlüler varmış… 

YGS’de medyanın “şifre” olarak adlandırdığı skandalı ise basına verilecek kitapçığın hazırlanmasındaki ÖSYM’nin tembelliği ve acemiliği ortaya çıkardı. Master kitapçık verilseydi veya iyice karıştırılmış cevap anahtarı olsaydı kimsenin aklına gelmeyecekti. İyi ki bu tembellik yapılmış. 

III. İYİ NİYETMİŞ GİBİ… 

1, 7 milyon öğrenci için farklı kitapçıklar hazırlamak, kapağına öğrencilerin adlarını ve fotoğraflarını basmak ilk düşünüldüğünde iyi niyetli bir girişim olarak görünüyor. Oysa böyle çalışmalar yapılmadan önce bunun iyi yönlerini düşünmekten çok sakıncalarını düşünmek gerekir. Şimdi görünmüştür ki, 1, 7 milyon değişik kitapçık çok büyük bir hatadır. 

IV. 1, 7 MİLYON FARKLI KİTAPÇIK OLMASI SINAVIN İPTALİ İÇİN YETERLİ NEDENDİR 

Öğrenciye özel sınav kitapçığı hazırlanması, öğrenciye özel cevap anahtarı hazırlanmasını da gerektirir. Sınavların basılması, paketlenmesi kapalı ve dışarıyla iletişimsiz bir ortamda yapılmış olması, herhangi bir öğrenci için önceden bilinen ve “dışarıda bırakılmış” bir cevap anahtarı kompozisyonunun hazırlanmasına engel değildir. Bu yapılmıştır demiyorum asla, ancak yapılmamış olduğunu kimse kanıtlayamaz. Bir kişi için, küçük bir grup için ya da büyük bir grup için o kapalı bölüme girmeden önce belirlenmiş cevap anahtarlarına göre kitapçıklar hazırlanabilme olasılığını gözardı etmememiz gerekiyor. 

“Dışarıda bırakılmış” altı çizilmesi gerek bir bilgi… Kapalı bölümden dışarı bir şey sızmıyor. Daha önce hazırlanmış ve dışarıda bırakılmış bir şifre veya cevap anahtarı kapalı bölüme girmeden ezberleniyor. Hatta milyonlarca bilgisayar dokümanının bir köşesine sıkıştırılıyor. 

Bir itiraf olmaması durumunda bir şey yapılmış olduğunu kanıtlamak çok zordur, ancak 1, 7 milyon öğrenci için farklı kitapçık hazırlanmış olmasının yarattığı şaibe sınavın iptal edilmesi için yeterli nedendir. 

Her öğrenciye farklı kitapçık ve farklı cevap anahtarı olması, diğer öğrencilerle belli yüzdelerde çakışmalar olmasına engel değildir. Her öğrenci için farklı cevap anahtarı olduğunun kanıtlanması şaibeyi ortadan kaldırmaz. Basın kopyasından ortaya çıkan şifre iddialarının benzerinin öğrencilerde bulunmaması da sınavı temize çıkarmaz. Farklı kitapçık ve cevap anahtarı her türlü oyuna açıktır. 

V. TEK ÇÖZÜM İPTAL 

Her öğrenci için farklı kitapçık ve cevap anahtarı hazırlanmışsa bu durum, bir öğrenci için veya bir grup öğrenci için özel bir durum yaratmaya uygundur. Bu durumun kanıtlanması olanaksız gibi olsa da gözardı edilemez. 

27 Mart 2011’de yapılan YGS iptal edilmelidir. Yerine Haziran ayındaki sınavların ilk gününde yeni bir sınav yapılmalıdır. Sınavdaki değişik kitapçık ve cevap anahtarı sayısı en büyük salondaki öğrenciden birazcık fazla olmalıdır ve salonda karıştırılarak öğrenciye rastgele bir kitapçık verilmelidir. 

VI. BİR OYUN OYNAMAYA VAR MISINIZ? 

Gelecek yazı 

“ÖSYM, YGS ve Şifre Yazıları-5: Bir oyun oynamaya var mısınız?” 

Bu yazıda az sayıda öğrenci, az sayıda soru ile kapalı kapılar ardında oynanabilecek bir oyunun modelini bulacaksınız. Bu yazıyı okuyan herkes sınav iptal edilsin diyecek. 

(1) ÖSYM, YGS ve şifre yazıları-1: bütün kızlar toplandık (4-4-2011): http://blog.milliyet.com.tr/oSYM__YGS_ve_sifre_yazilari_1__butun_kizlar_toplandik/Blog/?BlogNo=299343
(2) ÖSYM, YGS ve Şifre Yazıları-2: Şifre olmadığına nasıl ikna oluruz? (4-4-2011): http://blog.milliyet.com.tr/oSYM__YGS_ve_Sifre_Yazilari_2__Sifre_olmadigina_nasil_ikna_oluruz_/Blog/?BlogNo=299390
(3) ÖSYM, YGS ve Şifre Yazıları-3: Birbirinden farklı 1, 7 milyon kitapçık çok mu gerekliydi? (5-4-2011): http://blog.milliyet.com.tr/oSYM__YGS_ve_Sifre_Yazilari_3__Birbirinden_farkli_1_7_milyon_kitapcik_cok_mu_gerekliydi_/Blog/?BlogNo=299546 

Ankara, 6 Nisan 2011