Öfke ve kontrolü…

Bilinen bir gerçektir. Öfke insani bir duygudur. Öfke bir davranış değildir. Öfke hayatın bir parçasıdır ve toplumun bize öfkemizle nasıl baş edeceğimizi öğretmede pek başarılı olduğu söylenemez. Genellikle kızların öfkeli görünmesi hoş karşılanmazken, erkeklerin öfkelerini olumsuz davranışlarla dışa vurmaları teşvik edilir ve ödüllendirilir. Peki öfke nedir?

Öfke uygun ifade edildiğinde, son derece sağlıklı ve doğal bir duygudur. Ancak kontrolden çıkıp da yıkıcı hale dönüşürse okul-iş hayatında, kişisel ilişkilerde ve genel yaşam kalitesinde sorunlara yol açar. Pek çok kişisel ve sosyal problemlerin (örneğin, çocuk istismarı, aile içi şiddet, fiziksel ya da sözel saldırganlık, toplumsal şiddet) temelinde öfke vardır. Öfke hem dışsal, hem de içsel bazı olaylarla ortaya çıkar.
Arkadaşınız, anneniz, kardeşiniz, sokaktaki bir adam, öğretmeniniz gibi belli bir insana öfkelenebileceğiniz gibi; trafik sıkışıklığı, iptal edilen bir randevu gibi bir olaya da öfkelenebilirsiniz. Öfkelenmenizden kendi kişisel kuruntularınız sorumlu olabileceği gibi, daha önceden başınızdan geçmiş ve sizi öfkelendirmiş bazı olayların anıları da sorumlu olabilir.

Genellikle öfkeye yol açan nedenler arasında; engellenme, haksızlığa uğrama, fiziksel incinme ve yaralanmalar, tacize uğrama, hayal kırıklığı, saldırıya uğrama, tehditler sayılabilir. İncelendiğinde görülür ki, en çok ve sık öfkelenenler, öfkesini kontrol edemeyip dışa vuranlar, kendi düşüncelerinin en doğru olduğunu düşünenler arasından çıkar.

Öfke Durumunda Vücut Tepkileri :

Öfke, çok hafif bir tepkiden hiddete kadar farklı yoğunlukta yaşanan bir duygudur. Diğer duygular gibi fizyolojik ve biyolojik değişmelerle birlikte hissedilir. Eğer dinlemeyi biliyorsak, vücudumuz bize öfkeli olduğumuz konusunda bilgi verir. Öfkenin fiziksel işaretleri vardır:

• Uyaran duyguyu harekete geçirir,
• Stres ve gerginlik başlar,
• Enerjiyi arttıran Adrenalin salgısı artar,
• Nefes alıp verme sıklaşır,
• Kalp atışları hızlanır,
• Kan basıncı artar,
• Vücut ve zihin “savaş ya da kaç” tepkisi için hazırdır.

Yukarıdaki tespitlerden anlaşılacağı üzere, anne, baba, öğretmen, idareci gibi topluma yön veren konumda bulunanlar, öfkelerini herkesten daha çok kontrol etmek zorundadırlar.

Tolulukların en küçüğü olan ailede büyüklere burada çok iş düşmektedir. Çünkü aile bireylerinin öfkesini kontrol edemediği, bu davranışları ile de aileyi zarara uğrattığı için için babayı veya anneyi ailenin başından uzaklaştırmak söz konusu değildir. Bu nedenle anne ve baba öfkesini kontrol edemeyen çocuklarına destek vermek, onların bu davranışlarını mazur görmek yerine, kendileri baştan itibaren öfkenin sonuçta zarar getireceğini bilerek, kendi öfkelerini kontrol edip onlara iyi örnek olmak durumundadırlar. Zira anne ve babanın kontrolsuz öfkeleri içinde büyüyen çocuklar da aynı onlar gibi, hatta çoğu kez daha fazla öfkeli olurlar.

Bu durum toplumun bütün katmanlarına sirayet eder. Tabii büyüyüp genişleyerek. Hatta bu durum bu gün milliyet.com.tr de yayınlanan haberde görüleceği gibi bir milletvekili, değil toplumun elit tabakasının bir üyesi, bir idarecisi, sıradan bir insanın bile asla ağzına alamıyacağı sözleri kendi partisinin bir ilçe başkanına sarfetmiş, basına yansıyıncada “kızgınlığımdan söyledim” diyebilmiştir. İlgili link: http://www.milliyet.com.tr/Siyaset/SonDakika.aspx?aType=SonDakika&Kategori=siyaset&ArticleID=1056816&Date=08.02.2009&b=AKP%20Elazig%20karisti&ver=26

Bu olay, son örneği Davos’taki panelde sayın Başbakanımızın öfke kontrolünü iyi yapamıyarak yaptığı konuşma (sayın başbakan bunu hep yapıyor) en azından kendi partisindeki o milletvekiline az da olsa bir örnek teşkil etmiştir.

Bir yandan aileden başlayıp yukarı doğru giden öfke kontrolsüzlüğü, diğer yandan en üst kademeden başlayıp aşağı doğru inen öfke kontrolsüzlüğü. Hepimiz bir an önce kendimize gelmezsek, toplum olarak çok sıkıntı çekeceğimiz ortadadır.

Esen kalın. 8/2/2009

Diğer yazılarım için: http://blog.milliyet.com.tr/Blogger.aspx?UyeNo=946713