Öğrencileri tanımanın yolları…

“Çocuğunuz öyle hareketli bir çocuk ki, yerinde durmuyor!” veya “Ha, o mu çok pasif, içine kapanık biri.” ya da “ konuları ilk anlatımda hemen kavrıyor!” şeklinde konuşmaları veli-öğretmen görüşmelerinde duymuşsunuzdur.

Okul denetimlerimizde grupça açıkladığımız bu değerlendirmelerin nasıl yapıldığını hiç merak ettiniz mi? Öğretmenler bu değerlendirmeleri öğrencilerinin öğrenme kipliklerine göre yaparlar. Öğrenme kipliği öğrenmek için duyusal bilgilerden yararlanmanın bir yoludur.

Her öğrencinin öğrenme stili başkadır. Öğrenciler herhangi bir konuyu belleklerine işlerken üç grupta toplayabileceğimiz “görsel, işitsel ve dokunsal kiplikleri”nin birine veya birkaçına başvururlar. Görsel- görerek öğrenme, işitsel- duyarak öğrenme, dokunsal – dokunarak, yaparak, hareket ederek öğrenme demektir.

Genelde her bireyin baskın bir kişiliği vardır. Yine de çoğu öğrenci iki ya da üç duyusu arasında bir denge kurar. Öğrencinin öğrenmeye nasıl yaklaşacağı ve kendi açısından en yararlı yöntemleri nasıl uygulayacağını bilmesi çok önemlidir. Bu nedenle öğrenci tiplerini – bilimsel araştırmalar doğrultusunda - üç gruba ayırarak öğrenme açıklayalım.

1. GÖRSEL ÖĞRENCİLER görerek öğrenir. Taklitleri kolayca hatırlar. İsimleri çabucak unutur. Dinlerken not alır. Sözlü talimatları gerçekleştirmede kullanır. Kısa ve hızlı konuşur. Çok düzenlidir. Görünüşe önem verir. Okumaktan hoşlanır.

En çok kullandığı sözcükler ( görmek, bakmak, farkına varmak, görünmek, göz, ışık, karanlık) tır.

2. İŞİTSEL ÖĞRENCİLER işiterek öğrenir. İsimleri ve sesleri kolayca hatırlar. Simaları çabuk unutur. Sesli düşünür. Ses tonu melodiktir. Dinlemeyi ve tartışmayı sever. Kendi kendine mırıldanır veya konuşur. Başını öne eğerek konuşmayı onaylar. Onun için detaylar önemli değildir. Bir sıra halinde adım adım öğrenir. Müzik sever. Gürültülü ortamlarda dikkati çabuk dağılır.

En çok kullandığı sözcükler

( işitmek, duymak, dinlemek, kulak vermek, gürültü, söylenti, dilsiz, sağır )dır.

3. DUYUSAL/DOKUNSAL ÖĞRENCİLER yaparak, tutarak, dokunarak ve hisleriyle öğrenirler. Yaptıkları ve yapmadıklarını kolayca hatırlar. Jest, mimik ve diğer beden dilini kullanır. Devamlı hareket halindedir. Duyu organlarını her an kullanmak ister. Okurken parmaklarını kullanır. İlk duyumları tekrarlamada çok zayıftır. İyi başlayıcı ve kötü bitiricidir. Hareket halinde kolayca öğrenir.

Siz ya da öğrencileriniz veya çocuklarınız öğrenmede hangi gruba girmektesiniz? Onları yeniden, anlatılanlar ışığında değerlendirmeniz iyi olmaz mı?

Öğretmenlerimiz ve velilerimizin öğrenci ve çocuklarının başarılarını değerlendirirken, yukarıdaki açıklamaları göz önünde bulundurmalarında yarar vardır. Öğrencilerin yazılı ve sözlü sınav notlarına bakarak onları değerlendirmek, onların sadece bilgi düzeylerini (sınav anındaki durumlarına göre) ölçmek demektir. Öğretmen ders konularını, sınıfındaki öğrencilerin öğrenme kiplerini de dikkate alarak anlatırsa, öğrencilerinin daha kolay öğrendiklerine tanık olacaktır. Bunun sonucunda kendisinin ve öğrencilerinin başarısı da artacaktır.

Öğrenmede, “Duyarsam unuturum. Görürsem hatırlarım. Yaparsam öğrenirim.” kuralı nasıl önemliyse; öğretmede de öğrencilerini tanımak o derece önemlidir. Bunun için de hangi öğrencilerinin “görsel”, hangilerinin “işitsel”, hangilerinin “duyuşsal/dokunsal” olduklarını bilmek ve ona göre öğretim yaparak, değerlendirmek gerekir.

Sevgi ve saygılarımla.

Ali İhsan ÖZÇAKIR

MEB. Bakanlık Başmüfettişi (E)

e-mail: aliihsanozcakir@hotmail.com

Web.Sitesi: aliihsanozcakir.googlepages.com