Okula Hazır mısınız?

Bir çocuğun okula hazır olması ve başarılı bir okul yaşantısı için fiziksel ve ruhsal olarak sağlıklı olması, sosyal uyumunun sağlanması gereklidir. Okul öncesi sağlık kontrollerinin yapılması bu hazırlığın ihmal edilemez  bir parçasıdır. Hatta bazı ülkelerde bu sağlık kontrollerinin yaptırılması  zorunlu kılınmıştır. Okul öncesi dönemdeki bu  sağlık kontrolleri aynı zamanda  çocuklarda yılda bir kez yapılması gereken muayene ve tetkikler için de vesile olacaktır. Bazen sadece muayenenin  bile olabilecek birçok hastalık hakkında bize ipucu verebileceği, yönlendirici olacağı  unutulmamalıdır.

Okula Başlamadan Önce Yapılacak Sağlık Kontrolleri  
Aşağıdaki Basamakları İçermelidir

            -Ayrıntılı fizik muayene ile  sistemik olarak tüm vücudun değerlendirilmesi

            -Boy ve kilo ölçümlerinin yapılması,  yaşa göre büyüme eğrilerinin ve vücut  kitle indekslerinin değerlendirilmesi

            -Yaşa göre belirlenmiş rutin laboratuvar testlerinin yapılması

            -İşitme değerlendirmesi için işitme testleri

            -Görme muayenesi  ve görme keskinliğinin değerlendirilmesi

            -Diş muayenesi ve varsa çürüklerin, gelişimsel bozuklukların tedavisi 

            -Spor yapan çocuklarda kas-iskelet sisteminin muayenesi ve gerekirse kardiyolojik konsültasyon

            -Beslenme danışmanlığı

Okul Çağı ve Ergenlik Dönemi İçin
Yılda Bir  Kez Yapılmasını Önerdiğim Laboratuvar Testleri

- Tam Kan Sayımı: Kansızlık, lösemi, enfeksiyon  ve daha  başka birçok hastalığın tanısında önemlidir.

- Tam idrar tetkiki: İdrar yolu enfeksiyonlarının ve böbrek fonksiyonlarının değerlendirilmesi için

- Açlık kan şekeri ölçümü: Diyabet ve diğer metabolik  bozukluklarını erkenden saptamak  için yapılmalıdır.

- Trigliserit  ve  kolestrol  gibi kan lipidlerinin ölçümü: Kalp-damar hastalıklarını erkenden saptamak  açısından önemlidir.

-Kan AST ve ALT düzeyinin  ölçümü : Bu testler  karaciğer fonksiyonları hakkında bize bilgi verecektir

- Kreatinin  düzeyinin ölçümü:  Böbrek fonksiyonlarını değerlendirmek için bakılır. 

- Serum demir, demir bağlama ve ferritin düzeylerinin ölçümü: Demir eksikliği  varsa saptanması için  yapılır.

-  Anti HBs ölçümü:  Hepatit B  bağışıklık durumunun değerlendirilmesi için yapılır. Yeterli bağışıklık yok ise  hemen hepatit B aşılama programına başlanmalıdır.

-   Anti HCV ölçümü :  Hepatit C varlığını araştırmak için yapılan testtir.

-  D vitamini, B12 vitamini, folik asit  düzeylerinin ölçümü: Vitamin ve mineral  eksikliği varsa erkenden saptamak için yapılır.

- Dışkı incelemesi: Gaitada  parazit ve enfeksiyon varlığı mikrobiyolojik olarak araştırılır.

- Spesifik allerji testleri:  Allerjiye yatkınlığı olan çocuklarda besinsel ve solunumsal allerjenlerin tespiti için yapılmalıdır.  

- Büyüme hormon düzeyleri ölçülmelidir: Sadecebüyüme-gelişme  geriliği bulunan ya da erken ergenlik belirtileri gösteren çocuklarda yapılmalıdır.

 -Kurşun seviyesi ölçümü : Hava kirliliğinin yoğun olduğu yerlerde ve sanayi bölgelerinde  yaşayan çocuklarda  mutlaka  bakılmalıdır.  Kanda biriken kurşun nörolojik ve zihinsel bozukluklara yol açar ve zeka gelişimini olumsuz etkileyebilir.  Kurşun düzeyi yüksek saptanırsa hemen tedaviye başlanır.

Yapılan testlerin sonuçları normal ise başka bir işlem gerekli değildir. Ancak  anormal  çıkan herhangi bir test; var olan   ya da ileride  oluşabilecek   hastalıkların, motor ve mental  gelişme geriliklerinin , hormonal bozuklukların  erkenden saptanmasını sağlar. Böylece daha  kapsamlı incelenmeler yapılır , önleyici ve tedavi edici faaliyetlere bir an önce başlanmış olur.

Okula Geri Dönüşlerde Dikkat Etmemiz Gereken Diğer Hususlar:

- El yıkama ve tuvalet alışkanlıklarının gözden geçirilmesi ve hatırlatmaların yapılması çocuğunuzun sağlığının  korunması için çok kıymetli olacaktır.

- Rutin aşılama programının tamamlanmış olduğu kontrol edilmeli ve yapılmamışsa  ilaveten hepatit A ve  döneminde grip aşıları yapılmalıdır.

- Yeme-içme alışkanlıkları yeniden değerlendirilmeli, beslenme danışmanlarının yardımı ile gerekli düzenlemeler yapılmalıdır.

- Çocukların   günde  1,3-2  litre (6-8 bardak) , gençlerin ise  2,5 litre kadar  su içmesi gereklidir. Yeterince su içmeyen çocuklarda baş ağrısı, baş dönmesi ve konsantrasyon bozukluğu görülebilir. Bu nedenle  okulda yanına su verilmeli ve  suya kolaylıkla ulaşabilmesi  sağlanmalıdır.

- Taşıdıkları çantaların ağırlığı vücut ağırlığının en fazla yüzde 10’u olmalıdır, daha ağır çantalar sırt ağrısı ve  iskelet sisteminde kalıcı olabilecek  hasarlara neden olur.

- Derste ve  bilgisayar başında olabilecek  kötü  duruş-oturuş pozisyonlarına  dikkat edilmelidir.

- Ruh sağlığı sorunlarının çoğunun  14 yaşından önce  başladığı bilinmektedir. Bu nedenle çocuklarımızın duygularının da  farkında olmamız, onlarla konuşabilmemiz çok önemlidir. Okul öncesi dönemde  bu açıdan da   çocuklarınızı  gözlemleyiniz, gerekirse bir uzmandan destek alınız.

 -Ve mutlaka çocuğunuza ilişkin tıbbi bilgileri (astım, diyabet, kullandığı  ilaçlar vs.), uyulması gereken talimatları okul hemşiresi  ve  okul idaresi ile paylaşınız.

Sağlıkla kalın..