Olağanüstü Hayvanlar - 3

Hayvanlar aleminin tarihi boyunca uçma yetisi böceklerde ve kuşlarda belirdi. Bir de memeliler grubundan yarasalarda ve İkinci Zaman' da yaşamış bir sürüngen soyunda ortaya çıktı.

Bununla beraber, bir ölçüde uçma, hiç değilse süzülerek uçma yetisine çeşitli omurgalı hayvanlarda da rastlanır. Uçan balıklar da vardır... Bunların en ünlüsü uçan kefal denilen balıktır. Bu balığın göğüs yüzgeçleri çok gelişmiştir. Uçtuğu zaman bunları hızla çırptığı gibi, kuyruk yüzgecinin alt lobunu da çarpar. Sonra karın yüzgeçlerini açar ve 200- 300 metre süzülür. Bu esnada hızı saatte 90 kilometreyi bulabilir. Aynı cinsten birkaç türde daha bu özellik vardır.

Başka familyalarda da uçan balıklar bulunur... Uçanbalık bunlardan biridir. Tropikal denizlerde yaşayan, Akdeniz' de de bulunan bu balığın büyüklerinin boyu yarım metreye kadar ulaşabilir. Bu balıklar en çok Batı Atlantik kıyılarında bulunur ve Gulf Stream sıcak su akıntısıyla New York' a kadar çıkar. Suyun üzerinde 1 metre yüksekliğe ve 10 metre ileriye gidebilir. İsmi uçanbalık olmasına rağmen, öteki uçan balıklardan farklı olarak, dalgaların üzerinde sekerek ilerler.

Tatlı sulardaki uçan balıklar pek bilinmez... Afrika' da 10 santim uzunluğundaki pantodon da gelişmiş göğüs yüzgeçleri sayesinde metrelerce uçabilir.

Amazonya' da ve Guyana' da baltabalık denilen, olağanüstü bir balık yaşar... Uçan balta da denen 4 santim boyundaki bu balık sedef rengindedir ve karın kısmı çok karinalıdır. Bu karın onun, hava yastıklı bir tekne gibi uçmasını sağlar. Ayrıca bu balığın göğüs kasları çok güçlüdür, bir çeşit göğüs kemiği ödevi görür. Bu kaslar tırpan biçimindeki göğüs kaslarına kumanda eder. Baltabalık bu yüzgeçleri hızlı çırparak, tıpkı kolibrinin yaptığı gibi, suyun üzerinde hep aynı noktada asılı gibi durabilir. Bu sırada uçmakta olan balıkları yakalar. Bir balık için oldukça enteresan bir yöntem değil mi? Ne dersek diyelim, baltabalık sahiden uçar. Öteki uçan balıkların uçuşuna, planör gibi süzülmek desek daha doğru olur sanırım.

Amfibyumlar arasında, Hindistan ve Malezya' da yaşayan kurbağalardan uçan kurbağaların, ön ve arka ayaklarının perdeleri çok gelişmiştir. Bu sayede ağaçtan ağaca atlayabilir veya onları paraşüt gibi kullanarak yumuşak iniş yapabilirler.

Süzülerek uçan sürüngenler de yok değildir! Güneydoğu Asya' da 12 santim boyundaki küçük bir kertenkele, uçan ejder lakabını, gövdesinin iki yanında kaburgaların ucuna bağlı parlak renkli deriler sayesinde uçmasından alır. Aynı ülkelerde, parmaklarının arasında, gövdesinin ve kuyruğunun iki yanında perdeler bulunan uçan gekolara da rastlanır.

Yine Asya' nın bu bölgelerinde uçan yılanlar yaşar! Bu yılanlar ağaçtan ağaca atlar ve kaburgalarını yana açıp süzülerek, havadan yere yumuşak iniş yaparlar. Kaburgalar yana doğru açılınca karın bölgesinde bir oluk belirir ve inişi frenler.

Bu süzülerek uçma yetisi, memelilerin üç ayrı soyunda çok belirgindir... Uçar kuskuslar, uçar makiler, uçar sincaplar... Avustralya' da yaşayan küçük keseli hayvanlardan olan uçar kuskusların arka ve ön bacakları arasında "patagium" denen tüylü deriler vardır. Ayrıca bazı türlerde, kuyrukta çift sıra uzun sert kıllar bulunur ki bir çeşit teleği andırır. Hayvan süzülüp uçarken bunu dümen gibi kullanır. Uçar kuskusların boyu 7 santim ile 1 metre arasında değişir. Dişi kuskus havadayken de yavrusunu sırtında taşır.

Güneydoğu Asya' da yaşayan uçar makiler, tek başına dermaptera takımını oluşturur. Uçar makilerin boyu yaklaşık 40 santimdir. Patagiumları boyundan başlar, bacakları da içererek kuyruğun ucuna kadar gider. Uçar maki tıpkı bir uçurtma gibi ağaçtan ağaca süzülür. Dişi yavrusunu memelerine yapışmış durumda taşır. Hayvan bu işe çok iyi uyarlanmıştır. Uçuş sırasında yükseltisinin yalnızca beşte birini kaybeder.

Uçar memelilerin üçüncü grubu uçar sincaplardır. Afrika, Amerika gibi değişik bölgelerde yaygın olan bu hayvanlarda da, ön ve arka bacaklar arasında bir patagium bulunur. Bazıları 400 metre kadar uzağa uçabilir. Afrika' da yaşayan küçük uçar sincaplara, uçar sıçan da denir. Bunlar da uçarken en ufak bir hava akımından dahi yararlanarak, yükselip alçalabilirler.