Ölümünün 56. Yılında Cahit Sıtkı Tarancı

Masamın üzerinde varlık yayınları arasında çıkan çok itinalı olarak hazırlanmış bir Şiir Antolojisi vardır. “YENİ ŞİİRİMİZ“ adını taşıyor. Hazırlayan Sabahattin Batur’dur. Yıl 1965 İstanbul. ( İlk baskısı 1960 yılında yapılmıştır ). Ben ise bu değerli güldesteyi ( Antoloji ), 7 Nisan 1965 lerde Kırşehir / Çiçekdağı’nda öğretmenlik yaptığım köylerde yalnızlığımı gidermek için Yerköy kitapçılarından almışım. Kitabı alalı tam yarım asra yıkın bir zaman dilimi içinde, aradan 47 yıl geçti.  Bu değerli kitabı hâlâ başucumda duruyor. Lakin bir hayli eskidi. Hatta onunla dans ede ede bayağı yıprandı. Ama yine sadık bir dost gibi özenle bakıyor ve bağrıma basarak saklıyorum. Bu antolojinin içinde benim dostlardım, ustalarım, şiirlerinden ilham ve örnek aldığım saygın şairler ve kişiler vardır.

Kitabın ilk giriş sayfasında hazırlayıcısının şu notu yer alıyor: “Bu güldeste Cumhuriyet devrinde yetişen 1930’dan önce doğmuş şairleri içine almaktadır” diye bir notu vardır. Antoloji’de aşağı, yukarı 54 şairlerimize kısa özgeçmişleri ve birer fotoğraflarıyla günışığına çıkmıştır. Yapıtın tertemiz bir baskısı vardır. 1. baskı 1960 ve 2. baskı 1965’tir.  Zaten rahmetli Yaşar Nabi Nayır sayesinde öteberi İstanbul’da Varlık Yayınları düzenli ve güzel baskılı kitaplar çıkarıyor.

Kitabın ilk giriş bölümünde yazarın şiirimiz hakkında geniş kapsamlı bir Öndeyiş’i vardır. A.Breton- P. Eluard’a göre şiiri şöylece tanımlıyor: “ Bazı kimselerin şiir üstüne yarım yamalak bilgileri vardır. Bazıları da yarım yamalak bilgileri yarım yamalak anlarlar. İşte bütün bunlar, bazıları için şiirin bir çeşit tanımı olur. “

***

Kitabın içinden geçen bazı ünlü şairlerimi uyandırmak istiyorum: Sait Faik Abasıyanık, Nahit Ülvi Akgün, Melih Cevdet Anday, Talip Apaydın, Orhon Murat Arıburnu, Sunullah Arısoy, Ece Ayhan, Mehmet Başaran, Selahattin Batu, Edip Cansever, Ercüment Behzat Lav, İlhan Berk, İlhan Demirarslan, Kemalettin Kâmi Kamu, Faik Baysal, Salah Birsel, Kemal Özer, Necati Cumalı, Behçet Kemal Çağlar, Behçet Necatigil, Oktay Rifat, Asaf Halet Çelebi, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Arif Damar, Ahmet Muhip Dranas, Baki Süha Edipoğlu, Metin Eloğlu,Cemal Süreye Seber, Ömer Faruk Toprak, Bedri  Rahmi Eyüpoğlu, Cahit Irgat, Atilla İlhan, Orhan Veli Kanık, Ceyhun Atuf Kansu, Cahit Külebi, Yaşar Nabi Nayır, Rüştü Onur, Ziya Osman Saba, Cahit Sıtkı Tarancı, Hamit Macit Selekler, Ülkü Tamer, Ahmet Hamdi Tanpınar,  Ahmet Kutsi Tecer, Ömer Bedrettin Uşaklı, Turgut Uyar, Necip Fazıl Kısakürek ve Ümit Yaşar Oğuzcan antolojide adı geçenler arasında.  

Şimdi ne yazık ki bu değerli ve tanınmış şairlerimizin çoğu bugün yok aramızda içlerinden bazıları son birkaç yılda aramızdan ayrıldılar. Ama hiç birini unutmadık, yapıtlarıyla ve kalıcı şiirleriyle hep aramızda dolaşıyorlar. Sırası gelmişken hepsini rahmetle ve saygıyla anıyorum. Nur içinde yatsınlar, mekânları cennet olsunlar.

Söz nerden nereye geldi. Hemşerim Cahit Sıtkı’dan söz edecektim. Cahit Sıtkı Tarancı, 04 Ekim 1910’da Diyarbakır’da doğmuştur. Bir süre Galatasaray Fakültesine devam etmişse de okulu bırakmak zorunda kalmıştır. 1954 yılında tedavi görmek üzere Paris’e gitmiş İkinci dünya savaşı yıllarında memlekete dönmüştür. Çeşitli devlet işlerinde görev almıştır, 1954 yılında tutulduğu bir hastalıktan ötürü kurtulamayarak 12 Ekim 1956 da vefat etmiş olup, Ankara’da toprağa verilmiştir. Cahit Sıtkı genç bir yaşta neyazık ki aramızdan ayrıldı. Birünlü şiirinde.

 Yaş otuz beş! Yolun yarısı eder

Dante gibi ortasındayız ömrün

Delikanlı çağımızdaki cevher,

Yalvarmak, yakarmak nafile bugün,

Gözünün yaşına bakmadan gider.

……………………………………………

Neylersin  ölüm herkesin başında

Uyudun uyanmadın olacak

Kim bilir nerde, nasıl,, kaç yaşında?

Bir namazlık saltanatın olacak,

Taht misali o musalla taşında…

Ne yazı ki şair  “yaş otuz beşi”  ikiye katlamadan genç yaşta aramızdan ayrıldı heyhat! …Kim ne derse desin Ankara sokakları vefasız…

Yayımlanmış kitaplarından bazıları: Şiir:  Sükût ( 1932 ), Otuz Beş Yaş ( 1947 ), Otuz Beş Yaş Şiiri 1947 C.H.P Şiir yarışmasında birinci olmuştur. Düşten Güzel ( 1953 ), Sonrası ( 1957 ), Peyami Safa ( 1940 ), Fransa’da Müstakil Resim ( 1939 ), A. Muhip Dranas ( ile Ziya’ya Mektuplar ( 1957 ) Tarancı’nın Şiir Üstüne Düşünceleri  ( 1960 ) gibi eserleri vardır.

Şairimizin vefatının 56. yılında bir kez daha bir şiiriyle saygıyla ve rahmetle analım diyoruz.

Ne doğan güne hükmüm geçer,

Ne halden anlayan bulunur;

 Ah aklımdan ölümüm geçer,

Sonra bu kuş, bu bahçe, bu nur.

****

Ve gönül Tanrı’sına derki:

—Pervam yok verdiğin elemden;

Her mihnet kabulüm, yeter ki

Gün eksilmesin penceremden !...( 1 )  

1-Yeni Şiirimiz Antoloji- Hazırlayan: Sabahattin Batur,

Varlık Yayınları ,2.baskı. Şubat 1965, İstanbul, s.68-75