Önce insan, sonra insan, herdem insan- 1

Önce insan, sonra insan; her dem insan…
İnsan; üstün zekâsı, akıcı, detaylı ve anlamlı konuşma kabiliyeti ve dik duruşu ile diğer canlılardan ayrılan, düşündüklerini ve hissettiklerini bildirmek için kelimeleri veya işaretleri kullanarak anlaşan, davranışlarını; konuşma, düşünme ve hareket biçimlerinden gerçekleşen eylemler ile ortaya koyan, zihninin en temel özelliği olan bilinç ile kendisi ve çevresi ile ilişkisini düzenleyebilen, zamanı algılayabilme ve özgür irade gibi özel niteliklerle donatılan, beyni; soyut düşünme, anlam verme, konuşma ve kendini gözleyebilme yeteneklerine sahip en mükemmel varlıktır.
Bu mükemmel varlığın, öyle harika ve engin bir yapısı vardır ki, onu kendisine araştırma konusu yapan bilim dalları, henüz bu enginliğin sonuna varamamıştır. Çünkü bu engin yapının, her geçen gün, daha önce keşfedilmemiş harika yönleri ortaya çıkmaktadır.

Bu durum, bütün bilimlerin söz birliği ederek şu sonuca varmalarına neden olmuştur: “İnsan, küçük âlemdir.” Milenyum ifadesiyle; “insan, âlemlerin ziplenmiş halidir.” Yani, âlemlerde ne varsa, insanda mevcuttur.
İnsanı bu denli engin kılan en önemli şey, mevcudiyeti ve mahiyetidir. Mevcudiyet; maddeden oluşan bedeni özellikler, mahiyet; manadan oluşan ruhi özelliklerdir. Bu özelliklerden bazıları ortak, bazıları her insana göre farklıdır. Ortak özellikler; insanları tanımamızı kolaylaştırırken, farklılıklar; engin kılmaktadır.
İnsanı engin kılan bir diğer nokta; içten tanınması gereken bir yapıya sahip olmasıdır. İnsan, diğer varlıklar gibi dıştan tanınmaz, tanınamaz. Esas insan; görünen insanın içinde saklıdır. Gördüğümüz, esas insanın sadece maskesidir. Çünkü insanın görünen (somut) bütün özelliklerini, görünmeyen (soyut) özellikleri yönetir, yönlendirir. Mesela; insanın aklını göremeyiz, ancak aklı ile yaptığı şeyleri görürüz. Yaptıklarından yola çıkarak, aklı hakkında fikir sahibi oluruz.
İnsanı engin kılan bir diğer nokta; nicelik ve niteliğidir. Nicelik; insanın ölçme konusu olan yanı, nitelik; algılama konusu olan yanıdır. İnsanın, hem niteliksel, hem niceliksel tarafı vardır.

Kısacası insan; dünyanın en yüce değeri, en kıymetli varlığı ve hayatın en büyük gücüdür. Âlemlerin insan için yaratılması, yaratılanların insanın hizmetine sunulması, ilk insandan bugüne, yapılan her şeyin öncesinde ve sonrasında insanın yer alması; insana verilen değer, kıymet ve gücün bir ifadesidir.
Bu nedenle nereye yönelirsek yönelelim karşımıza, öncesinde ve sonrasında her dem insan çıkar. Üreten- tüketen, alan- satan, yöneten- yönetilen, çalışan- çalıştıran, işveren- işgören, okuyan- okutan… Vs. hangisini ele alırsak alalım, bir şekilde yollar bizi insana çıkarır.
Hayatta hangi mesleği icra edersek edelim, hangi konumda olursak olalım, hangi rolü üstlenirsek üstlenelim muhatabımız hep insandır. Sağımız- solumuz, arkamız- önümüz, altımız- üstümüz her yanımız insanlarla doludur. Yapacağımız her şeyin önü- sonu veya önü ya da sonu, bir şekilde insana dokunacağı için, başarıyı arzulayan tüzel ve özel herkesin yapması gereken şey; ortak ve farklı yönleriyle insanı bilmektir.

İnsanı bilmeden yapılan her türlü faaliyet, başarısızlıkla sonuçlanır. Çünkü insan; hem üretimin, hem tüketimin en kıymetli kaynağı, en büyük gücüdür. Üretim ve tüketimin temel dayanağını, insan ihtiyaçları oluşturur. İnsanı bilmeyen, ihtiyacını hiç bilemez.