Ortadoğu'da intikam ve ölüm

İçinde bulunduğumuz Ocak ayında Filistin'de parlamento seçimleri, İsrail'de ise erken genel seçimler yapılacak. Bu nedenle Hamas'ın siyasi rakipleri El Fetih ve Mahmut Abbas'ı Batı Şeria’da etkisizleştirmek için 19 aralıkta sona eren ateşkesi uzatmadığı ileri sürülüyor.

Aynı gözlemciler Hamas İsrail müdahalesinden önce füze saldırıları ile İsrail’i müdahaleye zorlayarak, içerde Abbas’a karşı haklı pozisyon üretmek derdinde olduğunu ileri sürüyorlar.

Karşı tarafta ise aslında çatışmadan yana olmadığı ileri sürülen Olmert’in Hamas’ın saldırganlığı nedeniyle içerde güçlenen sertlik yanlısı rakibi Likut’u engellemek için gerektiğinde nasıl sertleşebileceğini gösterdiğini ileri sürüyorlar.

Bu hesaplarla yüzlerce insan ölüyor binlerce yaralı ve evsiz. Seçim malzemesi olarak insan kanı kullanılıyor.

Hamas Filistin halkının haklı mağduriyeti üzerinden haksız olarak şiddeti yöntem olarak benimseyen bir örgüt. Ancak yoksulluğa ilişkin yaptığı çalışmalarla halkın desteğine sahip.

İsrail suyunu dahi kestiği Gazze’ye insani yardımların başlamasından bir gün sonra bomba yağdıracak kadar insafsız ve kötü; desteğini dünyanın en bağımsız devleti ABD ve körfez sermayesinden alıyor. Bu iki kesim de Hamas’tan kurtulmak istiyor.

Belki bu iki devletin yaşayacağı seçimler umulmadık biçimde iki devletli uluslararası çözüme yeşil ışık yakar barış tercih edilir ve kötüler kaybeder. Mülteciler evine döner, Kudüs’un statüsü belirlenir, Filistin devlet olur, İsrail 1967 sınırlarına çekilir.

***

“Kesik başların adları değişirdi, onlara tüküren ya da saygı gösterenlerin adları değişirdi, ama bu oyunda ustalaşanların duyguları değişmezdi. Bu oyunun ustaları 'intikam' dediğinde, 'intikam gibi' bir şey anlamak gerekirdi. Yani intikamı temsil eden şeyi. Bunlar 'bozgun' dediklerinde kumarlarındaki kötü zar anlaşılmalıydı. 'Zafer', eğlence gibi bir şeye denk düşerdi.

Bu satırlar, Reha Çamuroğlu'nun 'İsmail' romanından; Şah İsmail'in 'Güç Öyküsü'nü, 'İktidar Oyunu'nu anlattığı romanından...

İntikam, ölüm, zafer, bozgun, siyasi düzenler, siyasi güçler için her zaman temsili olmuştur. İktidarın ve kuvvetin temsili. Tescil eden bir temsil.

Ama intikam ve ölüm, temsili olduğu kadar izafidir de, siyasi düzenlerde. Bedeni hedefleyen, içgüdüsel şiddeti sokağa taşıyan, sokağın içgüdüsel şiddetini birebir yansıtan iktidar, aynı yerde durmaz. Hiç durmamıştır. İki deniz, iki ateş arasında gider gelir. Ölüm ve intikam 'oyunun' sonu değil; başlangıcıdır çünkü... Ölüm ölümü davet eder; intikam intikamı...

Meşru gücün, kalıcılığın yolu ise intikamı 'ehlileştirmekten' geçer; Ölümü 'oyun', 'temsil' olmaktan çıkarmaktan. İntikam ve ölüm nedenlerini hem teknik, hem üslup, hem içerik olarak en aza indirmekten geçer.

Öldürmemeyi öğrenmek, ölümü siyaset aracı olmaktan çıkarmak, gücün temsil ve tescil edilme ihtiyacının araçlarını değiştirmek...”(Ali Bayramoğlu 01.07.1999 Star Gazetesi)