Osman Özbek'i Anarken Tarım

Geçtiğimiz günlerde Türkiye Ziraat Odaları Birliği'nin efsanevi Genel Başkanı Osman Özbek'in doğum gününü kutlarken geçmişi hatırlamadan edemedim. Onun askeri yönetim döneminde ve sonrasında Bakanlık, Başbakanlık ve Cumhurbaşkanlığı makamlarında görev yapan rahmetli Turgut Özal'a karşı çiftçinin haklarını korumak, tarımsal üretimde devamlılığı sağlanması adına  nasıl mücadele ettiği gözümün önünden bir flim şeridi gibi geçti. Bir o günlerde onca baskı yanında bugünlere göre daha demokratik seçimin ve denetim sistemine sahip TZOB ve Ziraat Odalarının bu çalışmalara nasıl katıldığını düşündüm.

O günlerde tarım kara delik ilan edilmişti. Ekonomideki tüm sorunların kaynağı tarım ilan edilmişti. Tarım ülke gündeminden düşürülmüştü. Televizyonlardaki haber programlarında tarım ve tarıma hizmet veren KİT'leri suçlayan programlardan geçilmiyordu. O günlerde Turgut Özal bu değişimin ülkenin ekonomisi ve tarımı için iyi olacağını söylüyordu. TZOB'nin rahmetli Başkanı Osman Özbek'e çiftçinin bu sürecin sonunda karlı duruma geleceğini ve zenginleşeceğini vurguluyordu.

Tütün ve tohum politikaları ile yabancı şirketler mutlulukyan uçuyordu. Tarımsal KİT'ler, Araştırma Enstitüleri kapanırken, Kopperatiflerin başarı hikayeleri hiçe sayılırken, özelleşmenin mucizeler yaratacağı propagandası yapılıyordu. Güneydoğunun en büyük gücü yöre insanların en büyük güvencesi olan KİT'ler plansızca yok ediliyordu. TZOB'nin ve Başkan Osman Özbek'in ülkenin ekonomik ve gıda güvenliği konusunda geleceğide dikkate alan önerileri dikkate alınmıyordu. Askeri yönetimin gücü ile tarım ve çiftçi adeta yok sayılıyordu. 

Lütfen o dönemlerin gazetelerin başlıklarına, iş dünyasının görüşlerine ve hükümetin açıklamalarına bir gözatın. Tarım, sanayi ile ilgili görüşleri, politikaları ve uygulamaları görün. Hatta bazı üniversitelere araştırma yaptıran iş dünyasının raporlarını okuyun. Uluslararası finans kuruluşlarının mucize reçetelerini destekleyen yer şeyi globalleşme adına özelleştirmeye yönelten, devletin ekonomideki, tarımdaki, bilimdeki ve sosyal hizmetlerdeki gücünü en aza indirilmesini isteyen çevrelerin  gerekçelerini bakın. Uluslararası Kuruluşların Finans kuruluşlarının baskısı ile ekonomide çizilen yol haritasının ve projelerin bizi getirdiği durumu değerlendirin

1980 darbesinin ardından 40 yıl geçti. İş dünyasının büyük bir kısmı üretici kuruluşlarının görüşlerini dikkate almayarak ülke menfaatlerinden kısa dönemli menfaatlerinin ötesine geçemedi. Son yıllarda bir kısmıda hükümetin çağrılarına rağmen ülkede elde ettikleri yatırımlarını ve kaynaklarını yurtdışına taşımada mahsur görmediler. Bütün iktidarlar ne yazık ki bu politikalara uymak zorunda kaldılar. Çiftçi örgütleri Başkan Osman Özbek gibi mücadele edemediler. Tarım ve çiftçiler için uygulamaya yönelik, sahaya hizmet edecek, çağı yakalayacak çözümler üretemediler ve kapasitelerini geliştiremediler. 

Korona salgın günlerinde insanlık dünyada ekonomide ve sosyal yaşamda ortaya çıkan tabloyu geçmiş ve geleceği dikkate alarak değerlendirmeye başladı. Her ülke birçok konuda neden çaresiz ve yetersiz kalındığı tartışılıyor. Sağlık sorunları yanında muhtemel bir gıda krizi her ülkeyi korkutmaya başladı. Salgın nedeniyle gelecekte ithalat ve ihracatın bile yasaklanması gündeme gelebileceği söyleniyor. Artık gıda üretiminde ülkelerin kendine yetmesinin hayati önemi ön plana çıktı.

Tarımın, çiftçinin, tarım işçisinin  önemini, devlete ait tarıma destek veren ve geçmişte özelleştirme nedeniyle kapattığımız kuruluşların değerini anlamaya başladık. Bir zamanlar Osman Özbek'in tarımı ve çiftçiyi dikkate almayan, herşeyin özel sektör tarafından yapılması istenen politikaların ülkenin geleceğine ve gıda güvenliğine zarar vereceğini vurgulamasının  anlamını bugün daha iyi anlıyoruz. Gerektiğinde sağlık ve tarım gibi stratejik alanlarda günümüzdeki yaşananlar dikkate alınarak kamu yatırımlarına ve hizmetilerine ihtiyaç bir kez ortaya çıkmıştır.