Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

30 Ağustos '07

 
Kategori
Tarih
 

Osmanlı fetih sistemi üzerine...

Osmanlı fetih sistemi üzerine...
 

Osmanlı fetihleri sadece savaşlardan mı ibarettir? Bu soruya kısa bilgilerle cevap vermek isterim :

Osmanlı fetihleri başlangıçtan itibaren yapısal bir özellik taşımaktadır. Osmanlı fetihleri dereceli bir yapı arz eder. Osmanlı fethinin tamamlanması için herhangi bir noktadaki sınır ötesinde ortaya çıkan bir hareketlilik, ileri bir hareket en son aşamayı temsil eder.

Bu fetih sisteminde çeşitli güçlerin oluşturduğu bir ittifak vardır. Bu bir toplumsal sözleşmedir. Bir araya gelenler ele geçirdikleri toprakları kendi aralarında paylaşırlardı. Bu paylaşımın 1/5 ‘i padişaha verilirdi ( Bu her şey için geçerlidir: Mal, para, at, toprak…). Bu birliğin kendi arasındaki dengeleri mal paylaşımıydı. Bu sistem Fatih’e kadar devam etti.

Osmanlı fetih sistemini 3 aşamada anlatmak isterim :

I.Aşama :

Sınır boylarındaki akıncı beylerin ya da kale komutanlarının ilerlemesi şeklinde gerçekleşen akınlarıdır. Herhangi bir kalıcı örgütlenme yoktur. Belgrad sınır iken Macaristan içlerine defalarca akınlar yapılmıştır. Bu birliklere keşif birlikleri de denebilir. Bu akınlar seferi yapanlara belli bir ganimet getirirdi. Bu seferde çok geniş bilgiler elde edilirdi. Ayrıca karşı yerleşmeler daha geriye itilerek boş bir alan yaratılırdı. Bu şekilde orduya daha geniş bir hareke alanı sağlanıyordu. O bölgenin coğrafyası hakkında bilgi ediniliyordu. Böylece bir dahaki sefere gerekli altyapı ile geliniyordu. Örneğin karşılaşılan kalelerin gücü tespit edilerek, bu kaleleri ele geçirmek için gerekli malzemeler hazırlanırdı. Böylece lojistik ihtiyaçlar bilinmiş olurdu.

II.Aşama :

Bu aşamada ordu devreye girer. Bu aşamada I.Aşamada toplanılan bilgilerle sefere çıkılırdı. Sefer yapılır ve zafer kazanılır. Sonra orada yaşayan insanların geleneklerine aykırı/radikal bir değişme yapılmazdı. Fetihten önceki devirde yönetimde etkili olan bir kişi beylerbeyliğinin kontrolünde göreve getirilirdi. Osmanlı işte böyle, bir yeri kendi sistemine entegre hale getirdiği zaman o yeri fethetmiş sayar.

Çeşitli yöntemlerle gerçekleştirilen savaş ilanları vardır. Örneğin; Kıbrıs’ın alınmasıyla antlaşmasın bozulması. Böylece seferin meşruiyeti antlaşmanı bozulmasıyla geçekleştirilmiştir. Örneğin; Osmanlı’nın Venedik’i alması 2 yılda gerçekleşebilirdi. Ancak Osmanlı Akdeniz’deki partneri olduğu için orayı fethetmemiştir. Sonraları Napolyon ve İngilizlerin eline geçer. Venedik gözden çıkarılır. Yani her seferden sonra belli bir barış yapılır.

III.Aşama :

Bu aşamada kayıt (tahrir) defterleri tutulur. Osmanlı fethedilen yeri, timarını, zeametini, diğer vergilerini alacak hale getirmeden Osmanlı toprağı saymazdı.

Bütün bu bilgiler tabiki Osmanlı'nın daha güçlü olduğu dönemi yansıtır. Son dönemlerde düzenli orduların yer alması, savaş tekniklerindeki gelişmeler nedeniyle Osmanlı askerî yapısı da değişmiştir.

 
Toplam blog
: 92
: 11527
Kayıt tarihi
: 21.01.07
 
 

Dokuz Eylül Üniversitesi "Tarih Öğretmenliği" bölümü mezunu. Eğitim sektöründe çalışıyor. Yazmak ..