Osmanlı Kuruluş ve Yükselme Devri başlıca olayları (6 padişah)-2

Tarihçiler II. Mehmet döneminin İstanbul’un fethine kadar geçen süresini kuruluş dönemine katar. Gerçekten de İstanbul’un fethiyle 1000 yıldan fazla geçmişi olan, Roma İmparatorluğu ile çok daha öncelere, ta antik Mısır ve Yunan uygarlıklarına dayanan bir devlet son bulmuştur. Bunun sebeplerinin başında teknolojinin ilerlemesi geliyor. II. Murat’ın son savaşlarında görüldüğü gibi artık yüksek ve kalın taş duvarlar, yüksek ateş gücü karşısında bir kenti, kaleyi koruyamaz oldular. Buna bağlı olarak yeni savaş taktik ve stratejileri gelişti. Dikkat edilecek olursa, tarih boyunca kimin teknik üstünlüğü üstünse o başkalarına üstünlük sağlamıştır. Bu durum bugün de böyledir.

Fatih de İstanbul surlarını yıkabilmek için tarihin o güne kadar görmediği büyüklükte toplar döktürdü. Önüne zincir çekilmiş Haliç’e girebilmek için gemileri yağlı kızakların üzerinden yürüttü. Sonuç olarak İstanbul’u fethedebilmek için aklını kullandı. Eğer Fatih -o da gerekli ama- yalnız kaba güce dayansaydı İstanbul’u alamazdı.

İstanbul’un fethinden sonra kent, Osmanlılar için entrikalar çeviren bir odak noktası olmaktan çıktı. Devlet rakipleriyle meşgul olabilmek için daha iyi bir fırsat buldu. Rumeli’nin Anadolu ile bağı daha iyi kuruldu. Ondan sonra Padişahlar zamanında daha çok Arap ülkelerinde ve İran’da ilerleme kaydedildi.

Yükselme devri padişahları 4 tanedir. Duraklama devrinin başlangıcı bazı tarihçilere göre 1. Viyana Kuşatması, bazılarına göre Sokullu Mehmet Paşanın vezirliğinin sonuna kadardır. Duraklamanın sebeplerini daha sonra yazacağım. Yalnız şunu söylemeliyim. Kuruluş ve Yükselme devri padişahlarının sayısı toplam 10’dur. Geriye 26 padişah kalıyor. Demek ki onlar da kendilerine bırakılan bu mirası yediler, bitirdiler.

Kuruluş Devrinin padişahlarını tamamlayalım.

5- I. Mehmet / Mehmet Çelebi (1389 -1421 Edirne)(1413-1421)

Doğum tarihi tartışmalıdır. ‘Çelebi’ sözü okuma yazma bilmesinden ileri gelir. Zamanında Osmanlı Devleti adeta yeniden kuruldu.

Selanik ve çevresindeki Bizans’tan alınan topraklar geri verildi (1413).

Şeyh Bedreddin Şeyhülislamlıktan uzaklaştırıldı. Devlette sünnileşme başladı (1413).

Ayasoluk (Selçuk) Kalesini aldı. İzmir Sen Jan şövalyeleri ile anlaşarak İzmir Kalesini aldı, onlara Bodrum’da yer gösterdi (1413).

Menteşe Beyliği topraklarını, Karamanoğullarından Eskişehir, Eğridir, Akşehir, Kırşehir, Beyşehir, Sivrihisar, Niğde, Akşehir’i aldı (1414-1415). Kuzeni Karamanoğlu Mehmet Bey yenildi. Canını bağışladı.

Arnavutluk’ta, Mora’da bozulan durumu düzeltti, yen, kaleler aldı, Tuna nehrini aştı (1416). Eflak’ta Orta Macaristan’ı kontrol Yergöğü (Giurgiu) denen bir kale yaptırdı. Eflak (Romanya) yeniden bağlandı. Bosna Krallığı bağlandı.

Samsun’u yeniden aldı. Buradaki Timur’la gelen Tatarları Rumeli- Filibe’de Tatar Pazarı denen yere sürdü.

Gelibolu’da ilk kez Osmanlı donanması kuruldu. İlk savaşında Çanakkale önünde Venediklilere yenildi (1416). Venedikliler herkesi öldürdü.

Venedik’le barış antlaşması yapıldı (1417).

Şeyh Bedreddin isyan etti (1418-1419). Şeyh Bedreddin yenildi. Müritleri ile birlikte öldürüldü.

Germiyanoğulları Beyliği Afyon ve Kütahya’yı Osmanlı’ya verdi.

Ankara Savaşı’nda kaybolan beşinci erkek kardeş Mustafa Çelebi ortaya çıktı (1418). Teselya ve Selanik’te padişahlığını ilan etti. Savaşta yenildi, kaçtı, Bizanslılara sığındı.

Mehmet Çelebi at üstünde giderken felç geçirdi, düşüp yaralandı ve öldü. Öldüğü 42 gün gizlenmiştir.

18 Erkek çocuğu vardı. Çoğunun isimleri ve akıbeti bilinmemektedir.

Bakınız:

https://tr.wikipedia.org/wiki/I._Mehmed

6- II. Murat (1404 Amasya-1351 Edirne) (1421-1444 ve 1446-1451)

Doğum tarihi ve annesinin kim olduğu tartışmalıdır.

Tahta iki kez çıkmıştır.

Başlangıçta üç yıllık diğer şehzadelerle mücadele. Bu mücadelede Bizans, Karamanoğulları, Germiyanoğulları ve Candaroğulları rol oynadılar. Çeşitli ayak oyunları, çevre krallık ve beyliklerin çocukları ile evlilikler, kız alıp verme ve entrikalarla süren bir dönem yaşandı.

Amcası ve I. Bayezid’in oğlu Mustafa yeniden ortaya çıktı. Edirne’yi aldı. Bursa’yı kuşattı ama yenildi. Edirne’ye kaçtı. Tunca Nehri vadisinde (Sofya’nın doğusu) yakalanıp Edirne’de asıldı (1422).

İstanbul kuşatıldı (1422).

Bizans’ta yaşayan kardeşi şehzade Küçük Mustafa isyan etti. İznik’i aldı, padişahlığını ilan etti. Yenildi, yakalanıp boğularak idam edildi. Cesedi İznik dışında bir incir ağacına asıldı ve sonra Bursa'ya götürülüp Yeşil Türbe'ye gömüldü (1423) (böyle de değer biliriz. -msg).

Safranbolu alındı (1423). Küçük Mustafa’ya yardım eden Candaroğulları Beyi İsfendiyar yenildi.

Isparta Göller Bölgesi anlaşma ile Karamanoğullarından alındı (1423).

Bizans yeniden vergiye bağlandı. Ege ve Karadeniz kıyılarındaki topraklarını Osmanlı’ya verdi (1424).

Aydın seferi (1425). Gerçek ve sahte şehzadelere yardım eden İzmiroğlu Cüneyd Bey çevresiyle idam edildi.

Hırvatistan Seferi (1426). Bölge alındı.

Menteşe ve Teke beylikleri Osmanlı topraklarına katıldı.

Veba salgını (1428-1429). Daha önce gözlerine mil çektirdiği iki kardeşi şehzadeler, bu salgında öldüler (mil çektirmek- kızgın demirle gözlerin dağlanarak kör edilmesi –msg) .

Germiyanoğulları topraklarının Osmanlı topraklarına katıldı (1429).

Selanik ve Yanya’nın alındı (1430). Venedik’le antlaşma imzalandı.

Tımar sistemi uygulamaya kondu (1430).

Arnavutluk isyanı (1432-1436). Başarılı olamadılar.

Sırbistan seferi (1438). Sefer sonunda Sırbistan Osmanlı topraklarına katıldı ancak daha sonra isyanlar devam etti.

Belgrad kuşatması (1440). Başarısız oldu.

Macar Kralı Hünyadi Yanoş tarih sahnesine çıktı (1441) 20 yıl Osmanlılarla mücadele etti ve başarılar kazandı.

“Bu olayları ele alıp inceleyen 16. yüzyılda yazdığı "Prens" adlı eserinde ünlü İtalyan düşünürü Niccolò Machiavelli Osmanlılar için şu iddialarda bulunmuştur: Ona göre Osmanlı ordusunun saldırı gücü çok yüksektir ama zor durumda kaldığında ordunun düzenli geri çekilme kabiliyeti çok zayıftır. Bu niteliğin Osmanlı ordusunun en zayıf noktası olduğunu belirtip; zira bir kere büyük yenilgiye uğrarsa Osmanlı ordusunun bir daha toparlanmasının zor olduğunu iddia etmiştir.” (Kaynak Vikipedi, II. Murat) Bu sözün gerçek payı vardır. Osmanlı askerine yakın zamana kadar (1. Dünya Savaşı, Balkan ve Çanakkale Savaşları) düzenli geri çekilme emri verilememiştir. Osmanlı askeri emir verilirse olduğu yerde ölür ama geri çekilmeyi beceremez.

Erdel-Sibiu-Vazag (Romanya) Savaşları (1441-1442). Kaybedildi.

Karamanoğulları ile savaş (1443). Karamanoğlu İbrahim Bey kaybetti.

Niş Savaşı (1443). Niş ve Sofya kaybedildi.

İzladi Geçidi Savaşı (1443). Kaybedildi.

Edirne-Segedin Antlaşması (1444).Yapılan antlaşma ile Sırbistan yeniden tanındı. Alınan birçok yer geri verildi.

Tahttan çekildi (1444). Bir bunalım geçirdiği söylenir. Osmanlı’da başka hiçbir padişah tahttan çekilmemiştir. Ancak bir yönetim boşluğu olunca 1446’da yeniden padişah oldu. 5 yıl daha padişahlık yaptı.

Varna’da toplanan haçlı ordusu ile bir kez daha savaş oldu. Bu kez yenilen Hünyadi Yanoş Transilvanya’ya kaçtı (1444). Bu sırada II. Murat resmen padişah değildi. Padişah, oğlu II. Mehmet idi. Yaklaşık iki yıl kimin padişah olduğu belli değildir.

İlk yeniçeri isyanı (1446). Bahşişlerini eksik akçe ile alan yeniçeriler isyan edince onlara ek prim verildi ve bu olay üzerine II. Murat yeniden padişah oldu.

Mora seferi (1446) Yeni ve büyük toplarla eski tip surlar yerle bir edildi. Bu savaşın bir kilometre taşı olduğu ve gelecekte İstanbul’un fethinin habercisi olduğu söylenir. Artık kalın surlar, yeni ve güçlü toplar karşısında kentleri koruyamıyordu. Mora alındı.

II. Kosova Savaşı (1448). Macar Hünyadi Yanoş’a ve müttefiklerine karşı kazanıldı. Bu savaşta ilk kez tüfekler etkin olarak kullanıldı ve Osmanlı ordusuna üstünlük sağladı.

Arnavutluk seferi (1450). Arnavutluk Prensi İskender Beyi yendi.

50 yılda Ankara Savaşı yenilgisinin izleri ancak kapatılabildi.

Edirne’de,Tunca nehrinde bir adada iken felç geçirdi ve öldü (1451).

Bakınız:

https://tr.wikipedia.org/wiki/II._Murad                                                                                                                                                                                     

Yükselme devri

7- II. Mehmet / Fatih Sultan Mehmet (1432 Edirne-1481 Gebze)(1444-1446 ve 1451-1481)

Tahta iki kez çıkmıştır.

İki ağabeyinin erken ölümü sonucu tahta ilk çıkışında batıdan saldırılar oldu. Paşalar arasında şehzadeler nedeniyle rekabet çıktı. I. Bayezid’in torunu ve Süleyman Çelebi’nin oğlu Orhan Çelebi, henüz alınmamış olan İstanbul’da Bizans himayesinde idi ve Osmanlı devleti üzerinde hak iddia ediyordu. Bu nedenle II. Murat yeniden padişah oldu.

Edirne’de (Başkent) Hurufiler diri diri yakıldı.

Yeniçeri isyanı (1446). Çandarlı Halil Paşanın II. Mehmet’e karşı çıkardığı söylenir. Amacına ulaştı ve II. Murat yeniden padişah oldu.

Edirne’de ikinci kez padişah oldu (1451) 19 yaşındaydı.

İki ağabeyi erken yaşta öldü. 8 aylık kardeşi Ahmet’i boğdurttu ve Fatih Kanunnamesi ile, devletin devamı için padişahların yakınlarını ve kardeşlerini öldürmesi işi kurumsallaştı.

Ceneviz, Venedik, Macar ve Sırplarla yapılan antlaşmaları devam ettirdi (1451). Amacı İstanbul’u almaktı.

Karamanoğlu ayaklanması (1451). Başarısızlıkla sonuçlandı.

Bizans Orhan Çelebi için kendilerine ödenen yıllık 300 bin akçenin artırılması talebinde bulundu ve Fatih’i Orhan Çelebi’yi serbest bırakmakla tehdit etti(1452).

Anadolu Hisarının karşısına Rumeli Hisarının yapıldı (1452). Boğazın kuzey girişi denetim altına alındı.

İstanbul’un fethi (1453). Fatih 21 yaşındaydı. İmparator Konstantin’e ne olduğu bilinmiyor. Şehzade Orhan yakalanıp idam edildi.

Fetihten sonra Rumlar ve Cenevizliler geri döndü, Rum Patrikhanesi açıldı, Yahudi Hahambaşılığı ve Ermeni Patrikhanesi kuruldu. Osmanlı Devleti Doğu Roma İmparatorluğu gibi kozmopolit bir yapı kazandı.

Sadrazam Çandarlı Halil Paşa Fatih’e dik baktığı ve onu tecrübesiz bulduğu için gözlerine mil çekilip idam edildi. İdam edilen ilk sadrazam, yani başbakandır. İznik’te türbesine gömüldü (böyle de değer biliriz –msg).

Üç Sırbistan seferi (1454-1457) Belgrad dışında bütün Sırp toprakları Osmanlı İmparatorluğuna katıldı. Bu hakimiyet 350 yıl sürmüştür.

İki Mora (Yunanistan) seferi (1458, 1465). Mora egemenlik altına alındı.

Trabzon’un alınışı (1461). Trabzon Rum Pontus Devleti sona erdi.

Bosna-Hersek seferi (1463). Bosnalılar Müslüman oldular.

Üç Arnavutluk seferi (1465, 1467, 1479). İskender Bey yenildi. Arnavutluk egemenlik altına alındı.

Ege’deki adalar alındı (1466-1479). Bunlar Taşoz, Eğriboz, Limni, Semadirek, İmroz, Midilli ve Tenedos adalarıdır.

Otlukbeli Savaşı (1473). Akkoyunlu-Karamanoğulları birliğine karşı savaş kazanıldı. Uzun Hasan yenildi. Ertesi yıl Karamanoğlu Beyliğine son verildi.

Eflak-Boğdan (Romanya) seferi (1476). Egemenlik altına alındı. Kazıklı Voyvoda yenildi ve öldürüldü.

Kırım Hanlığının Osmanlı egemenliğine alınması (1477).

Candarlıoğullarından Sinop alındı (1477).

Cenevizlilerden Amasra alındı (1479).

Avrupa’da Rönesans ve Reform döneminin başladı.

Otranto kenti (İtalya’nın güneyinde) alındı (1480).

Zamanında İstanbul, Fatih semtinde bulunan Fatih külliyesi dahil olmak üzere 500 kadar toplum yapısı yapılmıştır. Dünyanın ilk havan  topu çizimlerini kendisi yapmıştır. İstanbul’un alınışı zamanına kadar dünyanın en büyük toplarını döktürdü ve kullandı.

Sofu denecek kadar dindar değildi. Resmini yaptırdı. Anadili Türkçe dışında Arapça, Farsça, İbranice, Keldanice, Slavca, İtalyanca, Rumca ve Latince bilirdi.

1481’de yeniden sefere giderken Gebze’de fenalaştı ve öldü. Ölümü tartışmalıdır. Gut  hastalığından veya zehirlenerek öldüğü söylenir.

Öldüğünde Osmanlı toprakları 511.000 km²'si Asya'da, 1.703.000 km²'si Avrupa'da olmak üzere toplam 2.214.000 km² idi.

Bakınız:

https://tr.wikipedia.org/wiki/II._Mehmed

8- II. Bayezid (1447 Dimetoka-1512 Çorlu) (1481-1512)

Doğum tarihi tartışmalıdır.

Zamanının en ünlü alimlerinden ders alarak padişah olmak üzere yetiştirildi. Afyon bağımlısı olduğu söylenir.

Kardeşi Cem Sultan’la iktidar kavgası yaşanmış ve Bursa, Konya, Tarsus, Ankara’da süren bir iç savaş olmuştur. Cem Sultan önce Rodos Şövalyelerine, oradan İtalya’da Papa’ya sığınmış, 1495’te Fransa’ya götürülürken yolda ölmüştür. Çocuklarının Hıristiyan olup Malta adasında yaşadıkları biliniyor.

Otranto kentinin (İtalya) kaybedilişi (1481) Askerler kaleden savaşmaksızın İtalyanlarla anlaşarak çıktılar.

Hersek alındı (1483). Bosna’ya bağlandı.

Eflak-Boğdan’dan (Romanya ve Moldova) Kırım Hanlığına kadar olan bölge egemenlik altına alındı (1484).

Mısır, Memluk Türkleri ile savaşlar (1485) Çukurova bölgesinde geçen savaşlarda iki taraf da bir üstünlük sağlayamadı.

Yeni bir dünya (Amerika) bulundu (1492).

Endülüs (İspanya) Emevi Devleti yıkıldı (1492). Bu dönemde gelen 150 bin kadar İspanyol Yahudi’si Osmanlı topraklarına yerleştirildi.

İstirya (Slovenya) alındı (1493).

Venedik, Rodos donanması yok edildi (1496).

Lehistan (Polonya) ile savaşlar (1498). Akıncılar tarafından Varşova ele geçirildi. Ancak kalınmayıp ganimetle geri dönüldü. Akıncı  Malkoçoğlu Bali Bey bu savaşta ünlenmiştir.

Sapienza (Yunanistan) Deniz Savaşı (1499-1500). Kazanılan ilk açık deniz savaşıdır. Mora Yarımadasının batısında Venedik donanması yenildi. Mora’da İnebahtı, Modon, Koron ve Navarin kaleleri alındı.

Kalan son Sırp toprakları alındı (1500).

Karamanoğlu Mustafa Bey isyanı (1500) Konya’yı ve İçel’i almaya çalışan Karamanoğlu başarılı olamadı. Memluklülere sığındı, öldürüldü. Bu, Karamanoğullarının son isyanı idi.

Fransa Midilli adasını kuşattı (1501). 6 Hafta süren kuşatmada başarılı olamadılar. İspanya donanması yardıma geldiyse de bir araya gelemeden fırtınada yok oldular.

Venedikliler Kefalonya ve Aya Mavri adalarını aldı (1502). Adaları savaşmadan teslim eden askerler İstanbul’da idam edildiler. Birkaç ay sonra Aya Mavri geri alındı.

Dıraç (Arnavutluk) kalesi alındı (1502). Venedikliler yenildiler. Barış yapıldı.

Erzincan Erzurum, Kars, Artvin alındı. Gürcistan vergiye bağlandı. Savaşları Şehzade Selim yönetti.

Safevi Şahı İsmail’in Anadolu’da etkisi arttı (1508). Maraş yakınlarında Dulkadiroğlularını yendi. O sırada Trabzon emiri olan şehzade Selim karşılık verdi. Ama olay kapanmadı.

Şah İsmail geri çekilerek Diyarbakır’ yerleşti (1509).

Amasya, Sivas, Tokat, Çorum ve Büyük İstanbul depremi (1509). 45 gün sürdü, camiler yıkıldı, 5000 kişi öldü. Mimar Hayreddin önderliğinde bir imar seferberliği yapıldı, kent onarıldı (1510). Ahşap evlerde yaşama alışkanlığı bu dönemden sonra başlamıştır. Ancak bu kez evler kagir ev yapımı gelişene kadar yangına teslim olmuştur.

Şah Kulu isyanı (1510). İran’dan gelen Şah Kulu, Türkmenleri ayaklandırarak Osmanlıları Kütahya’da yendi.

Gökçay Savaşı (1511). Şah Kulu yenildi.

Son dönemde Sultan’ın oğulları birbirlerine düştüler. 8 oğlu, birçok kızı vardı.

Çorlu’da, oğlu Selim tarafından zehirlenerek öldürüldüğü söylenir.

Amerika kıtasını keşfeden Kristof Kolomb’un II. Bayezid’den destek istediği ama reddedildiği söylenir.

Leonardo Da Vinci Haliç üzerine 240 metrelik bir köprü yapmayı önermiş ama II. Bayezid bunu da reddetmiştir (1502) (bu kadar ileri görüşlüyüz –msg).

Babası zamanında 2.214.000 km² olan Osmanlı toprakları, öldüğünde 2.375.000 km² idi. Buna göre 1. Selim’e gelene kadar Anadolu’nun yarısı Osmanlı’ya bağlı değildi. Toprakların 3/4’ü Avrupa’daydı.

Zamanında Osmanlı Devleti bir dinlenme ve toparlanma dönemi geçirmiş, o nedenle büyük bir toprak artışı olmamıştır.

Bakınız:

https://tr.wikipedia.org/wiki/II._Bayezid

9- I. Selim / Yavuz Sultan Selim (1470 Amasya – 1520 Çorlu) (1512-1520)

Şehzadeler ve onların oğullarının karıştığı iç savaşlar oldu. Yeniçeriler onu isteyince padişah oldu. Babasını tahttan indirdi. Diğer şehzadeleri alt ederek boğdurttu. Yalnız Şehzade Ahmet’in oğullarından biri Şah İsmail’e, biri de Memluklülere sığınarak hayatlarını kurtardılar.

Anadolu’nun geri kalan kısmı alındı.

Şah İsmail’e yardımlarını önlemek amacıyla Anadolu Türkmenlerine acımasız davrandı. Katledilen Türkmenlerin sayısının yaklaşık 40 bin olduğu söylenir.

Çaldıran (Erciş’in doğusu) Savaşı (1514). Tebriz (İran) alındı. Şah İsmail kaçtı. Silah üstünlüğü önemli rol oynadı. Bu iki olayla, daha önce bir Balkan-Rum devleti görüntüsünde olan Osmanlı, Anadolu’ya tam olarak yerleşebildi.

Kemah (Erzincan’ın güneyi) alındı (1515).

Turnadağ Savaşı (1515). Dulkadiroğlu Beyliğine son verildi.

Diyarbakır ve Mardin alındı. Safevilere ait olan kentler savaşmadan teslim oldu. Böylece Urmiye, İtak, İmadiye, Siirt, Eğil, Hasankeyf, Palu, Bitlis, Hizran, Meyyafarikin ve Cizre de Osmanlı topraklarına katıldı.

Ramazanoğulları Beyliği kendiliğinden Osmanlı topraklarına katıldı ve Çukurova dışında Anadolu birliği tamamlandı.

https://www.youtube.com/watch?v=bT1w7qoCj4k

https://www.youtube.com/watch?v=6rvyiLFJquE

Antep ve Besni alındı (1516). Memluklüler geri çekildiler.

Mercidabık Savaşı (Suriye-Halep yakınlarında) (1516). . Memluklüler  top ateşine dayanamadılar. Sultan Kansu Gavri attan düşüp öldü. Suriye, Lübnan, Ürdün, Filistin ve Kudüs (İsrail)  alındı. Halep, Hama, Humus, Şam savaşmadan teslim oldular.

Gazze’ye girildi (1517).

Ridaniye Savaşı (Mısır, Sina Çölü) (1517). Güneyden saldıran Osmanlı ordusu karşısında yönü sabit olan toplar işe yaramadı, yeni Memluk sultanı Tomanbay yenildi ve kaçtı. Kahire ve Mısır alındı ve halifelik Osmanlı hanedanına geçti (400 yıl sonra 1. Dünya Savaşında, aynı şekilde Araplar Akabe kentini Osmanlılardan aldılar-msg). Direnişe Nil deltasında (İskenderiye) devam eden Tomanbay yakalandı ve asıldı. Doğu ticareti, ipek ve baharat yolları kontrol altına alındı.

Hicaz (Suudi Arabistan) seferi. Kutsal emanetler, Mekke ve Medine alındı.

Celali isyanları (1518). 20 bin kişiyle, Yozgat’ta Turhallı Celal isimli bir Türkmen tarafından başlatılan isyan bastırıldı.

Kıbrıs’taki Venedikliler vergiye bağlandı.

Donamanın ıslahı, kurduğu Haliç Tersanesi Osmanlı dönemi sonuna kadar kullanılmıştır.

Yeni halife, sırtında çıkan bir çıban nedeniyle hayatını kaybetti (1520).

Babası zamanında 2.375.000 km² olan Osmanlı toprakları öldüğünde 1.702.000 km2'si Avrupa'da, 1.905.000 km2'si Asya'da, 2.905.000 km2'si Afrika'da olmak üzere toplam  6.557.000 km² idi.

Bakınız:

https://tr.wikipedia.org/wiki/I._Selim

10- I. Süleyman / Kanuni Sultan Süleyman (1494 Trabzon-1566 Zigetvar) (1520-1566)

13 sefere çıkmıştır. En uzun tahtta kalan (46 yıl) ve en çok sefere çıkan padişahtır.

Şam isyanı (1521). Bastırıldı. Şam Beylerbeyi Gazali asıldı.

Belgrad seferi (1521). Macarlar yenildi. Kent çevresindeki Böğürdelen, Zemun ve Salankamen kentleriyle birlikte alındı.

Rodos Adası seferi (1522). Şövalyeler kuşatmadan 6 ay sonra teslim oldu. Burada Hıristiyan olarak yaşayan Cem Sultan’ın çocukları ve torunları boğduruldu. Bodrum, Tahtalı, Aydos kaleleri, İstanköy ve Sömbeki adaları alındı.

Ahmet Paşa isyanı (1524). Sadrazamlık bekleyen Ahmet Paşa Mısıra vali olarak atanınca isyan çıkardı. Yenildi ve asıldı.

Yeniçeri isyanı (1525). Bastırıldı, elebaşları asıldı.

Fransa elçisi kralları için yardım istedi (1525). Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu (Avusturya) serbest bıraktı.

Macar seferi (1526).Petrovaradin (Belgrad’ın kuzeybatısında) ve İyluk kentleriyle 11 kale alındı.

Mohaç (Tuna Nehri kıyısında) Savaşı (1526). II. Lajos yenildi. Bataklıkta boğuldu. Segedin (Szeged Macaristan), Budin, Peşte (ikisi birlikte Budapeşte, arada Tuna nehri var) alındı.

Zünnun Baba isyanı (1527). Bastırıldı.

Kalender Çelebi isyanı (1527). Elbistan’da bastırıldı. Kalender’in başı kesildi.

Avusturya Savaşı (1527-1529). Avusturya Macaristan üzerinde hak iddia etti, Budin’e girdi. Kent geri alındı. Estergon kalesi (Budapeşte’nin 60 km kuzeyinde) alındı.

Birinci Viyana Kuşatması (1529). Başarısız oldu.

Almanya Seferi (1532). Slovenya, Kanije (Nagykanizsa, Zagreb’in kuzeydoğusunda, Macaristan) kalesi, Güns kenti alındı. Közseg (Viyana’nın güneyi, Macaristan) alınamadı.

Avusturya yıllık 30 bin altın vergiye bağlandı (1533).

Boğdan ve Baserabya (Romanya) alındı (1538).

Preveze deniz zaferi (1538). Barbaros Hayreddin Paşa Mora Yarımadası (Yunanistan) ve Dalmaçya (Hırvatistan) kıyılarındaki kaleler, ve adaları aldı.

Yemen Osmanlı topraklarına katıldı (1538).

Budin Savaşı (1541). Budin doğrudan Osmanlı’ya bağlandı.

Macaristan Seferi (1543). Estergon Kalesi (Budapeşte’nin kuzeyi), Siklós, Székesfehérvár ve Szeged şehirleri alındı.

İngiltere’ye karşı Fransa ile ittifak yapıldı (1543-1544). Nice kenti Fransızlar lehine alındı. Donanma kışı Toulon-Fransa’da geçirdi.

İstanbul Antlaşması (1547). Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu (Avusturya), Osmanlı’ya elindeki Macar toprakları için yılda 30 bin altın florin ödemeyi kabul etti.

Fransa ile Fransa yararına deniz savaşları (1547-1552). İtalya’da Reggio Calabria alındı. Ponza (Napoli’nin batısında bir ada) açıklarında Andrea Dorya yenildi. Cenevizlilerden Korsika adası alındı. İtalya-Fransa Savaşı başladı.

İran Seferi (1548). Tebriz yeniden alındı. Safeviler yenildi.

Donanma ile 2. Hint Seferi (1548-1552). Aden geri alındı. Portekiz yenildi. Maskat (Umman Körfezi güneyi), Katar, Bahreyn alındı.

Gürcistan seferi (1549). Tortum (Erzurum’un kuzeyi) ve yirmi kadar kent alındı.

Gozo Adası (Malta Adası yanında) alındı (1551). Trablus alındı. Malta şövalyeleri yenildi ama Malta Adası alınamadı.

Avusturya Seferi (1551). Beçe (Belgrad’ın kuzeyi) çevresinde 16 kale alındı. Lipve alındı.

Avusturya Seferi (1552). Lipve yeniden alındı, Temeşvar (Romanya’nın batısı)Veszprem (Budapeşte’nin batısı, Balaton gölü kıyısı) ve Szolnok (Budapeşte’nin doğusu) alındı.

3. Hint Seferi (1553). Portekiz’e karşı başarı sağlandı.

Süleyman, oğlu Mustafa’yı Konya Ereğli’de boğdurdu (1553).

Donanma komutanı olan ve dünya haritası çizen Piri Reis idam edildi (1554).

4. Hint Seferi (1554) Kızıldeniz’de Portekiz yendi. Bu savaşta tekne teknolojisi önemli rol oynamıştır. Donanma Surat, Gucarat’a (Hindistan’ın batı kıyıları) çekildi. Komutan İstanbul’a karayoluyla 1557’de dönebildi.

Amasya Antlaşması (1555). Safevilerle antlaşma yapıldı. Bağdat, Tebriz, Azerbaycan, Gürcistan’ın büyük bölümü Osmanlı’da kaldı.

Fransa Kralı yardım istedi (1557). Habsburg hanedanına karşı savaşan kral II. Henri’ye yardım için Akdeniz’e donanma gönderildi. İspanya donamasına karşı

Balear Adaları (İspanya), Trablus (Libya) ve Cerbe Adası (Tunus) açıklarında başarı kazanıldı. Dönüşte Malta adası kuşatıldı ancak başarısızlıkla sonuçlandı.

İran’a sığınan oğlu Bayezid’i Kazvin’de (İran, Hazar Denizi güneyinde) boğdurttu (1561).

İstanbul Antlaşması (1562). 8 yıl için Avusturya 30 bin altın vermeyi kabul etti.

Sakız Adası (Yunanistan) alındı (1565).

Fransa’ya verilen ticaret ayrıcalıklarıyla Osmanlı devletinin başına bela olan kapitülasyonlar başladı.

Zigetvar Savaşında ölümü (1566). Kale alındı ancak zafer kazanılmadan bir gün önce fenalaşarak öldü. Ölümü 21 gün saklanmıştır. Piri Reis’i, Vezir-i Azamlarından  (Başbakan) en yakın arkadaşı Pargalı İbrahim Paşa’yı ve Kara Ahmet Paşa’yı idam ettirmiştir.

Mimar Sinan, onun ve oğlu II. Selim döneminde en güzel Osmanlı eserlerini yapmıştır. Fuzulî, Bakî, Pir Sultan Abdal onun döneminde yaşamıştır.

Babası zamanında 6.557.000 km² olan Osmanlı toprakları öldüğünde 14 893 000 km2 idi.

Bakınız:

https://tr.wikipedia.org/wiki/I._S%C3%BCleyman

Önceki 4 padişah ve Fetret Devri olayları için bakınız:

http://blog.milliyet.com.tr/osmanli-kurulus-devri-baslica-olaylari--4-padisah-ve-fetret-devri--1/Blog/?BlogNo=524037