Osmanlı'nın İsyancı Valisi

Tepedelenli Ali Paşa, 1744 senesinde bugünkü Arnavutluk'un Tepedelen kasabasında dünyaya gelmişti... Zengin ve nüfuzlu bir ailenin çocuğu olmasına rağmen 1758 senesinde babasının öldürülmesinden sonra, ailesi nüfuzunu büyük ölçüde kaybetmişti...


1768 senesinde zengin bir paşanın kızıyla evlenmesinin ardından, Osmanlı Devleti hizmetinde süratle yükselmeye başladı. 1788 senesinde Yanya Valiliği'ne getirildi. Bu dönemde bölgedeki Rumlar, Filiki Eterya Derneği gibi dernekler kurarak Osmanlı Devleti'nden bağımsızlıklarını kazanmak üzere çalışmalara başlamışlardı...


Tepedelenli Ali Paşa bu bağımsızlık hareketlerini bastırmak adına sert önlemler aldı. Ayrıca Osmanlı Devleti'nin o dönemdeki zayıflığından faydalanarak Arnavutluk ile Yunanistan arasındaki Epir bölgesinde, nüfuz bölgesini genişletti. Osmanlı Devleti'nden yarı-bağımsız bir şekilde davranmaya başlamıştı. Değişik Avrupa ülkeleriyle, çıkarlarına göre doğrudan ilişkiler kurdu.


1809 senesinde İngiliz şair-yazar Byron, Tepedelenli Ali Paşa'yı ziyaret etmiş ve bu ziyareti yazılarına konu almıştır. Ayrıca Fransız yazar Alexandre Dumas, "Monte Cristo Kontu" romanında, Tepedelenli Ali Paşa'nın kızını konu almıştır.


Osmanlı Devleti, Tepedelenli Ali Paşa'nın git gide artan gücünden rahatsız olmakla beraber, başka sorunlarla uğraşmaktan dolayı uzunca bir müddet fazla bir şey yapamadı. Tepedelenli Ali Paşa'nın oğullarıyla beraber bağımsız bir devlet kurma aşamasına gelmesi üzerine II. Mahmut, mühürdarı Halet Efendi'nin de tesiriyle, Tepedelenli Ali Paşa'yı görevden aldı...


Fener Patriğinin de II. Mahmut'un bu kararı üzerinde etkili olduğu söylenmiştir. Lâkin, Tepedelenli Ali Paşa bu kararı dinlemeyerek bir isyan başlattı. Bu isyanı bastırmak üzere II. Mahmut, sadrazam Hurşit Ahmet Paşa'yı Tepedelenli Ali Paşa'nın üzerine gönderdi...


Hurşit Ahmet Paşa, Tepedelenli Ali Paşa'nın işgal ettiği yerleri geri alarak, oğullarıyla birlikte ordusunu yendi. 1822 senesinin 24 Ocak günü de Tepedelenli Ali Paşa kurşunla vurularak öldürüldü. Daha sonra da başı kesilerek İstanbul'a gönderildi.