Osmanlının Çöküş Nedenleri-4 (Son)

Osmanlının çöküş nedenleri daha da somutlaştırılırsa;

A. İç Nedenler;
a. Devlet yönetiminin bozulması,
b. Osmanlı toprak sisteminin bozulması,
c. Yeniçeri ocağının bozulması,
d. Medrese ve eğitim sisteminin bozulması,
e. Adliye sisteminin çöküşü,
f. Kapitülasyonlar
g. Osmanlının batı gelişmelerine yetersizliği,
h. Toplum yapısı ve gayrimüslimlerdir.

B. Dış Nedenler;
a. Osmanlı devletinin jeopolitik konumu,
b. Şark sorunu,
c. Büyük emperyal devletlerin Osmanlı üzerindeki amaçları olarak sıralanabilir.

Cicero’nun “Memleketler parasızlıktan değil ahlaksızlıktan çöker” sözü Osmanlıda hayat bulmuş. İnsanlığın tarihsel süreç içerisinde biriktirdiği; Adalet, Ahlak ve Özgürlük kavramları Osmanlıda yok olmuş, çöküşünden sonra tasfiyesi, iç ve dış faktörlerle gerçekleşmiş, Cumhuriyet ise bu sorunların her şey kaybedildikten sonra, hem hızlı hem kaba hem de keskin yöntemlerle çözülmesinin adı ve yöntemi olarak ortaya çıkmıştır.

Yani Cumhuriyet keskin bir modernleşme politikası, Anadolu’nun Türk unsuruna dayandırılması, Devlet ve Toprak reformlarının yapılması, Balkan düğümünün Misakı milli ile çözülmesi anlamında “Osmanlı çöküşünün restorasyonu” dur.

Tarihsel açıdan Ülkemizde Cumhuriyetin stratejik anlamı da budur. Bu taktik, Mustafa Kemal Atatürk’ün “elde olanı koruma” ve “yeni bir sayfa açma” , içte işbirlikçilere karşı, dışta emperyalizme karşı mücadele ile uygulanmaya konulmuştur. Cumhuriyet, hem Osmanlının küçülerek devamını sağlamış hem de batı dışında Müslüman bir toplumun özgün bir modernleşme deneyimi olarak gelişmiştir. Dünyadaki toplum onarıcı örnek olarak tarihte yerini almış olan Ulusal önderimizin misyonu bu anlamda da çok önemlidir.

Son tahlilde; Cumhuriyet; Türkün yeniden Uluslaşması, Ulus olarak modernleşmesi, reformu ve Rönesans’ıdır, diyebiliriz.

Nizamettin Biber