ÖSYM, YGS ve Şifre Yazıları-7: Daha akıllıca şifreler

ÖSYM, YGS ve Şifre Yazıları serisinin ikincisinde şifreli bir cümle vardı (2): 

“Akrostiş şiiri ilk harflerden yaparsanız şifre sözcük hemen görünür. İkinci harflerden yapmak daha zordur ve yalnızca görmesi gereken görür, ama başka dikkatliler de görebilir.”

Çoktan seçmeli sınavlarda doğru yanıtın soruyu çözmeden başka yöntemlerle bulunabilmesi için ilk bakıştan anlaşılması zor modeller geliştirilebilir. 

Büyükten küçüğe doğru, yada tersini kullanıp, çakışmalarla bulunan ÖSYM modeli çok ilkeldir. Onlar için daha akıllıca tasarlanmış modeller ürettim. 

Bu modellerin işlemesi için iki koşul gerekiyor: 

1. Soru kitapçıkları her öğrenci için farklı olmalıdır.
2. Yanıt seçenekleri sıralı olmamalıdır. 

ŞİFRE MODELİ A: Soru numarasıyla şifrelendirme 

A1: Soru numarasıyla bağlantılı birçok model hazırlanabilir. 

Soru numarasının 5 ile bölünmesi işleminde kalan sayının 1, 2, 3, 4, 0’ın a, b, c, d, e karşılığı doğru yanıt olabilir. Örneğin 1. Soru a, 2. Soru b, 8. Soru c… gibi. Bu model ÖSYM’nin bu yılki şifresi gibi çok basittir. Onun için önerilmez. 

A2: Her sorunun soru numarasının rakamlarını toplayıp, karesinin 5 ile bölünmesi işleminde kalan sayının a, b, c, d, e karşılığı doğru yanıt olursa bunun anlaşılması daha zor olur. Bir de “ardarda iki d çıkarsa ikincisi c olur, ararda iki a çıkarsa ondan sonra gelen b olur” kuralı eklenirse kimsenin aklına bir şüphe gelmez. Örneğin 

Soru no:1
Kare=1
Beşe bölümünden kalan=1
Doğru yanıt: a 

Soru no:2
Kare=4
Beşe bölümünden kalan=4
Doğru yanıt: d 

Soru no:3
Kare=9
Beşe bölümünden kalan=4
Doğru yanıt: d ancak önceki de d olduğu için c… 

Soru No: 15
Rakamların toplamı:6
Kare=36
Beşe bölümünden kalan=1
Doğru yanıt: a 

A3: A2 modelini biraz geliştirsek. Tek soru numaraları için A2 modelin uygulayıp, çift soru numaralarını ikiye böldükten sonra A2 modelini uygulayalım.. 

Soru No: 16
Tek-Çift: Çift, yarısı 8
Rakamların toplamı:8
Kare=64
Beşe bölümünden kalan=4
Doğru yanıt: d 

Soru No: 26
Tek-Çift: Çift, yarısı 13
Rakamların toplamı:4
Kare=16
Beşe bölümünden kalan=1
Doğru yanıt: a 

ŞİFRE MODELİ B: Soru metniyle şifrelendirme 

B1: Soru metninde a, b, c, d, e harflerinden hangisi önce görünürse doğru seçenek odur. 

Örneğin: 

Yahya Kemal’i ve Nazım Hikmet’i ayrı tutarsak küçük mutluluklar Türk şiirine Garip döneminde bir uğrayıp geçmiştir, diyebiliriz. (İlk a görünüyor, doğru yanıt a) 

Bir sanatçımız şöyle diyor: “Dergiler, edebiyatın yeraltı haritasıdır. (İlk b görünüyor, doğru yanıt b) 

Günümüzde, yeni yetişen genç yazarlar kendinden öncekileri tanımadıkları, okumadıkları için bir eksiklik duymuyor sanki. (İlk d görünüyor, doğru yanıt d) 

B2: Soru numarası tek olan sorularda B1 modeli uygulanır. Soru numarası çift olduğunda a, b, c, d, e harflerinden soru metninin en sonunda görünen doğru seçenek olur. 

Örneğin. 

(…) Onlar bilgi birikimlerini olduğu gibi öğrencilerine aktarmak yerine, onları tartışmaya,
düşünce alışverişinde bulunmaya, kendi düşüncelerini ileri sürmeye ve savlarını kanıtlamaya özendiren öğretmenlerdi. (en son d görünüyor, doğru yanıt d) 

ŞİFRE MODELİ C: Karma modeller 

Kitapçıkta her bölüm için farklı model kullanılır. 

1-10. sorular: B2 modeli
11-20. sorular: A3 modeli
21-30. sorular: B1 modeli 

SONUÇ: 

Bu yazıyı yalnızca eğlenmek için yazdım. Modelleri yazarken tasarladım ve çok da iyi olmadıklarının farkındayım. Yazı yazma süresinde böyle modeller çıkarsa, bunu iyice ayrıntılı planlayarak yaptıklarını düşünün… O zaman neler çıkar ortaya… 

(1) ÖSYM, YGS ve şifre yazıları-1: bütün kızlar toplandık (4-4-2011): http://blog.milliyet.com.tr/oSYM__YGS_ve_sifre_yazilari_1__butun_kizlar_toplandik/Blog/?BlogNo=299343
(2) ÖSYM, YGS ve Şifre Yazıları-2: Şifre olmadığına nasıl ikna oluruz? (4-4-2011): http://blog.milliyet.com.tr/oSYM__YGS_ve_Sifre_Yazilari_2__Sifre_olmadigina_nasil_ikna_oluruz_/Blog/?BlogNo=299390
(3) ÖSYM, YGS ve Şifre Yazıları-3: Birbirinden farklı 1, 7 milyon kitapçık çok mu gerekliydi? (5-4-2011): http://blog.milliyet.com.tr/oSYM__YGS_ve_Sifre_Yazilari_3__Birbirinden_farkli_1_7_milyon_kitapcik_cok_mu_gerekliydi_/Blog/?BlogNo=299546
(4) ÖSYM, YGS ve Şifre Yazıları-4: Farklı 1, 7 milyon kitapçık olması iptal için gerekli şaibeyi yarattı. (6-4-2011): http://blog.milliyet.com.tr/oSYM__YGS_ve_Sifre_Yazilari_4__Farkli_1_7_milyon_kitapcik_olmasi_iptal_icin_gerekli_saibeyi_yaratti_/Blog/?BlogNo=299637
(5) ÖSYM, YGS ve Şifre Yazıları-5: Bir oyun oynamaya var mısınız? (6-4-2011): http://blog.milliyet.com.tr/oSYM__YGS_ve_Sifre_Yazilari_5__Bir_oyun_oynamaya_var_misiniz_/Blog/?BlogNo=299675
(6) ÖSYM, YGS ve Şifre Yazıları-6: YGS neden iptal edilmeli? (9-4-2011): http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=300126 

Ankara, 9 Nisan 2011