Öteki ve Ben

Yazıma alt kaynaklık eden ve beni etkileyen küçük bir olayı anlatarak başlayacağım yazıma. 

Bugün Marmaray'da treni beklerken elinde baston olan, garip giyimli, bakımsız denebilecek yaşlı bir kadın geldi. Sağa sola attığı laflarla, bastonu ile insanların üstüne yürümesiyle ve birbirinden alakasız kopuk kopuk konulardan bahsetmesi ile akıl sağlığının çok fazla yerinde olmadığı çok geçmeden anlaşılıyordu. Orada bulunan bütün herkes biran gerildi. Zira kadın kendisine bakmamaya çalışan insanlara dahada fazla sinirlenip laf atıyordu. Tam trene binerken kadının ettiği laf kulaklarımda çınladı.

Şöyle diyordu; 'Ben insan sesine muhtacım'

İşte bu cümle beni derin düşüncelere itmeye yetti. Çünkü insanın ruhsal ve psikolojik olarak ihtiyaç duyduğu en temel şey bir başkasının yani ötekinin varlığı idi. Psikoloji alanında ki ünlü kuramcıların üzerinde hem fikir olduğu nadir şeylerden biridir bu. 'Anne' yani ilk nesne bebek için çok çok önemlidir. Onu önemli yapan ise bebeğin dünyaya geldikten sonra tanıdığı ''ilk öteki'' oluşudur. Bebeğin tepkilerine karşılık veren, onunla konuşan, varlığını onaylayan ilk öteki annedir. Bebeğin ben ve öteki diye ayırt ederek çıktığı yol ise uzun bir hayat yoludur. İnsanların en fazla problem yaşadığı iki olay vardır. Bütün psikolojik problemlerin temelinde bu iki mesele yatar. ''Ayrışamamak ve birleşememek'' Bu iki önemli meselenin altında ise ilk nesne ile kurulan ilişki vardır. Bebek bu ilişkide onaylanmışsa, ihtiyaçları karşılanmışsa bu güvenli ilişkiyi diğer insanlara taşır ve bunu kolayca yapabilir. Fakat tam tersi bir durumda psikolojik rahatsızlıklar söz konusu olacaktır. Ruhsal bütünlüğü koruyan en önemli durumlardan birtanesi ötekinden alınan olumlamadır. Bir insan var olduğu ve varlığının onaylandığı mesajını aldığı müddetçe ruhsal bütünlüğünü koruyacaktır. Çok ağır vakalarda bile (örn. Şizofreni, bipolar)  olumlayan çevreye sahipse kişi çok daha şanslı olabiliyor. 

Burdan yola çıkarak Marmaray'da karşılaştığım o kadının sözleri bütün bu anlattıklarımı doğrular nitelikteydi.

''Ben başkasının sesine muhtacım''