Padişahın pisboğazlığı, Safranbolulara yaradı

Abdülhamit Hazretleri, şekerin sert olanından bıkmış. Haber salmış kethüdası ile sarayından. “Tez bana bu lokum yumuşağında bir şeker bulun getirin” demiş.Demiş, demiş ama, saray başdanışmanı araya girip memlekette referandum ( Pardon, her tarafımız referandum oldu) bir yarışma açalım denmiş ve kollar sıvanmış. Muhittin Hacı Bekir birinci olmuş.

Geleneksel Türk lokumlarını, bilirsiniz turistler için düzenlenen Şark gecelerinde ikram olarak verirler. Turist, bir yandan lokumunu atıştırırken, öte yandan da sahnedeki Türk lokumunun  kıvraklığını seyreder. Mest olur. Lokumlardan lokum beğenmez.

Nişasta, su, şeker, tartarik asit ile hazırlanan Türk lokumu, o zamandan beri Avrupa’ya bizden gitmiştir.

Safranbolu’da lokumculuk almış yürümüş. Onlar, lokuma bir de safran ekliyorlar ki, tadından yenmez. Kokulu ve gösterişli lokumlar, bu safran şehrine ismini vererek Safranbolu diye anılmaya başlanmış.

Gramı 5 liradan fazla olan safran, Safranbolu’da altın değerinde.

Gerisini, orada yaşayan Aslı Eren isimli Safranbolulu arkadaşımızdan rica ettik, dinleyelim.

“Dünyada adını, bir yerleşim yerine veren tek bitki olan safran dünyanın pahalı baharatı unvanını taşıyor. Osmanlı Padişahlarının kuvvet macunu olarak kullandığı safran bitkisi, Türkiye’de sadece Safranbolu İlçemizde ve köylerinde yetiştiriliyor.

Çok yıllık bir bitki olan safranda, 3-4 yıl ürün alınır. Yıllık dekar başına verimi 300- ile 700 gramdır. Kokulu safran elde etmek için çiçekler güneş doğana kadar toplanmalı, gölgede çabuk kurutulmalıdır. Kullanılan kısmı elle kopartılarak toplanır. Hafif kömür ateşi üzerinde de kurutulur

Safran (kanser bastırıcı), (mutasyon önleyici) ve antioksidan benzeri özellikleri olduğu için ilaç sanayiinde ham madde olarak kullanılır. Gıda, kozmetik ve kendi ağırlığının 100 bin katını rahatlıkla boyadığı için boya sanayiinde de ham madde olarak kullanılır.

Hafızayı kuvvetlendirir, anti-depresan özelliği taşır
İştah açıcıdır. Kadınların adet öncesi semptomlarını hafifletebilir

TURİZM  DEDİKLERİ:3 bin yıllık geçmişe sahip olan ilçe, UNESCO’ nun Dünya Mirası listesindeki yeri, çok muhteşem. Üç katlı, 6 - 8 odalı evler tam bir Osmanlı mimari eseri

Dört dörtlük eskiye dönüşü yaşamak isteyenler de çoğunlukta. Bunlar, namazında, niyazında, kendi hallerinde, kendi kültürleri çizgisinden çıkmak istemeyen sakin kimseler.

Evlere bakıyorsunuz. Her köşeden, eskiye bir çağrı ulaşıyor. Sizi kendisine çekiyor. Sanki gizli bir el, tutmuş yakanızdan, usul usul anlata anlata sizi yanınıza alıyor.. Bir sihir var ortalıklarda. Bunu sadece siz görüyorsunuz sanki.

Ayağına bir şalvar, bir şıpıdık terlik, veya arkası basık bir yemeni pabuçla çıkın ortaya, hiç mi hiç yadırganmazsınız. Çocuklaşıp, bir anda sokaklarda çember çeviresiniz gelir.

Yerlisi, tarhanasını, bulgurunu salçasını dam başlarında kurutuyor. Evinin mahzenindeki raflara diziyor. Evlerde odun sobası yakıp, gıcırtılı tahta merdivenlerle üst katlara ulaşılıyor. Güğümler, soğusun diye kuyuya sallandırılıyor. Oh ne ala. Kapıcı aidatı yok. Yönetici parası yok. Su parası yok, asansör parası yok. Ara yerde de, Saatli Maarif Takviminden de vecizeler okuyup,  “hımmm!“ diyerek de başınızı sallaya sallaya düşüncelere dalarsanız. Üstelik televizyondaki aynı yalanları işite işite fıtık olmaktan da kurtulursunuz.sizden keyiflisi, sizden kültürlüsü yoktur bu zaman.

Evler birbirinin kopyası sanki. İç içe geçmiş matruşka’lar gibi. Evinizin penceresini çerçevesini sökün, aşağı mahalledeki evlerden birine takın, aynı. Hiç fark etmez. Yollar daracık. Lokum satan kızlar güzel mi güzel. Lokumlar da güzel.

Evlerin yapımında kerpiç, taş, ahşap, alaturka kiremit kullanılmıştır. Pencereler kapalıdır. Anası, danası, kaynanası cümle yakın akrabalar, bir arada oturmaktadır. Oğlan  evlenince,  ona ev açılmaz. Masaya bir tabak daha konur.

Hangi evden bakarsanız bakın, manzara değişmez. Her ev birbirinin kopyasıdır. Fatma'nımın evine gidiyorum derken, bir de bakmışsınız, kendinizi, Hacer Hanımın evinde bulmuşsunuzdur.

Üst katlara ahşap merdivenlerle ulaşılır. İkinci katın tavanı basıktır. Ocaktan alınan közler, mangala konur. Yatak odası böyle ısıtılır. Evin kedisinin sırt tüyleri daima yanıktır. Onun yeri, yüksek ayaklı mangalın altıdır. Gaz lambasının yerini fitilli lambalar, lüksler ve elektrik almıştır. Her birinin izini burada görebilirsiniz. Büyük evlerde serinlik olsun diye havuzlar bulunur. Yangında da lazımdır burası

Safranbolu, bir nev’i, şahsına münhasır  dedikleri bir ilçemizdir.”

LOKUMCULAR ÇARŞISINDA ŞEKER DAĞITAN BİR SAFRANBOLULU

SAFRANBOLU. MATRUŞKA HALİNDE SATILIYOR

SAFRANBOLU SOKAKLARI ROMANTİK. - ÜST VE ALTTA-

MACUNCU, MİNİK VE SEMBOLİK ARABASI İLE SAFRANBOLU SOKAKLARINDA.

İŞTE, SAFRAN BİTKİSİ

SAFRANBOLU'NUN TİPİK EVLERİ

CADDELERİ

ÇARŞISININ BİR BÖLÜMÜ

BİBLO GİBİ

SAFRAN KURUTULURKEN

BİR KISMI AYIKLANMIŞ OLAN

SAFRANLI LOKUMLAR

GENİŞ GENİŞ ODALAR