Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

09 Ekim '06

 
Kategori
Türkiye Ekonomisi
 

Paranın sıfırları gitti...

Paralardan sıfırların atılmasına ne kadar sevindiğimi anlatamam..

Yabancıların parasına bakıp kendi paramızdan utanıyordum. Yabancılar bol sıfırlı paralarımıza bakıp gülümsüyorlardı.

Bir biz kalmıştık bu bol sıfırlı para sisteminde. Ben yaşım gereği kuruşları –liraları yaşamış kişilerdenim. Bir kuruşa gazete alır , 3 kuruşa ekmeğimizi yer ,70 lira maaşla koca ayı rahatça tamamlardık. Orduya teğmen olarak katıldığımda maaşım 110 lira idi. Bu paradan artırım yapıp ev için eşya almamız mümkün oluyordu.

O zamanların en büyük parası olan 1000 lirayı hayatım boyunca görmedim. Renginin mor olduğunu söylerlerdi. Ancak bankalarda veya çok zenginlerin kasalarında olduğunu düşünür ona sahip olmanın hayallerini kurardık.

Daha sonra ki yıllarda en büyük para kupürü bir milyon lira oldu… Zamanın Başbakanı Adnan Menderes 1950 yılında iktidara geldiklerinde hedeflerinin “Her mahalle de bir milyoner yaratmak “ olduğunu seçim kürsülerinden halka söylüyordu…!

İktidarlar değişti paralar gittikçe büyüdü ama daha önce büyük olanlar küçüldükçe küçüldü. Beş milyon – On milyon – Yirmi milyon – Elli milyon sonunda Yüz milyonluk kupürlerde piyasaya çıktı.

Eskiden insanı zengin eden bir milyon , çocukların bakkala sakız –şeker almaya giderken dahi az gördükleri zavallı bir para durumuna düştü…!

Paradan sıfırlar atılınca büyük paralardan kurtulacaktık. Pek kurtulamadık. Merkez bankası her banknotun ayni rengini çıkararak geçişi epeyce kolaylaştırdı. Gençler olsun ,yaşlılar olsun para birimleri arasında şaşıran pek fazla olmadı.

Madeni paralar çoğalacaktı ,bu bir anlamda gerçekleşti. Artık daha çok madeni para cebimize giriyor ama erkeklerin çoğunun bozuk para cüzdanı yok. Erkeklerin cepleri şakırdıyor.

Paranın sıfırları atılmadan tanıtılma kampanyası yapılması çok iyi oldu. Tanıtıcı bilgiler iki –üç ay verildi. Sistem iyi tanıtıldı… Bu gün için Merkez Bankası verilerine göre ilk bir – iki ay içinde tedavülde ki paranın yarısı YTL ‘ye ( Yeni Türk lirası ) dönüştü.

Haziran ayında % 80 ‘i şu anda da %92 bu dönüşümle eski bol sıfırlı paralar kullanımdan çıkarılıyor. Büyük kupürlü paralarda bu değişim kolayca olmasına rağmen küçük paralarda bilhassa bir milyonda zorlanılıyor.

YTL geçişten bu yana madeni paralar piyasada 4 katı artmış. Bunun %20 ‘si eski para , gerisi ise yeni madeni para. Madeni paraların sisteme daha fazla oranda girmesi isteniyor.

Kısaca paradan altı sıfır atılmasıyla çok iyi şeyler oldu. Ancak halk bir YTL ‘ye milyon demeye devam ediyor.

Anlaşılan yıllarca milyon sözcüğü dilimize adeta bir para birimi olarak yerleşmiş. “ Beş milyon” demek “beş lira “ anlamına geliyor. Ama cebinden 5 YTL çıkaran bir kişi “Al sana beş milyon “ diyor.

Demek ki , önemli olan YTL ‘nin cisimsel olarak göründüğü şekil değil ,ağızdan ne kadar yeni para birimi olarak konuşulduğu. Bu da zamanla geçecektir.

 
Toplam blog
: 453
: 1059
Kayıt tarihi
: 24.07.06
 
 

1933 Kayseri'de doğdum. Kayseri Lisesi Ankara Veteriner Fakültesi, İstanbul Üniversitesi Diş Heki..