Paranız nereye gidiyor? Cevaplayın.

Bu soruyu cevaplarsanız yaşamınızda cebinizdeki paraya yön verebilir, istediğinizde sizde kalmasına yardımcı olabilirsiniz. Cevabınız hayırsa uzun dönemde mali sıkıntılar sizi bekliyor demektir.

Paranız iki kat yapmanın en emin yolu; katlayın cebinize koyun. Kin Hubbard

1.        Harcamaları Kontrol  Kişinin gelirleri ile harcadıkları ve tasarruf yapabileceği miktarı kontrola yarayan aylık, üç aylık veya yıllık plânlamaya Bütçe deniyor. Tabii ki bunun şirket bütçesi, devlet bütçesi gibi olmasına gerek yok. Ama gidişat nedir, bilmelisiniz. Harcamalarınızı düzenleyerek ve kontrol ederek gelirinizden daha fazla para harcamamaya çalışın. Gelirinizi hangi alanlara ne kadar harcadığınızı görün.

Harcamalarınızın uyacağı formül  Gelir = Giderler + Tasarruf olmalı ve tasarruf yapacağınız miktar hesaplarınızda yer alabilmelidir.

Aylık bütçenin hazırlanması, gelirin ve giderin yönetilmesi, paranın nereye gittiğinin görülmesi, sapmaların irdelenmesi ve potansiyel tasarruf alanlarının anlaşılması yönünden faydalıdır.

Aylık bütçe, kişiye veya aileye ihtiyaçların karşılanması, konforlu bir yaşam ve varlık artışı için ne kadar kaynak gerektiği hakkında fikir verir. Masrafların azaltılması için neler yapılabileceği ve bu amaçla gelir azalması ve gider artış sebepleri bütçe tablosundan izlenebilir.  

Önemli saydığımız ihtiyaç alanlarında ödeme yaparken, eğlence, dışarda yemek gibi alanlarda tutumlu olmamızı sağlar. İhtiyacı, arzudan önde tutar.

Aylık Bütçe Analiz Tablosu

Örneğimizde;  ücretle ilgili 100TL azalması sebebi ücretsiz izin yapılması, faiz gelirinin 200TL azalması sebebi bankadaki paranın faiz oranındaki düşüş, kira gelirinin 100TL azalma sebebi ise kiracının iki adet musluğu değiştirmesi ve bedelini kesmesidir.

Gider artışları incelendiğinde; vergideki  50TL ve taksitteki 100TL yıllık artış enflasyon sebebiyle oto vergisinin ve satın alınan evin taksitinin yeni yılda ayarlanmasından dolayı oluşmuştur. Elektrik, su, doğal gaz, telefon ve internet  masrafları yeni yılda 100 TL artmıştır.

Doğal gaz masraf artışına gelince fiyatı değişmemiş, ancak soğuklar nedeniyle fazla gaz kullanılmıştır.  Gıda masraflarındaki 100TL  artış sebebi yeni yıldaki enflasyon artışıdır. Yeni kıyafet masrafları da 200TL artmıştır. Eğlence, dışarıda yemek masraflarında 100TL  ve diğer masraflarda 200TL  artış  görülmektedir.

Sonuçta , gider artışının sebep olduğu tasarruf eksikliğini gidermek için çare; giyim, eğlence ve diğer masrafları gözden geçirerek, kısıntı yapılabilecek alanları  tespit etmektir.

Geri bildirim, geçmişten ders almaya ve gelecekte hedefe odaklanmaya yardım eder.

Herkesin geri bildirime ihtiyacı var ve parası bir eğiticinin istediğinden daha ucuz. Anonim

Masraflarınız haftalık, aylık veya yıllık düzenlenebilir. Yıllık masrafların onikiye bölünerek aylık masrafta gösterilmesi mümkündür. Başka bir yaklaşımda ise yıllık masraflar toplanır, bütçede yer alır. Zamanı gelince ödenir. Haftalık Masraflar; alışveriş merkezinden haftalık gıda, meyve, sebze, temizlik,  banyo malzemesi, temizlikçi kadın ücreti, çocukların okul harçlığı, gazete-mecmua gibi harcamalardır.

Aylık masraflar sabit ve değişken olarak gruplanabilir. Ev kirası, bankaya ev taksidi, ailenin araç taksidi, çocuğun okul taksidi, servis bedeli, evdekilerin aylık harçlığı gibi masraflar sabit sayılabilecek masraflardır. Elektrik, su, doğal gaz, sıcak su, kalorifer, ev telefonu, cep telefonları, internet, kablolu veya uydu televizyonu, kredi kartı ödemeleri, araç yakıtı, tamir-bakım gibi çoğu kullanım miktarına bağlı masraflar değişken masraflardır. Değişken masraflar toplandığında rakamları büyük olabilir.

Altı aylık veya yıllık masraflar;ev vergisi, ev bakım-onarım masrafları, kombi garanti bedeli, araç vergisi, araç muayene, diş bakımı, sağlık masrafları, ilaç masrafları, kazanç vergisi,  evin hırsızlığa, çatı akmasına ve depreme karşı sigortaları, araç sigortaları, sağlık sigortaları, tatil masraflarıdır. Diğer masraflar; arkadaş, dost ve akrabaların evlenmesi, bebekleri olması, yaş günü, evlilik yıl dönümü gibi kutlama gerektiren masraflardır.

2. Mali Durum Analizi, Her ay

Her ay mali durumunuzu yaklaşık bir saat incelemeniz ve ay içinde neler yapacağınıza eşinizle birlikte karar vermeniz faydalıdır.  Bu konuda dikkat edilecek kontrol maddeleri hakkında aşağıdaki Çizelge fikir vermektedir.Bazı yazılım programları masrafları izleme imkanı verir. Unutulmaması gereken bu programlardan yararlanmak için devamlı veri girilmesi gerektiğidir.

Sorulara çabuk cevap veren insanlar, kararların verilmesinde sorumluluğu olmayanlardır. Clarence Thomas

Mali Durum Analizi 12 soruyu cevaplamanız  yeter.

3. Genç çalışanlara bilgisayarlı öneri

Bütçe hazırlama ve kontrolu ile yapılan öneriler bilgisayarı yoğun kullanan gençlerimize aşağıdaki şekilde sunulabilir.

"İnsanlar günlük yaşamlarında bütçe hazırlamayı sevmezler. Bütçe yerine, kişi masraflarını izlemelidir. Hesabınıza maaş veya ücret geldiğinde tasarruf yapılacak miktarlar önceden yapılan plana uygun olarak gideceği yerlere gönderilmelidir. Evle ilgili yaşam masrafları; elektrik, su, gaz, internet, televizyon, telefon ve benzerlerinin  zamanında ödenmesi, gecikme ve ceza olmaması için bankalarca otomatik ödenmesini isteyin. Ödenen miktarların kontrolunu bilgisayarınızdan Siz yapın." 

İstenen sonuç  Gelirinizin,  gider ve tasarruf toplamını karşılamasıdır.    Gelir=Gider+Tasarruf olabilmesi arzu edilir. 

Genç çalışan;

Borçlarınızı taksitlerinizi her ay düzenli ödeyin.

Tasarruf miktarını gideceği hesaplara aktarın.

Ev giderlerini; kira, elektrik, su, doğal gaz, internet gibi,  bankalardan ödeyin.

Gıda amaçlı belli bir para ayırın.

Kalan olursa diğer masraflar için ve arkadaş-dostlarınızla hoş vakit geçirmek için harcayabilirsiniz.

"İş hayatında arada boş günleriniz varsa bundan yararlanın ve ilave iş alın. İş yerinde girişken ve göreve hazır olun. Fazla mesai ve benzeri fırsatları kaçırmayın, değerlendirin ve sıkı çalışın".

Bütçe için YNAB, Pocketsmith, Pear Budget,  Mint, Quicken ve Finans yönetimi için ABD değeri 20- 50 dolar arasında bulunan Ace Money, Quicken Starter Edition, YNAB, Moneydance, BankTree Personal, Simple Home Money Management, Rich Or Poor, iCash, Budget Express, Piggy Bob Premium gibi yazılım programları mevcuttur.

Bir Excel tablosu ile de harcama ve kontrol amaçlarına ulaşabileceğinizi biliyorsunuz.

4. Zarflama Metoduna Dayalı Harcama Kontrolu

Bu metod 1929 Dünya Ekonomik Bunalımında artan işsizlik sonrası uygulanan ve günümüzde yeniden taraftar bulan kontrollu harcama metodudur. Kontrollu peşin para harcaması yapılması ve gelirden fazla harcanmaması için bütçe başka bir deyişle harcama planı yapılır. Borca girilmez.

Her ana harcama kalemi için yapılacak masraflara ait para ayrı bir zarfa konur. Ödeme günü geldiğinde gerekli para zarfdan alınır ve harcama yapılır. Metodun faydası kira, yakıt, giyecek, elektrik, su gibi belirli alanlardaki ihtiyaçlar için ayrılan paranın, konan sınıra uygun olarak harcanmasıdır.

Metodun uygulanması için hangi alanlara ne kadar para harcanacağına karar verilmesi gereklidir. Kişinin alışkanlık durumuna göre aylık otuz (30) günlük, onbeş (15) günlük veya haftalık yedi (7) günlük olarak zarflara para konur. Dışarıda yemek, eğlence, yakıt, giyim, gıda harcamaları bilinerek uzun dönemde gerekli para ayrılır ve sınır aşılmaz. Ayrıca, insanların psikolojik olarak peşin para ödemesi yaparken daha dikkatli hareket edecekleri şeklinde bir varsayım vardır. Zarflama metodu kontrollu peşin para harcama esasına dayanan ve özellikle değişken masrafları kontrol için kullanılan bir harcama yöntemidir.

“Para altıncı duyu organı gibidir. Ancak parasız ilk beşini kullanamazsınız. William Somerset Maugham”