Pasolini Roma

Pier Paolo Pasolini, İtalyan yazar, şair, fılm rejisörü ve ressam.

İnsanın bir sergiden öğrenebileceği pek çok şey var. Benim için Pasolini sadece bir yazar ve yönetmenken, bu sergi sayesinde, onun kişiliğini, resimlerini, hayatını tanıdım. Aynı sergi bir sanatçının gözünden bana bir şehri anlattı.

Elbetteki pek çok sanatçının hayatında, yaşadığı şehrin büyük bir etkisi olduğuna eminim. Bunun örneklerini çoğu kez izlediğimiz eserlerde de görürüz. Bu sergi Pasolini'nin Roma'ya olan o güçlü bağını bir şekilde izleyicisine yaşatıyor.

Sergi doğumundan ölümüne kadar Pasolini'yi anlatıyor. Tabii ki bu sergi bir ilk değil, bunun gibi binlerce sergi yapılıyor, gene de 'Pasolini Roma'nın en çarpıcı tarafı, izleyiciye sunulan, bir eser ya da sanatçının sergisi değil, bir kişiliğin sergisi.

Peki ama bir kişilik nasıl sergilenebilir? Yaptığı ve ürettiği tüm eserleri bir mekana doldurup bir kişiliği sergileyebilir misiniz?

Günümüzde sergileme teknikleri oldukça farklılık gösteriyor. Artık bir sergiyi gezmek sadece eserleri izlemek değil, bunun hepimiz farkındayız. Bir sergiye gittiğimizde, bizi neyin beklediğini bilmiyoruz. İzleyici olarak aktif bir şekilde sergide rol oynayabiliriz. Ya da sergiyi deneyimlememiz gerekebilir, bunun anlamı sergiye gidip eserlere bakıp çıkmak değil, orada ciddi olarak zaman geçirip, serginin sunduklarını ve gelişimini deneyimlemek. Artık bir sergi, pasif kalarak değil, aksine, sergiyi düzenleyen kurum tarafından hazırlanan sunumlara ve gösterimlerine katılıp, konuşmaları ve sunulan etkinliklere katılarak deneyimleniyor. Kelimenin tam anlamıyla da deneyimleniyor.
Her serginin sergi mekanı ve sergide sunulan objeler dışında bir programı oluyor, tabii ki sunduğunuz obje bir yönetmen ise, çok daha fazla olanaklarınız var. Yönetmenin filmlerini göstermek, üzerine konuşmalar düzenlemek gibi...

Sergi hakkında kısa bir bilgi, bahsettiğim gibi Pasolini ve Roma ilişkisi üzerinden ilerleyen bir sergi. Pasolini'nin hayatında önemli rol oynayan ve onun kişiliğini geliştiren dönüm noktalarını görebiliyoruz. Yazdığı şiirleri kendi sesinden dinleyebiliyoruz ve filmlerinden sahneleri izleyebiliyoruz.
Bunları böyle ard arda yazınca oldukça klasik bir sergileme yöntemi gibi geliyor, ama değil. Serginin en güzel tarafı da bu, klasik yöntemlerle oldukça sıra dışı bir izlenim ve deneyim yaratması.
Öncelikle sergi altı farklı bölmeden oluşuyor, her bölme çocukluğundan başlayıp, ölümüne kadar Pasolini'nin hayatının başka bir dönemini sunuyor.

İlk bölme çocukluğu ve ailesi üzerine, tabii ki burada kardeşinin ölümü, yönetmenin hayatını etkileyen en önemli olay. Sonra Roma'ya gelişi, ya da kaçışı geliyor. Bu bölmede Pasolini'nin Roma'da ilk yıllarını nerede geçirdiğini, ilk kitabını yazarken yaşadığı ve çalıştığı mekanları görüyoruz, bir de o sıralarda, yeni Papa'nın seçilmesi gibi, İtalya'da yaşanan en önemli toplumsal olayları ve mekanları ve döneme ait belgeleri izleyeyip duyabiliyoruz.
Biraz daha ilerlediğimizde Pasolini'nin önce senaryo yazımıyla başladığı daha sonra yönetmenlik ile devam ettiği film dönemine giriyoruz. Burada da filmlerin çekildiği mekanları gene Roma üzerinden takip etmemiz mümkün, bunun dışında Pasolini'nin anlatımları ve yazımlarından, onun mekanlarla olan ilişkisini öğreniyoruz. Bu anlamda sadece sanatçının kişiliğini değil, Roma'nın kendi şahsiyetini de öğrenmiş oluyoruz.

Pasolini'nin kendisi oldukça ilginç ve zengin bir kişiliğe sahip, bunu yazdığı metinlerden ve filmlerinden izlemek mümkün. Roma'ya ilk geldiği yıllarda yaşadığı büyük fakirlik, onun ilk filmlerini etkiliyor. İtalyan yeni gerçekçiliğinden etkilenerek yaptığı ilk iki filmi onun bu dönemden gözlemlerini olduğu gibi sunmakta. Bunu da oldukça açık ve gerçekçi yapıyor. Daha sonra ise filmleri farklı alanlara kayıyor. Bunlar arasında, dinsel konular, tragedyalardan etkilendiği bir dönem ve de daha kışkırtıcı filmleri var.

Aslında burada ne sergiyi ne de Pasolini'nin kendisini sonuna kadar anlatmak istemiyorum. Bu sergi beni bir izleyici olarak çok etkiledi, zira bir sergi üzerinden bir insanın kişiliğinin en ince detaylarını öğrenip, neredeyse ruhunu tanıdım. Elbetteki böyle bir deneyim, ardında kalıcı bir etki bırakıyor.
 

http://www.berlinerfestspiele.de/en/aktuell/festivals/gropiusbau/programm_mgb/mgb14_pasolini/ausstellung_pasolini/veranstaltungsdetail_88022.php