Paylaşım Siteleri, İnsanları Ne Kadar Sosyalleştiriyor?

Teknolojinin her geçen gün biraz daha ilerleme kaydettiği XXI. yüzyılda, bilgisayar ve internet artık gündelik hayatın ayrılmaz parçaları halini aldı. Sadece bir tık’la dünyanın öbür ucuna bağlanabiliyor, tanıdıklarımızla haberleşebiliyor, günlük alışverişi yapabiliyor ve ödemelerimizi oturduğumuz yerden gerçekleştirebiliyoruz.

Gündelik hayatımızda bu denli etkileri bulunan internet, yakın geçmişte iyice belirginleşen paylaşım siteleri ve sosyal ağlarla, artık insanların birbirleriyle sanal ağlar üzerinden iletişim kurabildiği, arkadaş olabildiği sosyal bir platform haline geldi. Bu sosyal ağların en bilineni de Facebook olmaktadır.

Harvard Üniversitesi 2006 sınıfı öğrencisi Mark Zuckerberg tarafından 4 Şubat 2004 tarihinde kurulan Facebook, ilk zamanlarda sadece Harvard öğrencilerinin kullanımına açık bir paylaşım sitesiydi. Daha sonra Boston civarındaki okulları da içine alarak, 2 ay içerisinde IVy Ligi okullarının tamamını kapsadı. İlk sene içerisinde de; A.B.D.’deki tüm okullar Facebook’ta yerini aldı. Üyeler önceleri sadece ilgili okulun e-mail adresiyle (edu. ac., uk., vs.) üye olabiliyordu. Daha sonrasında ağ içine liseler ve bazı büyük liseler de katıldı. 11 Eylül 2006 tarihinde ise Facebook tüm e-mail adreslerine, bazı yaş sınırlandırmalarıyla açıldı. Kullanıcılar diledikleri ağlara; liseleri, çalışma yerleri ya da yaşadıkları yerler itibariyle katılım gösterebilmektedirler. Facebook’un 2006 yılı itibariyle üye sayısı yarım milyarı bulmaktadır.

Facebook vasıtasıyla yakın çevremize dair etkinlikleri anında öğrenebiliyor; değişik mekânlarda, değişik insanlarla tanışıp, sosyal çevremizi genişletme fırsatını bulabiliyoruz. Ama yakın geçmişte Facebook kanalıyla işlenen suçlar gerek Türkiye, gerekse dünya gündeminde bir hayli yer aldı. Bu da sosyal paylaşım sitelerinin amacına uygun şekilde kullanımı ve güvenliği konusunda geniş kitlelerde endişelerin ve soru işaretlerinin oluşmasına yol açtı.

Geniş kitlelerde sosyal etkileşimi sağlayan ağlardan bir tanesi de blog siteleri olmaktadır. İnsanların, internet ağları üzerinden çeşitli konular hakkında görüş ve düşüncelerini paylaştıkları blog’lar, zaman içinde üyeler arasında sosyal etkileşimi sağlayan sanal bir platform halini almıştır.

Türkiye’de şu an aktif halde bulunan blog sitelerinin belki de en önde geleni; Milliyet Gazetesi’nin bünyesinde, 2006 yılının haziran ayında yayın hayatına başlayan Milliyet Blog sitesi olmaktadır. Milliyet Gazetesi, 1950 yılından bu yana Türk basınında sürdürdüğü çağdaş yayıncılık ilkesini, her geçen gün biraz daha ilerleme kaydeden bilgisayar teknolojisi ve internetin ekseninde bambaşka bir platforma taşıdı. Milliyet Blog ile ülke ve dünya gündemine yansıyan güncel olaylara dair yorumların sadece gazete sütunlarında, köşe yazarlarının makaleleriyle sınırlı kalmayıp, bunun yanında oluşturulan özgün içeriklerle birlikte bir çeşit vatandaş gazeteciliğinin temeli atılmak istenmişti.

Milliyet Gazetesi bunu başarabildiği gibi, fazlasını da elde etti. Bir blog sitesi kanalıyla, farklı amaçlarla yazan geniş kitlelerin birbirlerini tanımasına, bireysel düzeyde düzenlenen toplantılarla üyeler arasındaki sosyal etkileşimin artmasına zemin hazırladı.

Ama… ‘Çok muhabbet, tez bıkkınlık getirir’ demiş, eskiler. Her sosyal ağda olduğu gibi, Milliyet Blog’da da üyeler arasındaki sosyal etkileşimin yan etkileri zaman içinde kendini gösterdi. Üye sayısı arttıkça, birbirinden çok farklı karakterlere sahip kişiler yer aldı aramızda. Olmadık meselelerden çıkan tartışmalar, çoğu zaman karşılıklı düellolara dönüşecek hale geldi. Toplumsal yaşam, bireylere birbirleriyle ilişkilerinde birtakım sorumluluklar ve kurallar yükler. Ve bu kurallar ihlâl edildiğinde, uygulanacak yaptırımlar çok açıktır. Birileri bu yaptırım gücünü eline almadan, sanal dünyada birbirimizle iyi geçinmenin yolunu bir an önce öğrenmemiz hepimizin yararına olacak.