Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

05 Kasım '17

 
Kategori
Güncel
 

Piramidine Göre

Piramidine Göre
 

TUİK verilerine göre Türkiye’de geçen yıl itibarıyla 12 milyon 899 bin 667 genç bulunuyor. Ülke nüfusunun yüzde 16,4’ü gençlerden oluşuyor. Ülkemiz genç nüfusu yüksek olan ülkelerden birisi ancak genç nüfus oranının artması ile birlikte işsizlikte artıyor. Bir ülkenin sahip olduğu nüfusun özelliklerini göstermek için en yaygın kullanılan yöntemlerden birisi nüfus piramitleridir. Bu grafikler yardımıyla bir ülkenin nüfus yapısı, nüfusun yaş grupları ve bu gruplarda ki nüfusun toplam nüfus içindeki payı daha kolay anlaşılmaktadır.

Toplumlar, özelliği gereği tabakalaşırlar. Tabaka, toplumsal yapı içinde benzer toplumsal özelliklere sahip bireylerin oluşturduğu bir katmanı ifade eder. Tabakalaşma ise zaman ve mekân bakımından tüm toplumlarda var olduğu kabul edilen, tarihsel olarak farklı biçimlerde ortaya çıkan ve toplumların yapılarına göre değişkenlik gösteren, nüfusun hiyerarşik olarak farklılaşmasıdır.

Toplumsal tabakalaşma olarak tanımlanan bu hiyerarşik yapı da sosyologlar tarafından bir piramide benzetilir. Her toplumun tabakalaşma biçimi üst, orta ve alt tabakalardan oluşan piramidal bir yapı gösterdiği gibi toplumların gelişmişlik düzeyine göre toplumsal tabakalaşma piramidi farklılık gösterir.

Sanayi toplumunda ortaya çıkan açık sınıf tabakalaşmasıyla birlikte toplumsal hareketlilik de hızlanmıştır. İnsanların farklı düzeylerdeki mevkiler arasındaki hareketine toplumsal hareketlilik “mobilite” denir ve ikiye ayrılır.

a.Yatay Hareketlilik; Aynı tabaka veya bölüm içindeki hareketliliktir. Bireylerin ya da grupların bir toplumsal durumdan benzer başka bir duruma geçişidir. Bakkalın manav olması, öğretmenin Müdür yardımcısı olması, bir lise öğretmeninin Bolu’dan Ankara’ya atanması …

b.Dikey Hareketlilik; Sınıflar arasında geçişe neden olan hareketliliktir. Kişilerin bir toplumsal sınıftan diğerine geçmeleridir. Örneğin: bir tüccarın iflas ederek seyyar satıcılığa başlaması, şans oyunlarından büyük ikramiyeyi kazanan bir işçinin fabrikatör olması…

Bir toplumda tabakalaşma sınıflar arası farklılaşmadan doğuyor tabakalar arasındaki bireyler arasında farklılaşma görülebileceği gibi aynı toplumsal tabaka( katman) içindeki bireyler arasında da farklar bulunabilir aynı tabaka içindeki farklar sosyal sınıfları oluşturur. Genellikle bir toplumda yönetici pozisyonunda olanlar üst memurlar, esnaflar, orta işçiler ve yaşam koşulları iyi olamayanlar da alt tabakayı oluştururlar. 3 tür Tabakalaşmadan söz edilebilir.

1-Kapalı sınıf tabakalaşması; Ör.: Hindistan’daki kast sistemi ki doğumla kazanılır, değişmez katı kurallara sahiptir, tabakalar arasında kesinlikle geçiş yoktur.

2-Yarı kapalı sınıf tabakalaşması; Ör: Ortaçağ Avrupa’sındaki lonca sistemi gibi yarı kapalı sınıf tabakalaşmalarında sadece yatay hareketlilik olasıdır.

3-Açık sınıf tabakalaşması; Ör.: Günümüz çağdaş toplumlarında eğitimin getirdiği olanaklar sonucunda toplumsal tabakalar arasında yatay ve dikey hareketlilik olasıdır.

Bir Ülkenin gelişmişliği; kişi başına düşen milli gelir, Sağlık ve eğitime ait göstergeler (okullaşma oranı, kişi başına düşen doktor) yoksulluk, işsizlik, bölgesel eşitsizlik, gelir dağılımı kriter olarak belirlenmiştir. Son dönemlerde İnsani gelişme endeksi içerisinde uzun ve sağlıklı yaşam, bilgi edinme, mutlu bir yaşam için yeterli gelir, siyasi özgürlük, garanti edilmiş insan hakları gibi kriterlerde gelişmişlik kriterleri içerisine girmiştir. Kentleşme hızı, kentleşme için ne kadar alanlık bir doğa tahrip ediliyor ve bunun yerine ne konuluyor? Gelir eşitsizliğine dair durum nedir? Ölümler için yeterince proaktif önlem alınıyor mu?  sorularının yanıtı da gelişmişlik kriterleri arasındadır.

İnsani gelişme, insanların ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla yaratılan ortamlar olarak nitelendirilebilir. İnsanların, seçeneklerini arttırabilmeleri, büyüyebilmeleri ve insanın kendini veya çevresini geliştirecek seçeneklere, haklara sahip olabilmesi için yeteneklerini geliştirmesi gerekmektedir.

Toplumsal gelişme, bir toplumun yaşam koşullarının çok yönlü olarak iyileşmesi durumunu ifade eder. Ülkenin elde ettiği gelirler toplumsal alanda dengeli dağılmıyorsa, büyüme, bir kesimin zenginleştiği, toplumsal çoğunluğun yaşam alanına katkı sağlamıyor olabilir. Bu durum, toplumsal alanda etkisini göstermeyen, toplumsal gelişmenin olmadığı bir sonuç ortaya çıkarabilir. Gelişme, dağılımın doğrudan bireylerin cebine gireni değil, toplumsal anlamda bireye yansıtılabilen kaynakları da ifade eder.

Toplumsal tabakalaşma piramidinin ana parametresi de gelir dağılımı olarak belirlenmektedir. Gelişmiş ülkelerin tabakalaşma piramidinin alt ve üst ucu sivri, ortası şişkindir. Çünkü bu ülkelerde çok zengin ve çok yoksul olanların oranı azdır. Nüfusun hemen tamamına yakını orta gelir düzeyindedir. Az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde ise orta tabaka geniş değildir. Bu ülkelerde tabakalaşma piramidinin tabanı geniş,  orta kısmı dar bir sürahi şeklindedir.  Aynı zamanda bir ülkenin gelir dağılımı piramidi o ülkenin gelişmişliğinin en önemli göstergesidir.

Nizamettin Biber

 
Toplam blog
: 887
: 2743
Kayıt tarihi
: 06.06.12
 
 

Yeni dünya düzensizliğinde insan olmaya çalışan ve okuyarak ne kadar cahil olduğunu gören, olayla..