Pistanbul 2 (Sahipsiz Şehir)

Bir şehir insanlarıyla bütündür. Şehirlere barındırdıkları kültürel eser kalıntılarından ziyade yaşayanların kültürel özellikleri değer katar. Avrupa Kültür Başkentimiz İstanbul’da yaşayan halkın ona ne kadar değer kattığını sorgulamak gerekir.

Üç beş aydır çalıştığım bu şehirde bende oluşan kanaat; Burada yaşayan milyonlar aslında bu şehrin hiç farkında bile değiller. Anadolu’dan gelmiş, şehrin deniz dahi görmeyen uzak ilçelerine yerleşmiş, bütün hayatları köhne evleriyle merdiven atlarındaki atölyeler arsına sıkışmış, geçim derdindeki insanlar. Çoğu Topkapı’yı, Ayasofya’yı, Sultanahmet’i, Süleymaniye’yi, Dolmabahçe’yi, Kapalıçarşı’yı hiç görmemiş, boğazda bir çay dahi içememiş, insanlar…Bu şehirde yaşamanın onlar için diğer şehirlerde yaşamaktan tek farkı evlerine ekmek götürebilmeleri. Kimse bastığı toprakların geçmişinin farkında değil. Yüzlerce yıl Dünyanın bu şehirden yönetildiğini, şanlı tarihimizin burada yazıldığını hissetmeden, şehre serpilmiş sultan mezarlarını görmeden, düşünmeden, merak dahi etmeden yanlarından geçip gidiyorlar.

İnsanlar, yaylalardan, bozkırlardan toplanmış, binaların bodrum katlarına, yıkık dökük gecekondulara tıkıştırılmış yabancı köleler gibiler. Herkes hâlâ geldiği yere ait, bir türlü İstanbulluyum diyemiyor. Kimse bu şehri ve geçmişini sahiplenmiyor. Bu kalabalık içinde İstanbul’un manevi havası kaybolup gidiyor. Ancak şehri yaşayan birileriyle gezip, sohbet ettiğinizde hissedebiliyorsunuz İstanbul’da olduğunuzu. Fatih’in torunu olarak yürüyorsunuz o zaman Beyazıt’tan Sultanahmet’e doğru.

Bir şehir, ancak onun kıymetini bilen insanlarla var olmaya devam edebilir. İstanbul her geçen gün kalabalıklaşıyor. Bu kalabalığın kitapla, resimle, müzikle, sinemayla, tiyatroyla, tarihle hiç alası yok. İstanbul, kendini tanımayan kalabalıklar içinde artık nefes alamıyor, her geçen gün biraz daha tükeniyor…

Doğan CEYLAN