Provence - 2

Bordeaux`dan gelip Rose de Provence sarablarinin kaderini degistiren adam …

1917 Ekim ayaklanmasindan sonra kendisini ve ailesini Sankt Petersburg`da emniyette hissetmeyip, ailesi ile birlikte  Sibirya stepleri ve  Vladivostock üzerinden ilkönce Tokyo`ya sonra San Francisko`ya oradan New York`a göc edip tekrar Avrupa`ya  dönüp Paris`e yerlesen banker baba`nin Amerika Birlesik Devletleri (ABD) ve Fransada tahsil gören sarapcilik üzerine kitaplar yazan ,Bordeaux sarap klassifikasyonunu reform etmeye calismis ve  fransiz saraplarini ABD`de pazarlamis 1951 senesinde Bordeaux`da   o zamanin parasi  11.000.00 Ingiliz Sterlin`i ile aldigi Margaux-Cantenac bölgesinde bulunan ama finansiyel iyi durumda olmayan Château Prieure-Cantenac (4.Cru Classe)`i gerekli yatirimlari yaptiktan sonra resmi makamlarida ikna ederek ismini Château Prieure-Lichine olarak degistirmis oglu Alexis Lichine`nin yine kendisi gibi ABD ve Fransa`da okumus oglu Sacha Lichine`nin babasinin 1989 senesinde vefatindan sonra finansal yapisini zayif gördügü Alexis Lichine & Co. isimli sirketi ve sarap baglarini satip, edindigi servet ile Provence bölgesinde satin aldigi Château D`Esclans ile baslayan hikaye.

Taninmis bir sarap ve sarapcilik yazari olan Alexis Lichine 1951 senesinde nesrettigi fransiz saraplari kilavuzu ile tanindi. 1962 ve 1978 senelerinde ise 1855 den beri var olan Bordeaux saraplari klassifikasyonunu reform etmek icin pek basarili sayilmayacak iki tesebbüsü biliniyor. Diger yandan 1955 senesinde New York`da kurmus oldugu   „Alexis Lichine Negociants „   sirketi ile ABD nin en önemli fransiz saraplari ithalatcisi olmus ve yine ABD`li dostlari (lütfen sasirmayin) David Rockefeller ve Paul Manheim ile birlikte Margaux-Cantenac bölgesinde önemli Château`lardan biri olan   Château Lascombes   (2.Crus Classe )  devralmisdi.    Babasinin, Alexis Lichine & Co. sirketinde edindigi tecrübeler ve yine babasinin tanidik cevresinin etkileri yaninda fransiz saraplarinin en büyük pazarlarindan biri olan ABD pazarini iyi tanimasi Sacha Lichine`nin babasinin planladigi ama 2 denemede basaramadigi Bordeaux saraplarini klasifikasyonunu degistirmek yerine, kendisinin Rose de Provence saraplarinin kaderini degistirme cabalarina yardimci oldu.

Château D`Esclans`i 2006 senesinde devralan, torun Sacha Lichine`in planlari belli idi, inandigi ve sevdigi Provence bölgesinin Rose`sini layik oldugu getirmek ve bundan para`da kazanarak basarili olmak. Sarap piyasasinin icinden gelmesi ve ABD pazarini iyi taniyor olmasi ona bu planlarini gerceklestirmesinde hakikaten yardimci oldu. 2017 senesine gelindiginde Fransa`dan ABD`ye ihrac edilen Provence Rose saraplari bir önceki seneye göre iki haneli artarak 24 milyon adedi bulmus ve ABD bu saraplarin en büyük alicisi olmustu. En eskisi 80 yillik olan Grenache üzümlerini temel alan, Sache Lichine ve ekibi  4 ayri marka yarattilar. Amaclari hem kaliteyi yükseltmek hemde Rose de Provence  saraplarinin sise fiatini üc haneli rakamlara ulasabilecegini ispat etmekti. Bu, 5 Euronun  altinda satilan ve icilen bir cok Rose sarabinin bulundugu piyasa icin adeta inanilmaz bir proje idi. Yaratilan 4 marka ve bilhassa ABD`de erisilen satis rakamlari  (2017 senesi 5  Milyon sise Rose de Provence) hakli olduklarinin ispati oldu, bu netice ile 2010 senesi rakamlarini 5 e katlamis oldular. Ailenin dede`den toruna gecen Atlantik`in iki yakasindada varolma cabalari neticesini vermisti. Piyasaya sürülen  yada daha dogrusu yaratilan sarablara gelirsek; ilki ve fiatca en uygunu:

WHISPERING ANGEL   Côtes de Provence Rose ; Tadim notu 90`nin üstü , rengi cok acik degil, ABD pazari icin hazirlandigi hissini uyandiriyor. Whispering Angel = fisildayan melek. Havuzbasi ve teras`da icilmesi tavsiye edildiginden belki meleklerin fisildamalari daha kolay duyuluyordur. Fransa icinde aktuel   fiati 18 ile 22.- Euro arasi.

Ikinci marka :  ROCK ANGEL Côtes de Provence Rose ; yine ABD pazari icin tasarlanmis bir sarap, tadim notu 91-93 araliginda, renki daha koyu, yemeklerin yanina tavsiye ediliyor. Ilk melek fisildiyordu ikincisi ise kayalarin melegi. Fiati 19- 25.- Euro arasi.

Ücüncü sarap : LES CLANS Côtes de Provence Rose ; ismi bu sefer fransizca , her halikarda Château`nun D`Esclans olan isminden yola cikilarak yaratilmis bir isim. Tadim notu ; 93, ficilarda dinlendirilmis ,biraz daha dolgun, tatlimsi, izgaralarin yanina tavsiye edilen bir sarap. Fiati 44.-Euro

Château`nun amiral gemisi , GARRUS Côtes de Provence Rose ; ismi ilk defa duydugumda gecen yaz tesadüfen elime gecen , hayal gücümün tamamini kullanarak okudugum Hakan Kara`nin yazmis oldugu SON SECKIN BÜYÜCÜ kitabi aklima geldi, böyle bir isim ancak onun psisik yaratiklar ile dolu kitabina yakisirdi. Arastirdim ve üc GARRUS buldum ilk isim, GARRUS Vakarian, Turian`li ve computer oyunlarinda bir kahraman kanaatimce olamazdi , ikincisi bize yakin Iran`da bir eyalet ismi Bidschar-e GARRUS  bununda olmadigina karar verip devam ettim ve sonuncuda karar kildim ,Gaum Yayinevi tarafindan 1755 de yayinlanan Onomatica Medica Completa yada diger adiyla Medicinisches Lexicon` da yazildigi üzere GARRUS = Magenelixier veyaelixier cordiale et stomqchicum pharmacop,  mideye ve kalbe  iyi gelen bir  iksir.

Yine ficida dinlendirilen bu sarabin, tadim notu 96, yumusak icimli ve kalan damak tadi nane ve ardic. 2017 rekoltesinin satis fiati ise bir iksir gibi 99.- Euro. Görüldügü bir Rose de Provence olarak gurur duyulacak bir deger.

Tabii, Rose de Provence saraplarinin satis ve ihracaat basarilari, piyasanin devlerinin gözünden kacmadi ve harekete gectiler. Gectigimiz sene 2019 Mayis ayinda ilkönce benim kirmizi saraplarina hayran oldugum Château du Galoupet`i bünyesine katan LVMH (Louis Vitton, Moet - Hennessy) dolayisiyla 2019 rakamlarina göre dünyanin en zengin veya varlikli kisisi Bernard Arnault, Kasim ayindada Château D`Esclans`in yani Domaines Sacha Lichine`in % 55 kontrolu altina aldi. Garrus`un  patronu % 45 ile yine Sacha Lichine kalsada bakalim kendisi o eski kalitesine sadik kalabilecekmi ?  Büyük firmalarin, gruplarin böyle büyümeleri normal olsada, sarap tüccari tanidigim Andre Meyer-Thuet`in dedigi gibi favorim Château du Galupetin`in gelecekte kirmizi sarap üretmeyecegi, üzümlerinin Château D`Esclans icin kullanilacagi haberi beni hic mutlu etmedi. Afiyet olsun ve Serefe …

Kaynaklar :

- Falstaff VII-VIII 2019

- RVI Revue Vinicolo Internationale XI.2019

- La Revue du Vin de France

- Onomatica Medica Compléta, Gaum 1755

- Son Seckin Büyücü , Hakan Kara

- Monsieur Andre Meyer - Thuet, Caves Meyer-Thuet