Psikologların dediklerini değil etrafındaki insanların dediklerini dinle onları gözlemle.

“Psikologların dediklerini çok fazla dinliyorsun, biraz da etrafında ki insanları dinle ve gözlemle.” Bu görüşe cevabım : zaten yıllarca arkadaşlarımızın dertlerini, uyarı ve nasihatlarını dinliyor ve gözlemliyoruz, kendi sorunlarımızı da onlara anlatıyoruz. Birbirimize insan ilişkilerinde özellikle çocuklarımızla ve karşı cinsle olan ilişkilerle ilgili olarak verdiğimiz nasihatların çoğu yanlış. Çünkü tüm konularda olduğu gibi insan ilişkilerini anlamak, gözlemlerimizi doğru yorumlamak ve doğru nasihat vermek, davranmak ta uzmanlık gerektiren bir iş. Tıpkı vergi, hukuk, emlak, sigorta, yatırım vs. konularında doğru yorum yapmak ve davranmak o konuda bilgi ve tecrübe birikimi gerektirdiği gibi insan ilişkileri, davranışları ve düşünce tarzında uzmanlık ve meslek edinmiş olan psikolog, pskiyatrist, hayat koçu vs. halkı bilinçlendirmek için yazdıklarından veya yaptıkları belgesel videolardan faydalanmamak kendimize yapabileceğimiz bir kötülüktür. İnsan ilişkileri ve psikolojisi özellikle kadın – erkek ilişkileri konusunda yetişkin olarak kendimizi psikologların bizlere sundukları kaynaklardan bilgilendirmemek bizi gözlemlerimizi ve arkadaşlarımızın bize anlattıkları dertlerini doğru yorumlayamamıza yol açar. Elbette her konuda olduğu gibi insan ilişkilerinde ve psikolojisinde uzmanlaşmış kişiler de yanılabilir ve bir çoğunun aralarında görüş ayrılıkları vardır. Ne derlerse desinler sorgulamadan mutabık olmamızı gerektirmez ama bir yandan vergi, hukuk,emlak vs. uzmanlarını dinlerken diğer yandan ego problemimiz yüzünden kulaklarımızı psikologların belgesellerine tıkamamız, “ben iç sesimi dinlerim, kendi tecrübelerime bakarım, hayat kitaplardan öğrenilmez, psikologlar bu kadar iyi biliyorlarsa önce kendi sorunlarını halletsinler vs.” gibi ifadeler kendimizi kandırmaktan ve kendimizle yüzleşmekten kaçmaktan başka bir şey değildir.

“Psikologların dediklerini çok fazla dinliyorsun, biraz da etrafında ki insanları dinle ve gözlemle” eleştirisine gelince ise gerek kendi yaşamış veya yaşamakta olduğum gerek etrafımda gözlemlediğim ve dinlediğim ilişkiler psikologların belgesellerinden yaptığım ve bazıları hakkında yazdığım yazılar sayesinde çok netlik kazanıyor. Bir gözlemi doğru yorumlayabilmek için doğru donanım gerekiyor, yoksa yapılan tüm gözlemler boşuna. Bir çok ülkede kültürel farklara rağmen insan ilişkileri hakkında çocukluktan beri topum tarafından kafamıza kazınmış olan “ doğru”ların aslında çoğu yanlış. Özellikle kadın – erkek ilişkileri hakkında mantık ve iç sesimizle ( common sense) inandığımız ve bize çok mantıklı gelen aksinin doğru olabileceğini hiç düşünemeyeceğimiz davranış tarzlarının bazılarının tam aksi geçerli. Tıpkı fizik bilim dalında quantum fiziğinin bilimde mantığı tepe taklak etmesi gibi kadın- erkek ilişkilerinde de çoğumuzun mantık ve common sense’imizle doğru zannettiğimiz davranış tarzlarının büyük bir kısmı yanlış ve tam tersleri doğru. Bu konuda uzmanlaşmış psikologların bir çoğu bunun farkında ve üstüne basa basa bunu bize anlatmaya çalışıyorlar ama çoğumuz kulaklarımızı tıkıyor, söylenenleri mantık filtremizden geçirerek tam tersinin doğru olduğunu iddia ediyoruz ama yanılıyoruz. Beynimize yüklenmiş yanlış bir bilgisayar yazılım programı gibi kafamıza kazınmış yanlış inançlar gözlemlerimizi yanlış yorumlamamıza ve yapmamız gereken davranışların tersini yapmamıza sebep oluyor ve sonunda neden istediğimiz sonuçları alamadığımıza şaşırıyoruz. Özellikle kadın – erkek ilişkilerinde görüşlerinizin çoğuna etrafınızda ki insanların çoğu karşı çıkıyor ve aynı görüşte olmadıklarını söylüyorlarsa büyük ihtimalle toplumsal düşünce kalıplarından sıyrılmış ve doğru yorumlama yapıyorsunuzdur.

 Rasih Bensan

 24 Şubat 2014