RAGIP GÜMÜŞPALA

Bugün çoğu kimsenin tanımadığı Ragıp Gümüşpala özellikle1960 askeri darbesi sırasında kritik mevkilerde bulunmuştu. Dönemi daha yakından tanımak amacıyla olayları gözden geçirmekte fayda olduğuna inanıyorum.

Ragıp Gümüşpala 1867 yılında Edirne’de doğdu, daha lisede okurken askeri talim almaya başladı. Daha sonra asteğmen olarak ordudaki görevine başladı.1918 yılında Filistin cephesinde İngiliz kuvvetlerine esir düştü.6 Kasım 1920 de esareti bitince 13 Aralıktan itibaren Kurtuluş savaşına katıldı. Zaferden sonra kırmızı şeritli istiklal madalyası aldı.1931 yılında Harp okulunu bitirerek kurmay subay oldu. Artık önü açılmıştı,1948 de tuğ general,1955 de kor general ve 1959 yılında orgeneral oldu.

1960 yılında 3. Ordu komutanı olarak görev yapıyordu. Askeri darbeyi haber alınca Ankarayı arayarak, darbe yapanları sordu,

-Eğer aralarında benden kıdemli bir orgeneral yoksa ordumla Ankara ya gelir, darbeyi bastırırım deyince darbenin başı olan Cemal Madanoğlu’nun ismini değil, o sırada emekli olan eski Kara Kuvvetleri komutanı Cemal Gürselin adını verir ve cuntanın başına geçirirler. Darbenin başarıya ulaşmasının ardından (3 Haziran) genelkurmay başkanı olur. Ancak cunta onun korkusunda rahat hareket edememektedir.

2 Ağustos 1960 günü askerlikten uzaklaştırılacak subaylar arasına katılarak beş bin civarındaki subayla birlikte resen emekliye sevk edildi. Ancak iki ay genelkurmay başkanlığı yapıp, apar topar emekli edilince önce Emekli İnkilap subayları derneği (EMİNSU) kurdu.

Daha sonra Adalet partisini kurarak ilk genel başkanı oldu (11 Şubat 1961).İlk seçimlerde İzmir milletvekili seçildi.20 Kasım günü CHP ile yapılan koalisyona katılmak istemedi, genel başkan yardımcısı Süleyman Demirel İsmet İnönü’nün yanında başbakan yardımcılığı görevini yaptı.  1962 yılında partinin ilk genel kurulunda tekrar genel başkan seçildi.

6 Haziran 1964 günü İstanbul’da bir otel odasında ölü olarak bulundu. Bu şüpheli vefat iyi araştırılmadan üstü örtüldüğüne dair şüpheler hep dile getirildi. Yapılan genel kurulda genel başkan vekili Sadettin Bilgiç ile Süleyman Demirel yarışmış, Süleyman Demirel genel başkan olmuştur. Parti asıl büyük çıkışını 1965 seçimlerinde % 55 oy alarak yapmıştır.

Ragıp Gümüşpala’nın şüpheli vefatıyla birlikte Cemal Gürsel’in felç olması üst üste konulduğunda siyasi hayatımıza yapılan müdahale biraz daha netlik kazanmış oluyor. Özellikle askeri darbe sonrası bazı kimselerdeki Demokrat Parti hazımsızlığı Adalet Partisiyle giderilmiş oluyordu.