Referandumda halk neyi oylayacak?

Bildiğiniz gibi Anayasa Mahkemesi, Anayasa değişiklik paketinin iki maddesinde kısmi iptaller yaparak, paketin özüne dokunmadan, yeni bir metin yazarak, Anayasa değişimlik paketini referandum aracılığı ile halka havale etti!

Peki, vatandaş 12 Eylül günü yapılacak referandumda, neyi oylayacak? Vatandaş neye oy vereceğini biliyor mu? Bilmeyenlere yardımcı olmak için nelere oy vereceğimize kısaca bir bakalım.

Evet, Anayasa Mahkemesinin kararından sonra 12 Eylül'de halkoyuna sunulacak konuları şu şekilde sıralayabiliriz...

* Çocuklar, yaşlılar, özürlüler, harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri ile malul ve gaziler için alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı sayılmaz.

* Herkes, kendisiyle ilgili kişisel verilerin korunmasını isteyebilir.

* Yurt dışına çıkış hâkim kararıyla sınırlanır.

* Her çocuk, korunma ve bakımdan yararlanma, yüksek yararına açıkça aykırı olmadıkça, ana ve babasıyla kişisel ve doğrudan ilişki kurma ve sürdürme hakkına sahiptir. Devlet, her türlü istismara ve şiddete karşı çocukları koruyucu tedbirleri alır.

* Aynı zamanda ve aynı iş kolunda birden fazla sendikaya üye olunamaz yasağı kalkıyor.

* Memurlar ve diğer kamu görevlileri toplu sözleşme yapabilecek, ancak grev hakkı yok. Toplu sözleşme görüşmelerinde anlaşılamazsa, karar yine Yüksek Hakem Heyetinde olacak! Memurlar disiplin cezalarını yargıya taşıyabilecek.

* Partisinin kapatılmasına neden olan milletvekilinin milletvekilliğinin sona ermesi uygulaması kalkıyor.

* Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir.

* Meclis Başkanı görev süresi ilk seçimde iki yıl olacak.

* YAŞ kararlarına karşı yargı yolu açılacak.

* Adalet hizmetleri ile savcıların idarî görevleri yönünden Adalet Bakanlığınca denetlenecek.

* Askeri yargı, devletin güvenliğine, anayasal düzene karşı suçlara ait davalara bakamayacak.

* Anayasa Mahkemesi on yedi üyeden oluşacak, TBMM üye seçebilecek, üyeleri 12 yıl için seçilecek. Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yapılabilecek, iki bölüm ve Genel Kurul halinde çalışacak. Siyasi parti kapatma ile Yüce Divan yargılamalarına Genel Kurul bakacak.

* Askerî Yargıtay ile AYİM’in (Askeri Yüksek İdare Mahkemesi) kuruluşu, işleyişi, yargılama usulleri, mensuplarının disiplin ve özlük işleri mahkemelerin bağımsızlığı ve hâkimlik teminatı esaslarına göre kanunla düzenlenecek.

* HSYK, 22 asıl ve 12 yedek üyeden oluşacak, Başkanı Adalet Bakanı olacak, Müsteşarı doğal üye olacak. Birinci sınıf hâkim ve savcılar ile idari yargı hâkim ve savcıları da Kurul’da görev yapacak.

* Ekonomik ve Sosyal Konsey Anayasa’ya girdi.

* 12 Eylül dönemi yöneticilerinin dokunulmazlık zırhı kalkıyor. Ancak Milletvekillerininki devam ediyor!

Bence en önemlileri bunlar! Halk oy vereceği maddeleri bilmeli diye düşünüyorum.