Reklamlarda öğrenci adı kullanılması artık serbest

SBS sonuçları açıklandı. Özel okul ve dershaneler tarafından gazetelerde boy boy  öğrenci adı ve fotoğraflarıyla birlikte birincilik ilanları verildi. Geçen yıllarda da benzer şekilde ilanlar verilmişti.

2011 YGS sonuçlarının açıklanmasından sonra Müfettişler Derneği olarak bu konuda basın açıklaması yapmış, öğrenci adlarının kullanılarak reklam verilmesinin yönetmelikle yasaklandığını ancak kurumların bu yasağa uymadığını, gazete, televizyon, reklam panolarında öğrenci fotoğraflarını ve adlarını kullanarak reklam yaptıklarını, reklamda öğrenci adı kullanan kurumlara 15 günden az olmamak kaydıyla kapatma cezası verilmesi gerektiğini, hem yasak koyup hem de uymayanları görmezden gelmenin devlet otoritesini sarsacak yanlış bir tutum olduğunu, bakanlığın ya bu yasağı kaldırmasını veya uymayanlar hakkında işlem başlatmasını tavsiye etmiştik. Bakanlığa ayrıca 10/07/2011 tarihinde resmi bir yazı ile de müracaatta bulunmuştuk. Yazımızın son paragrafı aşağıdaki şekilde idi.

“Öğrencilerin isimlerinin reklamlarda kullanılmasında bir sakınca yoksa Bakanlık, öğrenci isimlerinin ilan ve reklamlarda kullanılması yasağını yönetmelikten kaldırmalı, şayet bu durum  sakıncalıysa  yasağa uymayan dershaneler hakkında işlem başlatmalı, yıllardır devam eden mevzuat ihlaline son verilmelidir.”

Milli Eğitim Bakanlığı  Özel öğretim Kurumları Yönetmeliğini 2012 yılında değiştirdi. Bu değişikliği yaparken tavsiyemiz dikkate alınmış olacak ki reklama ilişkin yasaklayıcı hükümlere yeni yönetmelikte yer verilmedi. Artık öğrenci adı kullanılarak reklam yapılması yasak değil.

Yeni duruma ilişkin değerlendirmemize gelince;

Başarılı bir öğrencinin isminin başkalarına duyurulması pedagojik açıdan yararlıdır. Bu duyuru hem başarılı öğrenciyi hem de diğer öğrencileri güdüler. Zaten okulda öğrencilere ödül verilirken de bu gözetilmektedir. İlköğretim Kurumları Yönetmeliği’nin 133. maddesine göre  “Onur belgesiyle ödüllendirilen öğrencilerin adları, özel olarak yapılacak bir toplantı veya Bayrak töreninde kurul üyeleri ve diğer öğretmenlerin önünde öğrencilere duyurulur.” Bu bağlamda yasağın kaldırılmasını doğru buluyoruz.

            Diğer yandan,  her ne kadar yönetmelikten reklama ilişkin  hüküm çıkarılsa da Özel Öğretim Kurumları Kanunu’nun 11 inci maddesinde  “Kurumlar reklâm ve ilânlarında gerçeğe aykırı beyanlarda bulunamazlar ve televizyonda reklâm ve ilân yapamazlar.”hükmü yer almaktadır. Televizyonda reklam yapılamamasına ilişkin hükmün günümüz gerçeğiyle bağdaşmadığı açık. Kanunda değişiklik yapılarak televizyonda reklam yapılmasına yönelik yasağın da kaldırılması yerinde olacaktır. Önemli olan reklamın gerçeğe uygun olarak yapılmasının Bakanlıkça kontrol altına alınmasıdır. Her ne kadar Reklam Kurulu kendisine gelen şikayetleri değerlendirerek uygun olmayan reklamlara yönelik durdurma kararı verse de idari açıdan Milli Eğitim Bakanlığının tedbir alması gereklidir.

Alandan kendilerine ilettiğimiz sorunları kısa sürede çözen, dinamik yapısıyla diğer genel müdürlüklere örnek olan Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğüne duyarlılığından dolayı teşekkür ediyor, başarılarının devamını diliyoruz.

Doğan CEYLAN
Müfettişler Derneği Başkanı