Rektör seçimleri

Ülkemizde rektör seçimleri sürecinden hiç çıkılamamaktadır. Gruplar halinde  üniversitelerin bir kısmında rektör seçimleri biterken diğer üniversitelerde seçim dönemlerine girilmektedir. Daha yeni kurulan üniversitelerin seçimleri de bu silsileye eklenmektedsir. Demokratik bir gereklilik olarak nitelenip ortaya atılan bu sistem ne yazık ki birçok sorunu da bünyesinde barındırmaktadır.

Mesela; üniversitede öğretim üyeleriyle iletişim kurmakta ve desteğini almakta zorlanan birçok insan  geçmişte namütenahi yetkilere sahip olan rektörlük makamlarına atanmışlardır. Buna mukabil  İletişim, akademik ve insancıl yaklaşımlarıyla öğretim üyelerinin desteğini alanlardan bir kısmı da rektörlük görevine atanamamışlardır. Bu gün için de; öğretim üyelerinin desteğini alan rektör adaylarının atanması da atanmaması da tartışmalara sebep olmaktadır. Yönetimde hemen herkesin bildiği bir ilke vardır. Zamanla her göreve o görevi hak etmemiş, ehliyetsiz ve liyakatsiz biri atanabilir. ; Bu bağlamda rektörlük görevini  hak etmemiş, akademik gerçeklik ve özgürlük anlayışının dışında kalmış, makamı bilimin alternatifi gibi görme olasılığı bulunan kimselerin rektör adaylıkları YÖK tarafından önlenmelidir.    

YÖK Mimarı Merhum DOĞRAMACI hoca zamanında olduğu gibi hak etmiş biri Başbakan’ın önerisi ve Cumhurbaşkanının onayıyla atanabilir. Atamada şu hususlar dikkate alınabilir.   

1. Kazanımlar ve Yönetsel Performans

Akademik-yönetsel performansı kolayca ölçülebilen, Anabilim Dalı Başkanlığı yapmış, Bölüm Başkanlığı yapmış, Rektörlüğe bağlı koordinatör bölümlerde Bölüm Başkanlığı yapmış,Yüksekokul Müdürlüğü veya Dekanlık yapmış, Harcama yetkisi kullanmış, ita amirliği yapmış, dürüstlüğü  sınanmış, Akademik vizyonu itibariyle  uluslararası nitelikte bilim kuruluşlarında yönetici ve üyeolarak rol almış, Üniversite ön lisans, lisans ve lisansüstü düzeylerde eğitim-öğretim yaptığına göre öğrenme ve öğretme süreç ve stratejilerini iyi bilen, Toplumun doğrudan geleceği demek olan Eğitim Fakülte’lerinin önemi konusunda belli bir bilinç ve birikime sahip, branşıyla ilgili Bakanlık bünyelerinde yayın organlarında görev almış veya yayın yapmış, Yayın kurulu üyeliği yapmış,  Master ve doktora düzeylerinde belli sayıda tez yönetmiş, Balkan ve  Ortadoğu ülkelerini, Avrupa’yı, Amerika’yı, Çin ve Hindistan’ı  veya bunların büyük bir kısmını gezmiş, görmüş, yurt dışı deneyimi zengin ilgili bölge veya kentlerin varsa  orman, orman ürünleri sanaayii, orman ürünleri teknolojileri ve doğa ve tarih  turizmi ile temayüz edip-edemeyeceğini bilen kimseler rektör yapılmalıdır.

2. İletişim ve İşbirliği

Üniversite - sanayi işbirliğini öncelikleri arasına almış, Toplum Refahını önemseyen, sosyal çevreyi etkileme ve liderlik becerileri gelişmiş, Sivil Toplum örgütleriyle işbirliği yapabilecek bir anlayış, kapasite ve kişiliğe sahip olmalıdır.

Rektör adayı üniversitelerin, ülkenin ve diğer ülkelerin ismen ihtiyaç duyduğu akademik formasyona ve vizyona sahip biri olmalıdır. Bu konuda bir çırpıda en az 5-10 isim akla gelmektedir. Konunun iyi anlaşılması açısından birçok isim üzerinde durulabilir. Nevzat Tarhan ve Kemal Sayarı gibi.

Üniversitenin proje tabanlı  ilişkiler kurabileceği, Devlet Planlama Teşkilatı, Bölgesel Kalkınma Kuruluşları ve merkezi yönetimle eşgüdüm halinde çalışacağı anlaşılan kişiler tercih nedeni olmalıdır.

Seçilecek kişi; İnsancıl, babacan, anaç vaya müşfik bir karaktere sahip olmalıdır. Kapısını çalan herkesle ilgilenme sorumluluğu duymalıdır.

Entellektüellik çıtası mutlaka ortalamanın üzerinde bir yerde olmalıdır.

3. Başarıyı Sürdürme İddiası

Öncelikle akademik özgeçmişi yönetsel başarılarla örülmüş olacak. Olmayan bir şey sürdürülemez. Olan bir şey geliştirilebilir  ve sürdürülebilir. Bu bakımdan ilgili akademisyenin background’una  titizlikle bakılmalıdır. Aday adayı veya adaylar göğüslerini gere gere yönetsel başarılarımı sürdürülebilir hale getirmek için rektör adayı oldum, diyebilmelidirler. Bu gün çok açıktır ki, başarı sürdürülebildiği sürece anlamlıdır. Başarının sürdürülebilir olması bir yönüyle; alt düzey görevlerde elde edilen başarıların üst düzey görevlere taşınması ile mümkün olabilmektedir.

Başarı çıtasının en yükseğe çekilmesi,  kişinin toplum çıkarını kişisel çıkarlarının üstünde tuttuğunu kanıtlamış, özgerçekleştirim odaklı bir noktaya yükselmiş, dünya görüşü dengeli hale gelmiş biri olmalıdır.

4. Ölçme-değerlendirme ve Eşgüdüm

Ölçme, Sentez, Analiz, Değerlendirme ve Sonuca gitme becerileri gelişmiş , ekip çalışmasının ve ortak aklın önemine inanan kimseler rektör adayı olabilmelidir.

5. Temel İhtiyaçlara Yönelik Yeni Enstitiler

Hemen ilgili her yazımda vurguladığım gibi toplumun ve insanlığın ivedilikle ihtiyaç duyduğu Yeni İklim ve Meteoroloji Enstitüleri, Ortadoğu Ülkeleri ve Türki Cumhuriyetler Araştırma Enstitüleri, Aile ve Toplum Refahı Araştırma Enstitüleri, Gıda ve Ekmek Enstitüleri, İlaç ve Eczacılık enstitüleri, Tiftik ve Yün Araştırma Enstitüleri, Meslek Standartları ve Meslek Hastalıkları Araştırma Enstitüleri gibi enstitülerden birini veya ikisini yönetsel tasarımına eklemesi beklenmelidir. Bunlar hem yeni, hem ivedi hem de toplum ve insanlık çıkarı ile ilgili konulardır. Bunlara başka konu alanlarının eklenmesi her zaman için mümkündür.

Sonuçta ulusal, bölgesel ve küresel ekonomiyle uyumlu olarak; bölgenin veya kentin doğa, tarih, deniz ve turizme ilişkin kaynaklarını geliştirmek ve nitelikli insan gücü yetiştirmek üzere, fiziki bakımdan sınırlı, etki alanı ve yetkinlik bakımından büyük, yeni modeller oluşturabilecek şekilde üniversite yönetimlerinin hayata geçirilmesi mümkün olacaktır.Üniversite konu alanında butik üniversiteler dahil birçok uygulamadan söz edilebilir. Sayın Başbakanımızın haklı olarak birçok kez vurguladığı gibi, kimi üniversiteler ; petrol ve petrol ürünleri,kimileri denizcilik ve su ürünleri, kimileri savaş sanayi, kimileri de sağlık, doğa bilimleri ve pedagoji de temayüz etmelidirler.İnsan isimleri gibi üniversite isimleri de motivasyon bağlamında oldukça manidardır. Yeni verilen isimler bu bağlamda olumlu bir anlam taşımaktadır. Toplumun ve üniversitenin özgüveni kristalize edilerek güncellenmiştir. Önümüzdeki Haziran-Temmuz döneminde Ankara’daki en eski ve köklü üniversitelerde rektörlük seçimleri yapılacaktır. Dilerim bu yazı meslektaşlarıma ve değerlendirme pozisyonunda bulunan haziruna katkı sağlamıştır. Kutlu doğum haftasını, 23 Nisan izlemektedir. Bayramı, çocuk yetiştiren anne-babaları ve öğretmen meslektaşlarımı en içten dileklerimle kutluyorum.