SAKSAFONUN VİRTÜÖZÜ COLTRANE

Caz tarihini değiştirebilen 5 müzisyenden biridir John Coltrane. Çok önemli bir saksafon virtüözüdür. Bu yazımda sizlere saksafondaki o pırıl pırıl tınıyı yakalayan cazın büyük adamı John Coltrane’yi tanıtacağım.

Cazın efsane isimlerinden, "Trane" lakaplı Amerikalı saksofoncu ve besteci; adı anıldığında en sıradan caz dinleyicisinde bile derin duygusal ve ruhani tepkiler uyandıran bir büyük isim. Hamlet, Kuzey Carolina`da doğdu ve yoksul siyah orta sınıfın imkânlarının (babası terziydi) el verdiği ölçüde iyi bir müzik eğitimi aldı. Özel bir yetenek olduğu yönünde herhangi bir işaret vermemesine rağmen gelişimi üzerine odaklanmış ve her fırsat bulduğunda çalışmayı alışkanlık haline getirmişti. Bu konsantrasyonu ve gayreti onun müzikal kişiliğinin belirleyici özelliklerinden biri haline gelmiş ve sonraları ulaştığı teknik ve armonik ustalığın başlıca sebebi olmuştur.

Coltrane doğumundan itibaren hep müziğin içerisinde olmuştur. Babası birçok enstrümanı çalabilen birisidir ve oğlunun da enstrüman çalmasına yardımcı olmuştur. Zaten liseyi de doğduğu yer olan Kuzey Karolina’da bir müzik okulunda okumuştur. Daha sonra eğitimini alto saksofon üzerine sürdürmüştür. 1938 yılının sonlarından başlayarak birkaç ay içerisinde teyzesi, büyükannesi ve dedesi ve son olarak da babası ölür. II. Dünya Savaşı’na Amerikan Deniz Kuvvetleri bünyesine Hawaii’den katılmıştır ve orada da çalmaya devam etmiştir. Savaştan sonra Eddie Vinson Band’de tenor saksofon çalmaya başlar. O günler için şöyle demektedir: “Benim için daha geniş bir dinleme alanı açılmış oldu. Bu sayede 40’larda yapılan birçok şeyi anlama fırsatım oldu. Çünkü önceleri onları sadece duygusal anlamda hissedebiliyordum.”
1955 ile 1958 yılları arasında Miles Davis Quintet’te çalar ve bu grup onun müzikal gelişimini önemli ölçüde şekillendirir. Şöyle demektedir: “Miles’ın müziği, fazlaca bir özgürlük veriyordu bana.” 1960'ta kendi quartetini kurar. Bu quartette piyanist McCoy Tyner, davulcu Elvin Jones, basçı da Jimmy Garrison’dır. Bu grupla sadece kendi kariyerinin değil aynı zamanda caz tarihinin de en önemli albümlerini kaydeder. Bunlar içerisinde 1965 yılında çıkan A Love Supreme albümü en önemlisidir.

Coltrane 1967 yılında karaciğer kanserinden ölür. Coltrane, çalış tekniği ile kendinden sonraki birçok müzisyeni derinden etkilemiştir. 1965’te Down Beat dergisinin onur listesine dahil olur. 1972’de A Love Supreme, 2001’de de My Favorite Things albümleri 500.000’den fazla satarak altın plak kazanır. 1997’de de Grammy Yaşam Boyu Başarı Ödülü’ne layık görülür.