Salça sezonu tozlu başladı

Ödemiş'te salça yapma sezonu başladı. Ancak bu yıl geçen yıldan farklı olarak domates ve kırmızı biber fiyatları epeyce ucuzlamış görünüyor. Geçen yıl salçalık biberin fiyatı 2 liranın altına düşmemişti. Salçalık domatesin fiyatı ise ortalama 1 lira idi. Bu yıl ise biberin fiyatı 1,5 lira domatesin fiyatı ise 75 kuruş civarında geziniyor. Fiyatların düşük olmasının ana sebebi talepte yaşanan azalıştır. Çünkü yoğun bir şekilde devam eden doğalgaz çalışmaları nedeniyle tüm Ödemiş yoğun bir toz bulutuna teslim olmuş durumdadır. Az şiddetli bir rüzgarda bile her taraf toz duman içinde kalmaktadır. Buna araçların geçişleri sırasında kalkan tozları da eklersek aman da aman dersiniz. Tabi durum böyle olunca insanlar salça yapmak istemiyor. Bu ortamda son aşamaya gelen salçalar güneşte kurumak için serilirken salçanın üzerininin toz nedeniyle çamurlaşacağından hiç kimsenin şüphesi yok. Bunun dışında salçalık biber ve domates üretim miktarı ile bunlara ilişkin talep miktarı hususunda şu aşamada bir araştırma yapmadığım için bu konuya girmiyeceğim.

Salça yapımını tarhana yapımı takip etmektedir. Bu da Eylül ayı başına denk gelmektedir. Ödemiş usulü tarhana içerisinde: un, soğan, süzme yoğurt ve tarhana otu ile birlikte salça yapımında kullanılan kırmızı biber yer almaktadır. Kırmızı bibere olan düşük talep tarhana için de söz konusu olacaktır. Tarhananın kurutulması aşamasında da tozlu ortam olumsuz etkisini devam ettirecektir.

Ev yapımı salçalarda gerek kullanılan malzemelerin özenle seçilmesi gerekse de içerisine yapay katkı maddeleri konulmamasından dolayı hazır salçalara oranla daha sağlıklıdır. Vitaminler ve mineraller açısından çok zengin olan domates ve biber karışımı salçalar sağlık açısından mutlaka tüketilmesi gereken besinler arasında sayılmaktadır. Öte yandan fabrikasyon halde üretilen hazır salçalar ticari kaygı nedeniyle besin değerlerinden büyük kayıplar vermektedir. O nedenle ev yapımı salçalar diğer salçalara göre besin değeri yönünden daha zengindir. Bu farkı görmek için ev yapımı salça ile hazır salçayı yan yana koyun ve gerek renk yönünden gerek tat yönünden değerlendirin. Farkı net olarak göreceksiniz.

Ödemiş'te salça yapımına kısaca değinelim isterseniz. Salça yapılırken diğer illerin veya bölgelerin aksine salçalık biber ve domatesler ocakta kaynatılmak yerine Ödemiş bölgesinde tabiri caizse güneşte kaynatılır. Bunun için yıkanarak temizlenen kırmızı biberin tohumu ve sap kısmı ayıklanarak, domatesin ise sadece sap kısmı ayıklanarak doğrama işlemi gerçekleştirilir. Ardından daha sonra ağzı kapatılacak şeffaf büyük torbalara veya büyük beyaz bidonlara konularak 5 ila 7 gün güneşte pişmeye bırakılır. Bu esnada bünyesindeki suyu salan malzemelerden bu su uzaklaştırılır. Torbalar iğne ile ara ara delinerek berraklaşan yani içinde kırmızılık bulunmayan bu su akıtılır. Güneşte pişirme işleminin sonunda torbalardaki suyu alınmış malzeme süzgeçten geçirilerek veya salça makinelerinde çekilerek kabuklarından ve tohumlarından ayrılır. Son olarak ıslak salça da diyebileceğimiz bu ürün içerisine iri salamura tuz katılarak güneşte geniş tepsilerde kurutularak kıvamlandırılır. Günde en az bir iki defa salçanın karıştırılması gerekir. Üzerinde beyaz bir tabaka oluşması halinde salçaya biraz daha tuz eklenerek karıştırılması iyi olacaktır. Arzu ederseniz kurutma aşamasında salçanızı toz ve böcekten korumak için üzerine tül örtebilirsiniz. Aksi taktirde salçaya gelen böcekleri tek tek ayıklamanız gerekecektir. En son olarak kıvam alan ve tuzu yeterli olan salça kavanozlarda içerisine ayçiçek veya zeytinyağı konularak saklanabilir.

Herkese en iyi malzemeleri kullanarak ve gözleriyle görerek yaptıkları muhteşem lezzetteki salçaları afiyet olsun.