Sanat Toplumun Aynası-Tiyatro

Kişi kendini tanımak için aynayı keşfetti, toplumsal yaşamını fark etmek içinde sanatı geliştirdi. En aktif sosyal tanımlamayı ve farkındalığı tiyatro sanatıyla kazandı.

Düşüncesini ifade edip, kendi benzerleri ile sosyal ilişkilere girince insan, kendi dışındakileri görmesine rağmen kendi şahsi simasını tanıyamıyordu.

Belki ilk zamanlar bu tanıma ve tasvir bilinci bile aklına gelmiyordu. Ama kalabalık toplumların ilişkileri arttıkça ilişkilerin gereği ve zorlaması olarak üçüncü kişilere tanıtma veya kendisi için hatırlama için muhataplarının surat ve vücut anatomik görünüm özelliklerinin farkında olmak durumunda kalmıştır.

Fakat başkalarındaki görünümler kendisi hakkında merak uyandırmış, ya da diğerlerince kendisi için söylenenler ancak suda yansıması ile veya metal ve yansıtıcı yüzeylerdeki aksinden önceleri bir afallama ve hayret duyguları ile kendi şahsi görünümü, fiziki kişiliği ile tanışmıştır.

Bu fiziksel aksi görünüm varlığın simetrisi olarak yansımadan tanınırken, manevi veya ruhsal, sosyo-psikolojik tarafımız daha çok duygu ve anlatımlamalarımızla anlaşılabilmekteyken buna araç olarak sanatı keşfetmişiz.

Sosyolojik olarak gündelik yaşamımızın farkında olabilmek, genel olarak es geçilmekte yada umursanmamaktadır. Oysa sosyal yaşamın lokomotifi olan ekonomik faaliyetlerimizle yaşamımızı devam ettirmek için içinde bulunduğumuz toplumsal yaşamımızda ve o alandaki kişisel faaliyetlerimizde düşüncemizden yansıyan değerlendirmeler İD-ego'muz etkisiyle olumsuzluklar yadsınmakta buda içinde bulunduğumuz topluma ve dolayısı ile kişinin kendisine yönelmektedir.

Bu sosyal yaşamımızın farkındalığını sağlayan ilk çağlardan beri sanat olarak şakillenmiştir. Buna birçok açıdan estetik duylarda katkı sağlamış, sanatın benimsenmasi ilgi görmesi için farklı dalları doğmuştur. Ama insanın tolumsal ve kişisel davranışlarının aynası hiç kuşkusuz tiyatro olmuştur.

Tiyatro gündelik hayatın akışındaki davranış ve ilişki anlarını canlandırma ile olay ve davranışlarımızın karşıdan seyir olanağı veren söylem ve eleştiri ile olmayan "iş kişinin aynasıdır lafa bakılmaz" özdeyişinin yaşamımızın aynası da "insanı insana insanla insanca anlatımı" tiyatro olduğu gerçeğini öğrenmekteyiz.

Bu edebi ve gösteri sanatı tıpkı kişilik fizyolojimizin aynadan tanımlamak için insanlık tarihine doğru derinlere giderken. Tiyatro ya da halk folklorik oyunlarıda tarihin derinliklerine doğru giden birikime sahiptir.

İşin önmeli tarafı toplumun sosyolojisini modernleştiren, toplulukların sosyal aktivitelerine lokomotif olanbir ekin ekolü olduğu gibi yönetim kütüründe, meclis oluşturulmasın da ilk mekansal ve sosyal örnekliğine ev sahipliği yapmıştır.

Demokrasinin gerek toplumsal sosyal olayların, eleştirel tartışma sahneleri ile ya da ideal davranış örnekleri sunumları ile demokrasinin eleştirel tartışma kültürünü kazandırmıştır. Aynı zamanda meclis yönetim mekanları olmuştur.

Elbette günümüzde bu işlevi birçok sektör ve alanda değişik katagoriler muhtelif versiyonları ile devam ettirmektedirler. Ama sadece gülmek ve zaman öldürmek için seyirlik olmadığının kendi yaşam ortamımızın veya şahsımızın da yer aldığı hayat görünümlerinin aynası olduğunun farkında olmamız gerektiğinin bilincidemiyiz!

Teknolojik imkan ve aletlerle kendi yaşam sahnelerini video kayıtları ile kendi tiyatromuzun oyuncuları olduğumuzun farkına varıyormuyuz! Sade vatandaşın sokak görünümlerinden, oyun parklarında ki çocuk profillerinden, yasama meclislerindeki tartışma kalitesi ve davranış adabına kadar ne durumda olunduğu, yine her bireyin hayat oyununu kendisiyle birlikte yatağına yatmış yada yoluna devam eden herkes tafından izlendiğinin farkında olabiliyormuyuz! Şimdi ayna her yönüyle herkesin önünde ve elinde.




nariçi : 12.06.08.