Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

07 Ocak '15

 
Kategori
Resim
 

Sanatsevere ulaşmış resimlerin korunması

Sanatsevere ulaşmış resimlerin korunması
 

Valentin Rekunenko, Ukraine Oil Painting On Canvas


Bir ressam  eserini  bitirene kadar bir çok sıkıntı çeker. Onunla uyur, onun için kalkar. Onun gözünde o eser çok değerli olup, çocuğu gibidir. Bir tablo ressamın veya galericisinin elinden çıkınca bu eser üzerinde sanatçının tasarrufu kalmamaktadır.  

Ressamı tarafından yeni doğmuş bir çocuk gibi görülen  satıldıktan ve sahibi tarafından duvara asıldıktan sonra  resim altı düşmana sahip olur.

1) Güneş, 2) Isı durumu(aşırı ve az sıcak/ Soğuk) ,  3)Nem,  4) Toz,  5) Aşırı ve yetersiz Hava esintisi 6) Gürültü ve  bunlarım tamamını yaratan ise  Sanat Bilinci olmayan resim sahibidir.

Elindeki resmin değerini bilemeyen  sahipleri ;  resimlere duvara terk edilmiş çocuk muamelesi yapmakta,  astıktan sonra  o resimle ilgilenmemekte ve   genelde İlk duvar boyası ve tadilatta  bir kenara atılınca ciddi hasar görmekte ve zaman içinde  resim  yok olmaktadır. 

Her orijinal resim alanın  ve duvarına asanın  o resmi nasıl koruyacağı konusunda bilgisi olduğunu sanmayın.

Türkiye’de resimler başta ev ve işyerleri olmak üzere otel/hastane vb yerler ile üst sınıf lokantalarda  yoğunlaşır.

Duvarlara asılan resimlerin önemli kısmı piyasa işi, kopya veya dekoratif resimler olup, bu resimlerin varlığı o kadar unutulmuştur ki; alıp gitseniz yokluğunu kimse fark etmez.  Geriye kalanların  sahipleri de sanat değeri olan  resimlerin yaşayan nesneler olduğunu bilmezler. Onlar da doğar, büyür ve ölürler. Korundukça ve bakımı yaptıkça ömürleri uzar ve yeni nesle aktarılır.

A)Ressam ve Galericilerin Alması Gereken Tedbirler:

Eser satın alan kişi "Ben bu tabloyu nasıl koruyabilirim?" dediğinde;  gerekli , tam ve yeterli teknik açıklamalarıyla cevap verebilecek  ve buna zaman ayırmış kaç ressam var?  Bilenlerin de uzun uzun anlatacağına  küçük bir notu resmin arkasına yapıştıran kaç ressam ve galerici vardır.  Basit bir t-shirt etiketinde bile yıkama talimatı vs. bilgiler varken, sanatçı eserinin yanında koruma yöntemlerini içeren bir rapor veremiyorsa,  koleksiyonerleri onun çocuğu gibi gördüğü resmine karşı ihmalkarlıkla  ve sanat eserinin yok etmesiyle suçlamamak gerekir.

Resimlerin kalıcılığını sağlamak için öncelikle   ressamı veya galericisi , daha sonra da resim sahibi küçük tedbirler almalıdır.   

Ressamın/Galericinin  yapacağı küçük bir hazırlık bu eserlerin kalıcılığını uzatabilir.  Resmin arkasına yapıştırılan  bir etiket  eser sahibini bilgilendirilmelidir..  Bu etikette  eserin sanatçısı, varsa adı, ebatları , boyama tekniği, tarihi  ve  “Bu eseri doğrudan güneşten ,  tozdan, ısı kaynağından  ve rutubetten uzak tutacak şekilde sergileyiniz.”   Şeklinde bir ibare  olması son derece yararlı olacaktır.

Resim sahibinin yapması gereken bu tavsiyelere uymaktır. Bu tavsiyelerimizin tamamı bireysel olarak evlerinde veya işyerlerinde resim sergileyen kişileredir. Gerçek sanatseverlerin ise bu konuda son derece titiz olduğu gözlenmektedir.

B)Resim Sahiplerine Tavsiyeler:

Bir resimin saklanması için  genel tavsiyelerim  aşağıdadır.

1-  Resmin üzerine doğrudan gelen güneş ışığı esere zarar verdiği gibi resmin izlenmesinde ışık etkisinin fazla olması nedeniyle doğal renkler anlaşılamaz. Resim; mümkün oldukça  değil, kesinlikle doğrudan ışık alan pencereden uzaktaki duvara asılmalı , flaş ışığından ve ültraviyole ışıklardan sakınılmalıdır

2-   Bireysel olarak evlerde  veya işyerlerinde resim sergileyen  resimlere spot ile ışık yansıtmak gereksizdir. Gerekmedikçe ve sürekli olarak  resmin üzerine spot ışığı yönlendirilmesi  olumsuz etkisi yaratır.

Aydınlatmada gün ışığından yararlanılıyorsa, gün ışığını içerisindeki zararlı ışınlardan arındırmak için salon camlarının ultraviyole filtresi ile kaplanmalıdır. Aydınlatmada yapay ışık kaynağı kullanılacak ise filtre edilmiş ışık veren flüoresan lambalar tercih edilmeli, ışık şiddetinin 150 lüx ü geçmemesine dikkat edilmelidir.

Galerilerde spot ışıkları altında yapılan sergileme ayrı bir teknik olup, bu yazı dışındadır

3-  Aşırı nemli ve aşırı kuru ortamlarda tabloda hasar meydana gelir. %55-%65 nem oranları idealdir. Nem ayarlama cihazı önerilir. Cihaz bulundurulamıyorsa kuru ortamlarda tabloya yakın bir vazo içinde su bulundurmak pratik çözüm olabilir. Nemli ortamlarda biyolojik bozulmalardan söz edilebilir. Durağan hava, mantarların yerleşmesine ortam hazırlarken, hava sirkülasyonu sayesinde bu bozulmanın önüne geçilmiş olur.

4-  Kalorifer veya benzeri ısı kaynaklarının üstüne veya etkilediği alana asılan resimler zarar görür. Tablonun bulunduğu yerde ideal ısı 20-22 derece kabul edilir.

5-  Klimaların  doğrudan hava akımı yarattığı  ve diğer hava akımlarının bulunduğu alanlara  resim asılmaz.

6-  Tozlu alana  tablo asılmaz. Toz en az sıcak  ışık ve hava kadar esere zarar verir.

7-  Resmin değerini bilemeyen temizlikçilerin ıslak bezle temizlik adına ve iyi niyetle  resme müdahalesi de yaşanmış olaylardandır. Tozlanan resimlerinin temizliği yalnızca yumuşak, kuru ve  uzun tüylü bir fırça ile hafifçe fırçalanarak yapılmalıdır. Bunun ileri aşamasında uzman olmayanca yapılan çalışma doğrudan resme zarar verir. Resmi sıradan bir ressama   değil, gerçek restorasyonda uzman ressama resminizi restore ettiriniz

8-  Resmin çerçevesinin ve duvardaki çivinin resmi taşıtacak yapıda    ve  sarsıntılarda düşmeyecek şekilde olması gerekir. Zaman içinde resim tuvali ve çerçeve esneyebileceği için 6 aylık periyotlarda kontrol edilmelidir.  Eserin çerçeveli olması şasenin sabit kalmasını artırır  ve görünümde de zenginlik  oluşturur.  Hiçbir zaman çerçeve resmin önüne çıkmamalı ve  ağırlık yaratacak abartılı çerçeve yapılmamalıdır. Tablonun arkası hava alacak şekilde kapatılmış, bu şekilde nem çeken ve boya dökülmelerine neden olan toz birikintilerinin oluşmaması sağlanmalıdır.

9-  Resmi mekanın dış cephe duvarına değil iç cephe duvarına asılması halinde ısı değişikliğinden etkilenmez. Resim mutlaka her 6 ayda bir duvardan indirilip  ters çevirerek 4-5 saat havlandırıldıktan sonra arka yüzeyi ve çerçevesi kuru bezle silindikten sonra  asılmalıdır.

10-  Aşırı gürültünün meydana getirdiği titreşimlerin tabloya zarar verdiği bilinmektedir.

11-  Tablonun yerinin sık sık değiştirilmesi ve başka yere taşınması sırasında ısı ve nem şoku sakıncalı olabilir.

12-  Tablo sigara içilen ortamda zarar görmektedir. Nikotin, toz katmanlarıyla birlikte tablonun oksijenini keser. Bunun sonucu olarak, boyada çatlamalar ve dökülmeler meydana gelebilir.

13-  Resimlerin kalıcılığı gereken tedbirler alınarak; en az olan korunabilen suluboyadan başlayarak , pastel guaj,  yağlıboya ve akrilike kadar uzun süreli kalıcılığa ulaşılabilir.

C)- Resmin Tekniği İle ilgili Koruma Önlemleri  :

Eserin zamana karşı dayanabilmesi için gereken önlemler alınmış, en kaliteli ve uygun malzemeler kullanılmış; ileride tablonun temizliği gerektiğinde boyanın sökülmemesi için direnç gösterecek resim tekniğiyle yapılmış olması gerekir. Zamana dayanıksızlığı açısından suluboya, mürekkep, pastel, guaj, Kağıt üzerine yağlı boya, Duralit-ahşap üzeri yağlı boya, tuval üzeri yağlı boya ve akriliktir.  Kağıtve yağlı boya-akrilik boyanın uyumsuzluğu nedeniyle kısa zaman içinde deformasyon yaşanabilir.  Büyük ebatlı  tuval üzeri yağlı boya ve akrilik resimlerde tuvalin  bezinin  zaman içinde esneme boşluğunu almak için şasesinin  germe aparatlı olması gerekir. Bu yapıda olmayan resim kısa sürede zarar görür. Ayrıca esnediği belirgin belli olmaya başlanan tuvallerin de gergisi bu işte uzman çerçevecilere yaptırılmalıdır.

D) Netice :  

Resim sanatı Ressamdan başlayarak, galeri ve sanatsevere kadar açılan bir yelpazedir. Bu yelpazenin bir parçasının eksik olması yetersiz sanat rüzgarı sağlayabilir. Restorasyon eğitimi almış, bu bilgisini  çok sayıda eser üzerinde uygulama imkanı  bulunan,  profesyonelce resim yapan ve resim sanatı içindeki bir aileden gelen Ressam Nihat Evren Derman’ın tavsiyeleri üzerine kişisel tecrübelerimi birleştirerek  sanatseverlerle paylaşmak istedim.  Ressamlar ve galericiler tarafından  her resim satın alana;   resimlerin korunması ve saklanması  konusundaki  basit bilgilerin resim satın alanlara sistemli olarak vermesi halinde duvarlardaki orijinal  resimlerin ömrü artmış olacaktır.

 
Toplam blog
: 55
: 4036
Kayıt tarihi
: 02.03.09
 
 

15 yıldır  İnsan yaşamı ile doğanın kuralları arasındaki benzerlik, kaos, değişim, kaostan düzene..