Seçenekler

Geçenlerde başka bir eğitmen arkadaşımın sabah grup dersini vermek bana düştü. Eğitmen arkadaşımın o gün işi vardı ve onun yerine eğitmenlik yaptığımız spor tesisindeki derse ben girdim. O spor tesisinde sadece akşam grup dersleri veriyorum ama geçen sene de bir kere sabah grup dersine girmiştim.

Ders için stüdyoya giren her üye önce bana bir bakıyor sonra, "merhaba hocam, bugün derse siz mi gireceksiniz?" diye soruyordu. Ben de bunun üzerine, "evet bugünkü dersi birlikte yapacağız. Burgu ağırlıklı bir ders düşünüyorum. Sizin de fikrinizi alayım istedim. Çalışmak istediğiniz başka bir asana grubu var mı?" diye sordum.

O gün herkesin enerjisi yerindeydi. Büyük çoğunluk ters duruşlara yoğunlaşmak istedi. Karar verilmişti. Kol denge ve ters duruşlar odaklı bir ders yapacaktık. Bu duruşlar için bedenin hangi bölgelerini hazırlamak gerekiyordu? Karın, sırt, omuz ve kol kaslarını güçlendirmeliydik.

Derse uzun bir meditasyon ile başladım. Yoğun bir ders olacağı için katılımcıları bedenen, zihnen ve ruhen gevşetmek ve rahatlatmak istiyordum. Öğrencilerden nefes alış verişlerini izlemelerini istedim. Önce bedensel sonra zihinsel rahatlama sağlamayı amaçlıyordum. Nefeslere odaklanarak bedenleri iyice gevşetmeye çalıştım. Burundan giren havanın nasıl bir yol izlediğini gözlemlemelerini istedim. Dikkatlerini nefeslere verdikçe beden biraz daha gevşiyordu. Katılımcıların iyice gevşediklerini düşündüğümde sustum ve onları kendi deneyimleriyle baş başa bıraktım.

Meditasyonun ardından akışa kedi-inek esnetmesi (marjaryasana-bitilasana) ile omurgayı rahatlatarak başladık. Ardından ters kol ve ters bacağı öne ve arkaya açarak dengede bekledik. Kol ve bacağı karna doğru çekip ortada birleştirdikten sonra tekrar öne ve arkaya açarak biraz daha dengede kaldık. Sağ ve sol tarafı bitirdikten sonra "vinyasa" akışı ile ayağa kalktık.

Bedeni biraz daha ısıtmak gerekiyordu. "Surya namaskara" (güneşe selam) serileriyle devam ettik. Bu serilerin arasında kimi zaman "phalakasana"da (sopa duruşu) kimi zaman ise "vasisthasana"da (yan sopa/bilge Vasistha duruşu) bekleyerek hem karın kaslarını hem de kol kaslarını güçlendirdik. Akışların birinde "vasisthasana"nın iki değişik varyasyonunu yapmayı denedik. Bazen de "vinyasa" akışında "phalakasana"nın yerini "chaturanga dandasana" (şınav) alıyordu. Amacımız sırt, kol, omuz ve karın kaslarını güçlendirmek değil miydi?

"Vinyasa" akışlarının arasında yaptığımız diğer güçlendirici duruşlar ise "ardha salamba sirsasana" (yunus), "eka pada adho mukha svanasana" (tek bacak havada aşağı bakan köpek) ve "adho mukha svanasana"da kol kaslarını çalıştırmak için göğüs kafesini yere yaklaştırıp uzaklaştırmaktı.

Karın kaslarını güçlendirmek için ise bir "vinyasa" akışında "adho mukha svanasana"dan "malasana"ya (dua tespihi/çelenk duruşu) zıplayıp yere oturmuştuk. Sırt üstü yatıp klasik mekik çektikten sonra, bacakları 90 derece havaya kaldırıp mekik çekmeye devam ettik. Bir bacağı yere yaklaştırıp ama değdirmeden tek bacak havada mekik çektikten sonra, yerdeki bacağı havaya kaldırıp havadakini yere indirip mekik çektik. "Jathara parivartanasana"yı (karından burgu) bacakları yere değdirmeden hareketli bir şekilde yaptık. Bir sağa, bir sola burgu... Hızlı ve dinamik... En son bacakları 90 derece havaya kaldırıp üç aşamada yere yaklaştırdık ama yere değdirmeden biraz yukarıda tutup yüzer gibi ayak çırptık. Nefes alırken bacakları tekrar 90 dereceye kaldırdık. Aynı seriyi üç kere tekrarladıktan sonra dizleri göğüs kafesine çekip bedeni dinlendirdik. Karın kaslarını iyice güçlendirmiştik.

Artık kol denge ve ters duruşları deneyebilirdik. Tekrar bir "vinyasa" ve "adho mukha svanasana"dan "malasana" zıplama. Önce "bakasana" (karga) ve "parsva bakasana" (yan karga) deneyecektik. Öğrencilerden bazıları "bakasana"yı bazıları ise "parsva bakasana"yı daha kolay yaptı. Bu duruşun ardından "bhujapidasana" (kol denge duruşu) ve "eka hasta bhujasana"yı (tek el kol denge duruşu) denedik. Bedenler ve zihinler farklı farklı olduğu için her öğrenci bir duruşu diğerine göre daha kolay yapabiliyordu. O yüzden birkaç tane seçenek vermek istedim. Çünkü tek bir duruşa bağlı kalınca, katılımcılardan bir kısmı mutlu olurken bir kısmı mutsuz olabiliyordu.

Kol denge duruşlarını tamamladıktan sonra sıra "çoktan seçmeli" ters duruşlarına gelmişti. Seçeneklerimiz "salamba sarvangasana" (omuz duruşu), "halasana" (saban duruşu), "salamba sirsasana" (baş duruşu), "pincha mayurasana" (önkol duruşu) ve "adho mukha vrksasana"ydı (kol duruşu). "Salamba sirsasana" için ise iki seçenek göstermiştim. Dirseklerin yerde olduğu duruş ve "tripod baş duruşu" olarak adlandırılan duruş... Bir diğer seçenek ise duvar desteği almaktı. Ben de yardımcı olabilirdim ya da ikişer kişilik gruplar oluşturup birbirlerine yardımcı olabilirlerdi. Seçenek çoktu.

Ters duruşlardan sonra bedeni burgu ile dengeledik ve "savasana"da (derin gevşeme ve dinlenme pozisyonu) uzun bir süre dinlendik. Öğrenciler, "savasana"da beden ve zihinlerini gevşetip, dinlendirip dinginleştirirken ben dersi nasıl bitireceğimi düşünüyordum?

Herkes bağdaşta oturduğunda avuçlarını kalbin önünde dua pozisyonunda birleştirdiğinde, denge duruşlarının fiziksel ve duygusal faydalarından bahsettim. O an dersi bu şekilde bağlamak geçmişti içimden. "Ters duruşlar, kan akışını terse çevirir. Dünyaya başka bir açıdan bakmamızı sağlar. Koordinasyon ve konsantrasyonu geliştirir." Yazıyı yazarken ise, başka bir nokta dikkatimi çekti ve derste bunu nasıl fark edemediğimi ve dersi nasıl bu konuya değinerek tamamlayamadığımı düşündüm.

"Seçenekler" ile dolu "çoktan seçmeli" bir yoga dersi... "Seçenekler" ile dolu "çoktan seçmeli" bir hayat... Önemli olan hangi seçeneği seçersek seçelim, o seçeneğin bizim için doğru tercih olduğunu kabul etmek ve pişman olmamak...