Seçim, Darbe, İsmet Paşa

"Eğer bir idare insan haklarını tanımaz, baskı rejimi kurarsa, o memlekette ihtilal behemeal olur".

Günümüz öğretisine, siyaset bilimine, demekrasiye aykırı olan ve askeri darbeye meşruluk(x) kazandıran bu sözler ; CHP'nin, "Değişmez Genel Başkanı" İsmet İnönü'ye aittir.

*

"Eğer Menderes, 25 Nayıs 1960 günü Eskişehir'de erken seçim tarihini açıklasaydı, 27 Mayıs askeri darbesi büyük bir olasılıkla önlenebilirdi" şeklindeki deyiş de, Eski Genelkurmay Başkanı İlker Başbuğ'a...

Her ikisi de, "seçim" ve "darbe"yi, birbiri ile ilişkilendirerek,  İsmet Paşa, "açık açık"; İlker Başbuğ ise, "dolambaçlı olarak" askeri darbeye "meşruluk" kazandırmışlardır...

Şimdi, merak ediyorum, İlker Başbuğ, İsmet İnönü'ün "seçim ve darbeyi" ilişkilendiren sözlerini, daha önceden "duymuş" ya da "okumuş mudur?" acaba?

Duymuş ya da okumuş ise, en azından,  "27 Mayıs Darbesi öncesinde, İsmet İnönü de, 'seçim ve askeri darbe' arasında böyle bir bağlantı kurmuştu" diyebilirdi. Öyle değil mi?

Bunları bilemem...Ama şunu derim:

"Reklamın iyisi ve kötüsü olmaz" derler ya... İşte onun gibi bir şey...İlker Başbuğ, bir çıkış yaptı ve ülke gündemine oturuverdi...

Bakalım, İlker Başbuğ'un, İsmet Paşa'nınkine benzer bu çıkışi ne işine yarayacak?

*

DEMOKRAT PARTİ  "İSTİBDAT"; CHP İSE, "İHTİLAL KIŞKIRTICILIĞI" İLE  SUÇLANIYOR...

Şimdi, 27 Mayıs Darbesi'nin yapıldığı 1960 yılının başlarına dönelim...Bakalım neler ollmuş? Sonra da, İsmet İnönü'nün, yukarıda aktardığım "seçim ve darbe" konusundaki sözlerine devam ederiz...

-- 1960 yılına girildiğinde;  başlıkta da belirttiğim gibi, "iktidar" muhalefeti "ihtilal" kışkırtıcılığı yapmakla, "mıhalefet" ise iktidarı "istibdat" idaresi kurmuş olmakla suçluyordu".

Çünkü CHP önderlerinin yurt gezilerinde durmadan olaylar çıkmaktaydı...Demokrat Parti Meclis Grubu Nisan ayı ortalarında, CHP'nin yasadışı yöntemlerle siyasal mücadele yaptığını, bir kısım basının da onu bu yolda desteklediğini ileri sürerek, 15 kişilik bir "soruşturma kurulu" oluşturmasını kararlaştırmıştı. Bu konuda hazırlanan önerge,  TBMM'nce hemen kabul edildi. Meclis görüşmeleri sırasında, İsmet İnönü, iktidarı sert bir dille uyarmış ve şöyle demişti(1):

"Eğer, bir idare insan haklarını tanımaz, baskı rejimi kurarsa, o memlekette ihtilal behemeal olur. Böyle bir ihtilal dışımızda, bizimle münasebeti olmayanlar tarafından yapılacaktır. Bu yolda devam ederseniz, ben de sizi kurtaramam. Şimdi arkadaşlar, şartlar tamam olduğu zaman milletler için ihtilal meşru bir haktır. İhtilal, meşru bir hak olarak kullanılacaktır".

İsmet Paşa, "Böyle bir ihtilal dışımızda, bizimle münasebeti olmayanlar tarafından yapılacaktır" demişti ama, "Türkiye ile münasebeti olmayanlar kimlerdi?"...Acaba, Rusya ya da ABD'yi mi kastediyordu?

"Şimdilik bu kadar" ... Ama, devam edecek...

Örneğin, 27 Mayıs Askeri darbesinin "gerçek nedenleri" gibi...Ya da, "ABD'nin, 27 Mayıs darbesine neden ses çıkarmayışı" gibi..

Demokrat Partisi'nin yönetim şeklinin "otoriter bir demokrasi denemesi" olup olmadığını da konu edebilirim...

cdenizkent

NOT:  Bendeniz, "siyaset" ve "tarih" konulu bloglarıma,"kategori" bulmakta zorlanıyorum...Burada yazdığım "tarih" ve "siyaset" ilişkili bloglarımın tamamına yakın bölümü, yalnızca "tarih" ya da "syaset" içerikli değildir; ikisinin birleşimi tarzındadır...Bu nedenle, Blog Yönetimi'nde ricam, blog kategorilerine bir de "siyasi tarih" kategorisinin eklenmesidir...Örneğin bu bloğumun kategorisinin tam anlamıyla bir "siyasi tarih" olduğunu düşünmekteyim.

------------------------- :

(x)  Meşru: Yasanın, dinin ve kamu  vicdanının doğru bulduğu(Türkçe Sözlük)

(1) Mete Tunçay, Siyasal Tarih(1950-1960), "Çok Partili Yaşam ve Askeri Müdahaleler",Türkiye Tarihi-4, Çağdaş Türkiye 1908-1980, İstanbul:1989