Seçim sonuçlarında hile yöntemleri

Seçimlerde hile tarihte görülmüstür ve görülmeye devam edecektir. Çağa ve teknolojiye göre değişen hileler, her şekliyle kanunsuzdur. Hileli seçimler, hile aşamasinda durdurulmazsa sonuç genelde oldu-bitti anlayişiyla kabul ettirilmektedir. Bu yazıda hileli seçime örnekler ve olasi hile çeşitlerini bulabilirsiniz.

Yakın zamanda komşu ülke Irak’da yapılan seçimlerde, nüfusun %15 ini oluşturan Kürt azınlık başari elde etti ve oluşan meclis Kürt asıllı lideri ülkeye başkan seçti, bircok Kürt asıllı kişi bakan oldu. Matematiksel olarak imkansız olan bu basari, seçim sandıklarını sadece azınlıkların yaşadığı yerlere kurmakla elde edildi. Çoğunluk, eğer oy kullanabilseydi, kendi dini ve siyasi görüşü doğrultusunda kişiler seçerdi.

Seçim hileleri bir çok sekilde gazetelere yansıdı geçmişte. Örneğin çöpten çıkan oy pusulaları, sayılmayan pusulalar, ölmüş kişiler adına kullanılan oylar veya birden fazla oy kullanma gibi. Geçerli oyları da göreceli olarak geçersiz saymak veya sayılan oylar hakkında yanlış beyanda bulunmak gibi hileler ise basına yansımayan ve dolayısıyla başarıyla uygulanan hileler olabilmektedir.

Oy satın almak, yani maddi yardım yoluyla seçmeni satın almak; iş, terfi, mahkemede bekleyen davalara müdahale gibi manevi yardımlarla da oy satın almak yaygın. Oyunu satmak isteyenler, satın almak isteyenden daha fazla bile olabilir. Dini inançları sömürülen insanlar da itaat ettiği cemaatin emri doğrultusunda oy kullanmaktadır. Hatta, emir doğrultusunda, yurtdışından bir iki günlüğüne kendi parasıyla ailecek oy kullanmak için memleketine giden cemaat mensupları daha sonra maddi veya manevi destek görmekte, yaşadıkları bölgedeki teşkilatın sosyal imkanlarından faydalanmaktadırlar. Bu da oy satın almanın başka bir yöntemidir.

Politik görüş doğrultusunda ilçeler  farklı bir yapılanmayla başka merkezi yönetime bağlanabilmektedir. Bu yöntem, karşıt oy sayısını azaltmaz ama onları destek oylarının daha yoğun bulunduğu bölgeye aktararak sandık bazında eritir.

Teknolojinin ilerlemesine parallel olarak seçim hileleri daha karmaşık bir hal almaktadır. Elektronik hileler sayım esnasında uygulanabilmektedir. Eski yöntemlere göre elektronik hileler çok daha kolay uygulanabilir ve basına yansıma riski azdır. Sayım ne olursa olsun, sayımların toplandığı yerde müdehale edilebilir.

Demokrasi, yani çoğunluğun istediğinin olmasi, aynı zamanda, çoğunluğun istemediğinin olmaması günümüz koşullarında imkansız gibi. Bu yanlışı engellemek için kontrol mekanizması geliştirilmeli. Oy kullanan seçmenlerin parmaklarını boyamak, oy pusulalarını bir minibüse bindirip taşımak, geçersiz oya karar veren kişiyi yine taraflı bir gözetmenin insiyatifine bırakmak maalesef demokrasinin gerçekleşmesi için yanlış ve yetersiz yöntemlerdir. Seçime katılan azınlıklar, seçim aşamasının her basamağını her saniye gözlem altına almalıdır, kamera kayıtları altında güvenilir hale getirmelidir. Tüm işlemler şeffaf ve kayıtlı olmalıdır. Oy sayımı, kamera kayıtlarıyla doğrulanmalıdır. Daha bir çok basit ve etkili yöntem kullanılabilir. Bunları yürütecek kişi veya kurum, seçime katılan azınlık partilerinin kendisidir. Umarım bir sonraki seçime daha bilinçli bir şekilde katılırız.