Şimdiye kadar katıldığım seçimlerde sonucu etkileyecek ölçüde nasıl hile yapıldığını kuşkuya yer vermeden aklıma yatıran düzgün bir bilgiyle karşılaşmadım. Ancak, sosyal medyada arkadaşlar arasında seçimde başlıca iki hile yolunun izlendiği “ciddi geyik” sohbetlerine konu yapılmaktadır. Bunlardan ilki, seçmen oylarını bilgisayarlara yükleme sırasında belli bir partiye otomatik olarak yüzde on kaydırma yapıldığı iddiası. İkinci olarak da seçim kurullarında belli sayıda seçmen oylarının önceden evet mührü basılmış sahte oy pusulalarıyla değiştirilmesi. Çöplüklerden çıkan oy pusulaları bu hileye kanıt olarak sunulur; fakat kimse sormaz bu oyların niye çöpe atıldığını; oysa en emin yol onları yakarak imha etmek değil midir?
Bundan önceki seçimlerden hatırlanır: Bilgisayar yazılım programıyla AKP’ye yüzde 10-15 arası oy kaydırıldığı iddiaları dolaşmıştı. Ayrıca geçerli oy pusulaları çöplerden toplanıp hile kanıtı olarak sunulmuştu. Bilgisayar yazılımıyla hile yapanların seçim kurullarına sızmış Gülen Cemaati’nin adamları olduğunu ima edenler bile oluyordu. Eğer bu doğru olabilseydi ben önümüzdeki seçimlerin galibini şimdiden ilan edebilirdim. Bu seçimde “Cemaat’in” bilgisayar ayağı ile CHP oyları yüzde elliye vurabilir; çünkü “Cemaat” CHP desteğini çok açık belli ediyor.
Eğer hile bilgisayar ile yapılabiliyorsa bir biçimde önlenebilir.
Eğer hile YSK eliyle yapılabiliyorsa, demokrasi mevta demektir, ruhuna Fatiha.
Sandık sonuçları, sandık kurulunda görevli parti temsilcisinin ve diğer sandık kurulu üyelerinin imzalarıyla tutanağa geçer. Bu sonuçları her hangi bir parti bugünkü teknoloji ile kısa sürede toplayıp seçim bölgesi kesin sonuçlarını bulabilir. YSK sonuçlarıyla partinin bulduğu sonuçlar tutmayınca seçime itiraz hakkı doğar. İlçe, il ve hatta Yüksek Seçim Kurulu oy pusulalarını değiştirebilir olsa bile tutanak imzalarını nasıl değiştirecek ki?
Aynı mantıkla bakınca bilgisayar yazılımlı hile de kurgudan ileri gitmez. Çünkü partilerin elinde her sandıkta geçerli sayılan oyların imzalı tutanağı mevcuttur. Sonuçlar seçimi etkileyecek ölçüde tutmuyorsa itiraz hakkı doğmaktadır.
Seçimde bir hile haberi:
http://www.aydinlikgazete.com/mansetler/35219-akp-sucustu-yakalandi-sariyerde-10-bin-hayali-secmen.html
Bu haberde “hayali seçmenden” söz edilmektedir. Aslında seçmen vardır, adres yoktur. Hayali olan ikamettir. Bir kişinin iki ayrı seçim sandığında oy kullanabilmesi için iki ayrı adresi birincil ikameti olarak nüfusa kaydettirmesi gerekiyor. Bu da kimlik numarasının tekliğinden dolayı olabilir değil. Yani çifte oy için hayali ikamete bir de sahte kimlik çıkartmak gerekecek. Ancak sahte kimliği nüfus bilgi işlem sistemine kaydettirmek nasıl olacak? O kimliğin vukuatlı, yani soy sop kaydı nasıl halledilecek? Çok zor; uğraşılmaz. Sahte ikamet çifte oy için değilse ne işe yarıyor? Bu tür hile ancak taşıma oy için kullanılır.
Hayali ikamet ile taşıma seçmenler bir siyasi partinin kazanacağına emin olduğu yerlerden aktarılır. Oralarda fazlalık veren partili seçmenler, ya da seçim günü seçim bölgesine gidemeyecek olan seçmenler belirlenip ayıklanır ve oy vermesini istedikleri yerlerin seçmen kütüklerine hayali ikametle kaydırılır. Seçmen nerede oy kullanmak isterse bunu seçmen listeleri kesinleşinceye kadar adres beyanıyla zaten kendi belirleyebilir. Ancak bu organize biçimde, özellikle de siyasi parti kanalıyla hayali adreslere dayalı yapılırsa demokratik seçmen kütüğü oluşturma ilkesine ters olacağından, seçim sonucunu etkilemeye yönelik hileli adres beyanı suçunu oluşturur.
Söz konusu haberden bir paragraf alıntısı:
“Nüfustan gelen evrakları inceleyen Sarıyer İlçe Seçim Kurulu, yapılan bu beyanların doğru olup olmadığını tespit etmek için Sarıyer Belediyesi Numarataj Birimi’ne konunun araştırılması yönünde yazı gönderdi. İşte bu yazı üzerine sabah erken saatlerde söz konusu adreslere giden Numarataj Birim yetkilisi Saime Gündü, söz konusu adreslerde beyan edilen işçilerin hayali seçmen olduğunu ve evrakta sahtecilik yapıldığını tutanaklara geçirdi.”
Haberde “hayali seçmen” diye geçmişler; ancak hayaletler oy kullanamazlar. Aslında hayali olan seçmen değil, seçmenin ikamet adresidir. Alıntı paragrafta da görüldüğü üzere seçim kurulları kuşkulandıkları seçmenlerin adreslerini doğrulamak için soruşturma yaptırtabiliyor. Özellikle bir ilçeye hemen seçim öncesi yüksek sayıda seçmen bindirmesi olmuşsa bunun kurullardaki parti temsilcilerinin dikkatini çekmemesi demokratik uyuşukluktur; ki, o uyuşuklar seçimi kazansalar bize ne fayda…
Seçimde hile yapılacağına benden önce siyasi partilerin inanması gerekmez mi? Partiler seçim sonuçlarının hile ile belirlenecek olduğuna inanmış olsalar seçim yarışına girmezlerdi. Bence akılımızı başımıza toplayıp, hileyle hurdayla, Gülen’le Gülmeyen’le seçim sonuçlarını belirleyen kurgulara itibar etmeden, gidip oyumuzu kendimize yaraşır bulduğumuz partiye veya adaya verelim. Sonra da kim kazanmışsa, kendisini demokratik kurumlar ve ilkelerle denetim altında tutma hakkımızı koruyarak tebrik etmeliyiz.
***
Ben seçimde hilenin nasıl yapılamayacağını anlatmaya çalıştım. Hâlâ daha seçimde hile yapılacağına inanan varsa bunun aşağıdaki kanun hükmü içinde nasıl yapılabileceğini açıklaması gerekiyor.
Muharrem Soyek
***
SEÇİMLERİN TEMEL HÜKÜMLERİ VE SEÇMEN KÜTÜKLERİ HAKKINDA KANUNDAN ALINTIDIR:
*Seçimler, serbest, eşit, tek dereceli genel oy esaslarına göre yapılır.
*Seçmen oyunu kendisi kullanır.
*Oy gizli verilir.
*Oyların sayımı, dökümü ve tutanaklara bağlanması açık olarak yapılır.
***
Ankara'da bir Yüksek Seçim Kurulu, her seçim çevresinde bir il seçim kurulu, her ilçede bir ilçe seçim kurulu ve seçim bölgelerine konulacak her sandık için bir sandık kurulu bulunur.
***
*Son genel veya ara seçimde kendi listesinden yasama meclislerinden birine seçilmiş en az bir üyeye sahip olan veya 14 üncü maddenin dördüncü bendine istinaden Yüksek Seçim Kurulunca tespit ve ilan edilen siyasi partilerden o il ve ilçede teşkilatı bulunanlar, il ve ilçe seçim kurullarında birer temsilci bulundururlar.
* Ayrıca seçime katılan siyasi partilerden, en son yapılan milletvekili genel seçimlerinde en çok oy almış dört siyasi parti ve Türkiye Büyük Millet Meclisinde grubu bulunan siyasi partiler, o siyasi parti genel başkanları tarafından yazılı olarak yetki verilmiş olması şartıyla Yüksek Seçim Kurulunda da bir asıl bir yedek temsilci bulundurabilirler. Bu temsilciler kurulun bütün çalışmalarına ve görüşmelerine katılırlar görüş bildirirler, fakat oy kullanamazlar.
***
Sandık seçmen listeleri; oy verme gününden 120 gün önce seçmen kütüğünde kesinleşmiş mevcut bilgilere dayanılarak çıkarılır.
Sandık seçmen listesi oy verme gününden 30 gün önce her sandık için iki nüsha sandık kurulu başkanına; oy verme gününden 20 gün önce birer nüsha seçime katılan siyasi partilerin ilçe başkanlıklarına gönderilir.
***
İlçe seçim kurulu başkanı, siyasi partiler dışındaki asıl üyelerle görüşerek sandığın kurulacağı seçim bölgesi içindeki veya dışındaki seçmenler arasından iyi ün sahibi olmakla tanınmış okur - yazar kimselerden, kurula bağlı seçim bölgelerindeki sandıklardan her biri için birer kişi olmak üzere bir liste düzenler.
Kurulun, siyasi partilerden seçilmiş asıl üyelerinden her biri de, ilçe seçim kurulu başkanınca belirlenecek süre içinde, yukarıdaki fıkrada gösterilen nitelikte birer liste düzenleyerek başkanlığa verir. Belirlenen süre içinde liste vermeyen parti temsilcisi, bu hakkından vazgeçmiş sayılır.
Yukarıdaki fıkralar gereğince düzenlenen listelerde her sandık için adı önerilen başkan adayları arasında ad çekilerek sandık kurulu başkanları belirlenir. Şu kadar ki, 648 sayılı Siyasi Partiler Kanununa göre partilere üye olamayacak kimseler ve görev yaptıkları köyde muhtarlar sandık kurulu başkanı olamazlar.
Sandık başı işlemlerini takip etmek üzere, siyasi partiler ve bağımsız adaylar, birer müşahit gönderebilirler.
***
Her kurulda bir tutanak defteri bulunur. İl seçim kurulları, kendi tutanak defterlerini; ilçe seçim kurulları da kendi kurullarına ve sandık kurullarına ait tutanak defterlerini, sahifelerini numaralamak ve mühürlemek suretiyle onaylarlar.
Kurulların işlem ve kararları bu defterlere yazıldıktan sonra başkan ve üyeler tarafından imza olunur.
