Sekizinci Kıta Madagaskar

Enteresan canlılarıyla, son derece ilginç bir ada Madagaskar... Tuhaf baobab ağaçları ve kaktüsler, dev kaplumbağalar, dans eden lemurlar...


Madagaskar, Grönland, Yeni Gine ve Borneo' dan sonra, dünyanın dördüncü büyük adası. Hint Okyanusu' nda, Afrika' nın güneydoğu açıklarında... Yüzölçümü hemen hemen Fransa kadar, 587.041 kilometrekare... Başkenti Antananarivo, nüfusu 17.502.000, resmi dili Fransızca ve Madagaskarca, para birimi Madagaskar Ariarisi...


Madagaskar küçücük bir ada olmasına rağmen, 250.000' den fazla canlı türüne ev sahipliği yapan, dünyanın en önemli ekobölgelerinden birisi. Üstelik bu türlerin, yaklaşık yüzde 70' i "endemik", yâni dünyanın başka hiçbir yerinde doğal olarak bulunmuyor!.. Yeryüzündeki yaklaşık 175.000 canlı yalnızca bu küçük adada görülebilmekte. Bu endemik türler neler mi? Lemur, sifaka, ay-ay, Madagaskar kaplumbağası, cennet sinekkapanı, dev baobab ağacı ve pek çok bitki türü...


Dünyada bulunan 8 baobab ağacı türünden 6' sı yalnızca Madagaskar' da yetişiyor ve uzunluğu 30 metreyi bulabilen bu ağaç, gövdesinde 120.000 litre su depolayabiliyor.


Dünyanın yüzeyi levha adı verilen dev parçalara ayrılır. Bu levhalar sürekli hareket ederek dünyanın yüzeyini devamlı değiştirirler. İşte yaklaşık 240 milyon yıl evvel dünyadaki tüm kara parçaları bu levhaların hareketlenmesi neticesinde çarpıştı ve sonunda dev bir kıta kütlesi oluştu. Bu süperkıta Pangea olarak biliniyordu. Pangea' nın güneyinde yer alan başka bir süperkıta Gondwana (Antarktika' nın atası) da zamanla parçalanmaya başladı. Bugün Güney Amerika, Afrika ve Avustralya olarak bilinen kıtalar ile Hindistan parçalanarak Gondwana' dan ayrıldı. Bütün bunlar meydana gelirken Madagaskar Adası, Afrika ve Hindistan arasında sıkışmış durumdaydı. 165 milyon yıl evvel Doğu Afrika' dan kopmaya başlayarak güneydoğuya yönelen Madagaskar, 15 milyon yıldan beri Hint Okyanusu' nda, bağımsız bir kara parçası olarak varlığını sürdürmektedir.


Afrika' dan kopan Madagaskar bir süre Hindistan' a yaklaşmasından ötürü, Afrika' dan çok daha farklı bir tür çeşitliliğine sahiptir. Çünkü adada hem tropikal, hem de kuru iklim hakimdir. Afrika' da yaşayan aslan, kaplan, leopar, zebra, zürafa ve antilop gibi hayvanlara Madagaskar' da rastlanmaz. Onların yerine tropikal iklim ve yağmur ormanlarına bağlı olarak, ilginç lemur türleri ile binlerce kuş ve balık, kaplumbağa, kurbağa, miskkedisi, yarasa, bukalemun ve keler cinsi bulunur.


Madagaskar Adası, endemik bitki türleriyle de büyük üne sahiptir. Çünkü topraklarında pek çok yağmur ormanı ve ulusal park mevcuttur. Bu orman ve parklar yüksek değerinden ötürü, 2007 yılında Unesco tarafından Dünya Mirası ilân edilerek koruma altına alınmıştır. Hep birlikte Atsinanana Yağmur Ormanları' nı oluşturan Andohahela, Andringitra, Marojejy, Masoala, Ranomafana ve Zahamena ulusal parkları, dünyadaki bitkilerin yüzde birinden fazlasına sahiptir. Başka bir deyişle, adadaki 12.000 bitki türünün yaklaşık yüzde 80' i dünyada yalnızca Madagaskar' daki ulusal parklarda yetişmektedir.


Madagaskar büyüleyici bir ada-ülkedir. Yeryüzündeki ekosistemlerin devamlılığı açısından da doğal bir hazinedir. Madagaskar öyle zengin bir biyoçeşitliliğe sahiptir ki, bazı biyocoğrafya uzmanlarınca "sekizinci kıta" olarak tanımlanır. Lâkin bu son derece değerli ve önemli ekobölge, süratle yaşam alanı kaybına maruz kalmaktadır. Bir zamanlar neredeyse tamamen ormanlarla kaplı olan Madagaskar Adası, artık yeşil örtüsünü yavaş yavaş kaybediyor.


İnsanlar kendilerine tarım ve yaşam alanı açmak için ormanları yakıyor, bitki örtüsüne zarar veriyorlar. Bu durum adadaki endemik bitki ve hayvanların neslini de ciddi ölçüde tehdit ediyor. Yâni her zamanki yıkıcı insan faktörü iş başında! En kısa zamanda tedbir alınmazsa yakın gelecekte Madagaskar' daki pek çok canlı türü yok olacaktır. Vee ne yazık ki gezegenimizin en önemli doğal hazinelerinden biri daha tarihe karışacaktır.



Kaynakça: Natıonal Geographıc