Serfiraz Sultan

Abdülmecid ve Serfiraz

&&&

Serfiraz Sultan çapkınlığı kadar müsrüflüğü ile de ünlüymüş.

Deliler gibi alışveriş yaparmış.

&

Avrupadan  getirilen elbiseler sarayda hizmetçilere verilen bahşişler, sarsar ve kuyumculara verilen siparişler hesabı bir hayli kabarıkmış.

Sizlere bir sultandan söz edeceğim. Uzun boylu, ince belli, baygın bakışlı, Fettan mı fettan… Görünüşü ise ‘Masum bir ceren’… Padişah Abdülmecit’in zevcesi... Güzelliği kadar akıllıda… Saray entrikalarını çok iyi biliyor. Erkekleri avcuna nasıl alır onu daha da iyi biliyormuş. Baygın bakışları ile etli dudaklarını bir arada süzerek baktımı Padişahın içi eriyor o ne derse yapıyormuş…

• Gelelim Padişamıza…2. Mahmud’ın bezialem Valide Sultan’dan olan oğlu Sultan Abdülmecid. Osmanlı Devleti'nin son 4 padişahının hepsinin babasıdır. Ayrıca en çok sayıda oğlu padişahlık yapmış olan padişahtır.

Batı kültürüyle yetiştirilmiştir. İyi Fransızca konuşur ve batı müziğinden hoşlanırmış. Babası II. Mahmut gibi yenilik yanlısıymış. Babasının vefatı üzerine tahta çıkmıştır. Abdülmecit'in tahta çıkışı sevinç uyandırmıştı. Tâlihi, Mustafa Reşit, Mehmet Emin Ali Paşa, Fuat Paşa gibi devlet adamlarına rastlamasıydı. Saltanatı sırasında en çok tutucuların muhalefetiyle karşılaşmıştır. Aracısız halkın dertlerini halkın kendi ağzından dinleyen ilk padişahtır. Kendinden sonra padişahlık makamına ulaşan 4 oğlu ile ilginç bir babadır.

Tanzimat Fermanı Abdülmecit'in zamanında ilan edildi. Tanzimat'ın uygulamasında karşılaşılan güçlükleri yerinde görmek amacıyla yurt gezilerine çıkmış. 1844'te İzmit, Mudanya, Bursa, Gelibolu, Çanakkale, Limni, Midilli, Sakız'ı ziyaret etmiş; 1846'da Silistre'ye kadar uzanan bir Rumeli gezisi yapmıştır. Her yıl Meclisi Vâlâyı Ahkâmı Adliye'yi bir nutukla açması, onun milletvekili düzenine yakınlığını gösterir.

Sultanımızı böyle tanıdıktan sonra sıra onun eşi ile olan maceralarını anlatmaya geldi ki bizim üzerinde durduğumuz konuda Padişahtan ziyade zevcesi ile ilgili…

Padişahın  Serfiraz Hanım’a olan tutkusu o devirde bütün İstanbul’da dilinde tek dedikodu malzemesiymiş.

Abdülmecid’ten ayrı Yıldız Kasrı’nda yaşayan ve canı istemediğinde padişahı bile köşke almayan bir kadınmış Serfiraz Hanım. Cevdet Paşa onun için şunları yazmış:

‘Padişah, Serfiraz Hanım adında bir kadına tutuldu. Bu kadın istediği yerlerde gezip tozardı, kimse de bir şey diyemezdi. Seyir yerlerinde ve Beyoğlu’nda ırz ve namusu hiçe sayacak biçimde dolaşırdı. Şurada burada türlü rezaletler eder oldu...’

Bunları okuyunca ne kadar şaşırıyor insan. Bir padişah eşi olacaksın böyle kendi başına buyruk yaşayacaksın. Nasıl Yani! Ama tarihçiler yazdığına göre böyle. Üstelik düşünün o zamanlarda ve çok genç ve çok yakışıklı bir padişahla evli. Padişahta çok modern de bu kadar da değil tabi…

19. yüzyılda herhalde İstanbul’un hakkında en çok konuşulan kadınıydı Serfiraz Hanım. Tek gönül ilişkisi padişah da değildi üstelik. Burada yazılanlara bir göz attığımızda bazı şeyleri daha iyi anlıyoruz.

• Serfiraz Sultan’ın cazibesine kapılan Padişah Abdülmecit masraflı bir düğünle evlendi.
• Serfiraz Sultan’ın lüks harcamaları,
• Saray Entrikalarına karışması, en görkemli sarayda yaşama isteği, ancak Avrupa’dan borç para alınarak karşılanabildi.
• İstanbul’da Saray Halkı ve paşalar saltanat sürerken Anadolu insanı aç ve perişandı.
• Koskoca Osmanlı Devletinin padişahı Abdülmecit’in “meftun olduğu” aynı yastığa baş koyduğu eşi…
• Osmanlı tarihinin 1855 yılı mühim olayları yazılırken Serfiraz Sultanın başının altından çıkanlar baş sıraya geçmiş.
• Serfiraz hanım, II. Mahmut devrinde getirilen saray kadınlarının fes ve yaşmak giymelerinin verdiği serbestlik ile ’temaşa ederek’ gözünü dışarı çevirmek geleneğini getirdi.
• Vakitli vakitsiz halk arasına çıktı.

Şimdi tam şimdiki zaman tabiri ile bir şey yazıyorum. Bomba gibi dedikodu… Bu sultan birde çapkınmış! Nasıl çapkın diyorsanız! Anlatıyorum.

Beşiktaş’ta Küçük Fesli adıyla anılan bir Ermeni delikanlısına gönül vermiş. Onun uğruna çok para harcamış. Yıldız Kasrı’nda bu delikanlıyla gece gündüz birlikteolduğu söyleniyormuş. Sonra bu genci iki saraylı Beşiktaş çarşısında dolaşırken kıstırmış ve öldürmüşler.

Serfiraz sultan çapkınlığı kadar müsrüflüğü ile de ünlüymüş. Deliler gibi alışveriş yaparmış.

• Avrupadan  getirilen elbiseler,sarayda hizmetçilere verilen bahşişler, sarsar ve kuyumculara verilen siparişler hesabı bir hayli kabarıkmış.

Serfiraz hanım, saraya gelin olarak gelmeden ve Ermeni delikanlısına âşık olmadan evvel, saray kadınlarının masrafları yılda ancak bin keseyi zor buluyormuş.

• Serfiraz’la birlikte kadın efendilerin dışarı çıkıp, gezinmeye başlamaları, sefahat kapılarını aralamaları ile sarayın masrafları bir hayli kabarmış.

Sadece Serfiraz’ın yıllık masrafı 125.000 keseye ulaşmış.

• Diğer masraflarla birlikte saray masraflarının toplamı 288.000 keseye ulaşmış.

Saray kadınlarının, damat paşalarının yiyip içmesi, hadsiz hesapsız harcamalarda bulunmaları kısa zamanda Osmanlı bütçesinin büyük açıklar vermesine sebeb olmuş.

Saray kadınlarının artan harcamalarına kaynak bulmak için Fuad Paşa  Avrupa banker piyasasında yüksek faizli borç almış.

• Serfiraz’a ayda harcaması için 20.000 kuruş maaş bağlanmış. 

Hatta Padişah  kendisine hazineden verilen 15.000 kese paranın 5.000 kesesini götürüp Serfiraz’a teslim etmiş.

• 1850'li yılların sonlarına doğru Osmanlı’nın Rumeli’de sınır bekleyen vatanı koruyan ordularının toplam harcamaları yıllık 800.000 keseye ancak ulaşıyordu.

Oysa aynı yıl saray masrafları ve kadınların harcamaları da aynı miktara ulaşmıştı.

• İstanbul’un namlı terzilerinden Rum asıllı Köçekoğlu’ndan saraya gelen pusulada da saray kadınlarının borcu 800.000  kuruş olarak yazılmıştı…

Tarih böyle bir şey işte… Hep bilmek, yapılmış yanlışları yapmamak için bize dersler verir. Ne güzel…

Nazan Şara Şatana

http://www.facebook.com/#!/profile.php?id=100002892442552

http://twitter.com/#!/nazansarasatana