Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

03 Aralık '14

 
Kategori
Edebiyat
 

Sevgi Soysal için ağıt

Sevgi Soysal için ağıt
 

Google


Priska Furrer, Sevgi Soysal hakkında akademik bir tez yazmış. Eksikleri var ama ciddi ve yerini bulmuş bir yapıt.

Onu okurken şunları düşündüm:

Soysal, dilsel ve konumsal (statü, pozisyon) olarak, Sevim Burak ile Oğuz Atay arasında bir yerlerde kalmış / durmuş. Üzerine de, Ahmed Hamdi Tanpınar’ın ‘kıtipil’liği, beyhudeliği ve nafileliği binmiş.

Açımlayalım:

Soysal, Özlü birlikte, 1960-1980 dönemi Cumhuriyet yazınının kadın yazarları içinde en asi konumda. Adalet Ağaoğlu ve Leyla Erbil ise, statükocu, uzlaşıcı, ailesel kadın’cı konumda. Hepsi de, Ankara üzerinden birbirini tanıyor. Ankara’nın bozkırlığı, nafileliği, beyhudeliği, kahverengililiği, Kafka’esk Prag’sallığı, itaatkarlığı, evlere şenlik ayrı bir konu.

En yakınları onları destekler görünürken, dolaylı / görünmeyen en büyük tırpan / ihanet onlardan gelmiş gibi. Bu da, Soysal’ı ‘Tante Rosa’nın konumunda bırakmış oluyor.

Atay, yine bir yabancı yazarın saptadığı üzere, bir entellektüel değil, bir entelejensiya, yani yine bir Ankaralı: Hani, Osmanlı yazarlarının, sürgüne mutasarrıf gidip, devletten maaş alması gibi bir şey.

Burak ile Soysal’ın benzerliği ise dilsel. İkisi de azınlık kökenli. Ancak, azınlık olsa da olmasa da, hatta kadın olsa da olmasa da, Cumhuriyet yazarlarının Türkçe ile ilgili büyük dertleri var ve edebi sınavı geçemiyorlar.

Açılım: O dönemde genç Türk yazarları, Türkçe’ye 18 bin sözcük kazandırıyor. Bunlar devlet arşivlerinde (TDK listelerinde) mevcut ama yayınları yasak ya da telif izinsiz.

Yani, bu dönemin yazarları olmayan bir Türkçe ile başlayıp onu bambaşka bir dile dönüştürmeyi, isyandan devrime dönüştüremiyorlar, aynı asıl devrimi yapamadıkları gibi.

Bir soru:

Erken ölmek, bir insanı beyhude ve nafile yapar mı?

Kafka ve Fassbinder için tam hayır.

Soysal ve Özlü için de az hayır.

Yani Soysal ve bu yazarlar, Furrer’in kitabının alt başlığı olan bireysellikten toplumsallığa açılamamışlar, ikisini de yarım yarım değil, çeyrek çeyrek bile becerememişler. Sonuç, tıpkı Kafka’nın ‘Babama Mektup’una karşı, Atay’ın ‘Babama Mektup’u ve biraz da ‘Bir Bilim Adamının Romanı’ndaki İnan kırar dökerliği durumu olmuş.

Bunları yazdıktan sonra, acıyla gülümsedim ve Soysal için gözlerim doldu:

Hala sağ ve yazıyor olabilirdi.

http://www.youtube.com/watch?v=SP6M0oJLTIA

Aranot: Onun Barbara Sukowa’ya bu denli benzediğini bilmiyordum. İşin tuhafı, konuşması (Almanca’sı) da benziyor, annesi Alman imiş zaten.

Soysal ayrılmadı / kopmadı öldü, Özlü ayrıldı / koptu ama yine öldü. Her ikisi de Almanca idi.

Tuhaf...

 
Toplam blog
: 2216
: 514
Kayıt tarihi
: 16.08.06
 
 

Serbest yazarım. 1960 doğumluyum. BÜ İşletme mezunuyum. ..