Sezer’ den ders verir gibi 10 doğru gerekçe

Cumhurbaşkanımız Ahmet Necdet Sezer Cumhurbaşkanını halkın seçmesini isteyen Anayasa değişikliği paketini meclise geri gönderirken gerekçelerini 10 madde olarak ifade etti (1):

“1- Bu sistem, bir yandan parlamenter modelden uzaklaştırır. Yaratabileceği sorunlar rejimi sıkıntıya sokar.”

Doğru. Parlamenter modelden uzaklaşıp, rejimi sıkıntıya sokarak amaçlarına ulaşmak isteyenler var.

“2- Bir yandan güçlü bir Başbakan, bir yandan geniş yetkilerle donatılmış ve halk tarafından seçilmiş bir Cumhurbaşkanı siyasal yönden iki başlı yürütme erki yaratır”

Doğru. Bir de iki başlı yürütme erkinin ikisini de ele geçirmeyi amaçlayanlar var.

“3-Cumhurbaşkanı’nın halk tarafından seçtirmek, yürütme organının iki kesimini de siyasallaştırır, cumhurbaşkanını denge ve istikrar unsuru olmaktan çıkarır.”

Doğru. Ayrıca denge ve istikrar kimi görüşlere sahip insanların amaçları önünde bir engeldir.

“4-Halk tarafından seçilen cumhurbaşkanı, Türk Ulusu’nun birliğini temsil gücünden yararlanarak "yürütme organı" dışında ulusal egemenliği kullanan bir makam durumuna gelebilecektir.”

Doğru. Başkanlık sistemi istiyorlar ve ilk adım olarak bu Anayasa değişikliğini yapmak istiyorlar.

“5-Halk tarafından seçilen Cumhurbaşkanı’nın, ya dengelenemez bir iktidar gücü yaratılmasına; ya da çekişmelere ve Devlet otoritesinin zayıflayıp bölünmesine neden olabilecektir.”

Doğru. Ancak bu kadar büyük tehlike olduğunun hala farkında olmayabilirler.

“6-Cumhurbaşkanı’nın halkoyu ile seçilmesi, tam çatışma ya da tam bütünleşme sonucunu doğurabilecek, bu da devlet düzeneğine zarar verecektir.

Doğru. Ama devlet düzeneği kimin umurunda.

“7-Cumhurbaşkanı seçimini öneren ve sağlayan partiye olan gönülborcu nedeniyle yansız ve bağımsız davranamayacaktır.”

Doğru. Zaten halkın oyunu almak için seçim gezisine çıkan bir Cumhurbaşkanı nasıl tarafsız olabilir ki.

“8-Cumhurbaşkanı ile yönetim arasında yönetim krizi çıkacaktır. Krizi önleyecek düzenek olmaması rejime zarar verecektir.”

Doğru. Ancak krize umut bağlayanlar olduğunu unutmayalım.
“9-Sistem irdelenmeden yalnızca Cumhurbaşkanı seçimine indirgenen değişiklik, anayasal düzeni sorunlu duruma getirecektir.”

Doğru. Sistemi irdelemeye ne gerek var. Önemli olan çok isteyen ama Çankaya yolu kapanan bir kişiyi seçmek, gerisi onları ilgilendirmiyor.

“10-İkinci kez seçilebilme kaygısı, görev ve yetkilerini kullanırken ödün vermesi ve baskılara boyun eğmesi sonucunu getirecek. Bu durum cumhurbaşkanının yansızlığını zedeliyecek istikrar ve denge sağlayıcı işlevini anlamsız hale getirecek.”

Doğru. Ve en önemli sakıncalarından biri bu.

Teşekkürler Sayın Ahmet Necdet Sezer, 10 gerekçeyi bir ders verir gibi açıkladığınız için. Ben de yazsam bunları yazardım ama bu kadar iyi ifade edemezdim.

Geçtiğimiz günlerde bu konuda yazmıştım. Cumhurbaşkanını halkın seçmesini isteyenlerin asıl amacının söyledikleri gibi olmadığını, istedikleri kişiyi seçtirmenin tek çaresi olarak bunun kaldığını anlatmaya çalışmıştım (2, 3)

(1) Sezerden 10 uyarı: http://www.milliyet.com.tr/2007/05/25/son/sonsiy31.asp
(2) Ben halkım ve “Cumhurbaşkanını TBMM seçsin” diyorum: http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=39495
(3) ) Ben halkım ve “Cumhurbaşkanını TBMM seçsin” diyorum-2: http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=39508