Sıcakların en korkulan hastalıklarından biri: lejyoner hastalığı

Lejyoner Hastalığı ilk olarak tespit edildiği 1976 yılından beri pek çok ölümlere yol açmaktadır.

Tanım : Lejyoner Hastalığı bakteriyel bir pnömoni (zatürre)dir.

Etken : Legionella pneumophila adlı bakteri. Yaşaması için su ve sıcak hava şart.

Sıklık : Toplumda görülen (hastane dışı) pnömoninin 4. en sık nedenidir (ortalama %5’inden sorumludur). Ayrıca hastanede ortaya çıkan pnömonilere de yol açmaktadır.

Bulaşma Yolları : Sıcak hava ve su, özellikle durgun sular (baraj, su depoları vb) ideal ortamlardır. Bakterinin bulunduğu suyun nefes yolu (inhalasyon) veya yutulması (aspirasyonu) ile akciğerlere  ulaşması ile oluşur. Sıcak mevsimlerde oluşan seller, otel, büyük spor salonları ve hastanelerin klimaları hastalığın yayılmasında önemlidir. İnsandan insana bulaşmaz. Dolayısıyla hastaların karantina altında takip edilmesi söz konusu değildir.

Riskli Gurup : Sigara içenler, ileri yaş (65 yaş üstü), kronik (uzun süreli) akciğer hastalığı (kronik bronşit, akciğer sertleşmesi, astım, bronşiektazi vb) olanlar, bağışıklık sistemi zayıflamış hastalar (uzun süreli kortizon tedavisi alanlar, kanser hastaları, romatizmal hastalıklar nedeniyle TNF-alfa blokör kullanan hastalar, organ nakli, özelikle kalp nakli yapılan hastalar vb).

Belirtiler : Bakteri vücuda bulaştıktan ortalama 2-14 gün sonra (kuluçka dönemi) belirtiler ortaya çıkmaya başlar. Kuru bir öksürük ile başlar,  bazen öksürük az miktarda balgam ile (kanlı olabilir) birlikte olabilir. Özellikle yüksek ateş (38.8 derecenin üstü) ile ishal (daire), bulantı, kusma ve karın ağrısı gibi mide barsak sistemine ait şikayetler ön plandadır. Bunlara ilaveten genel bir vücut kırgınlığı, yorgunluk, düşkünlük, halsizlik, baş ağrısı, baş dönmesi, uyku hali ve vücut ağrıları (yaygın eklem ve/veya kas ağrıları, göğüs ağrısı vb) görülebilir.

Teşhis :  Klinik öykü (şüpheli bulaşma yolları, sel ortamı, otel veya hastane klimaları vb), fizik muayen, kan tahlili, akciğer filmi ve yapılabilirse etken bakteriye yönelik testler (idrarda bakteri antijeni, kültürde üretilmesi, seroloji vb) teşhiste önemlidir. Ancak  Lejyoner Hastalığı teşhiste düşünülüyorsa uzun sürebilecek tetkiklerin  sonuçları beklenmeden tedaviye başlanması gerekmektedir.

Tedavi : Esas tedaviyi hastanede uygulanacak antibiyotik tedavisi oluşturmaktadır. İki gurup antibiyotik; makrolidler veya kinolonlar tercih edilir ve başlangıçta damar yolu ile sonrasında da ağız yolu ile uygulanır. Tedavi süresi 7-14 gün arasında değişmekle birlikte, bağışıklık sistemi zayıf olan hastalarda 21 güne uzayabilir.

Önlem : Özellikle belediyelerin suların  dezenfeksiyonu için klorlama yerine monokloramin gibi çok daha etkili yöntemler kullanması en geçerli korunma yöntemidir. Bunun yanı sıra hastane, büyük spor salonları ve otellerin kullanmış oldukları suyu belirli aralıklarla analize göndermeleri de oldukça önemlidir.